2 Ağustos 2010

Evlenen kadın sigorta primlerini geri alabilir mi?

Evlenen kadın sigorta primlerini geri alabilir mi?

|Akşam Gazetesi| |01.08.2010|

 

İnternet günümüzde, yediden yetmişe herkesin kullandığı, bilgiye en hızlı erişimi sağlayan, en geniş tabanlı bilgi kaynağı bir teknolojik olgu...
 

Bilgiye ulaşmak adeta parmak ucunda... Aranan bilgiye ilişkin birkaç kelime yazarak binlerce kaynağa ulaşmak mümkün...
Ancak internetin yadsınamaz yararlarının yanı sıra, bazı sakıncaları da yok değil. Yarattığı bilgi kirliliği gibi...
Bu kirlilik, özellikle araştırdığı konuda yeterli bilgi donanımına sahip olmayanların yanlış bilgi edinmelerine, geçerliliği kalmamış bilgiler edinmelerine neden oluyor.
Okurumuz H. Okur da evlilik nedeniyle işinden ayrılan kadın sigortalılara prim iadesiyle ilgili olarak internet sitelerinden edindiği bir bilgiyi bize göndermiş.
'Bazı Internet sitelerinde, evlenmiş bir kadının artık çalışmayacağım deyip işten ayrıldıktan sonra, bir yıl içinde evlilik cüzdanı ve hizmet dökümüyle sigortaya müracaat ettiğinde, o güne kadar ödenmiş primlerinin yarısını geri alabildiğini, tekrar işe başlamak isterse de aldığı parayı faiziyle ödeyip kaldığı yerden devam edebildiğini, ödemezse de ilk sigortaya giriş yapmış gibi sigortasının başlayacağını' okuduğunu belirtip, 'böyle bir şeyin olup olmadığını' soruyor ve 'kendisinin de 10 ay önce evlendiğini ve böyle bir hakkı varsa, bunu kullanmayı düşündüğünü' yazmış.
Okurumuzun internetten edindiği bilgiye ilişkin hüküm, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun Ek 1. maddesinde yer alıyordu.
Söz konusu düzenlemeye göre, evlenme dolayısıyla işlerinden ayrılan kadın sigortalılara kendileri ve işverenleri tarafından ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin yarısı, yazılı talepleri üzerine, toptan ödeme şeklinde geri veriliyordu.

UYGULAMA 1 EKİM 2008'DE KALKTI
Söz konusu uygulama, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren kaldırıldı. Artık, işten ayrıldıkları tarihten itibaren bir yıl içinde evlenmiş veya evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içinde işinden ayrılmış olan kadın sigortalılara, evlenme nedeniyle prim iadesi yapılmıyor.
Yeni düzenlemeye göre prim iadesi, diğer bir deyişle primlerin geri alınması ancak iki şekilde söz konusu olabiliyor.
Birinci durumda, yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmayan sigortalıya yaşlılık toptan ödemesi adı altında; ikinci durumda ise ölen sigortalının hak sahiplerine şartların oluşmaması nedeniyle ölüm aylığı bağlanamaması durumunda hak sahiplerine ölüme bağlı toptan ödeme adı altında prim iadesi yapılıyor.

KIDEM TAZMİNATI
Evlilik nedeniyle işten ayrılan kadına artık prim iadesi yapılmıyor ama kıdem tazminatı ödemesi devam ediyor.
Yürürlükten kaldırılan evliliğe bağlı prim iadesine paralel uygulama, 1475 sayılı eski İş Kanununun halen yürürlükte olan 14. maddesinde yer alıyor.
Söz konusu düzenlemeye göre, kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılması halinde kıdem tazminatına hak kazanıyor.

Soru ve Cevaplar:

Anayasaya aykırılık iddiasıyla dava açmalısınız
OCAK 1988'den Mayıs 2002'ye kadar Emekli Sandığı'na tabii olarak görev yaptıktan sonra görevimden ayrıldım. Şubat 2003'den itibaren isteğe bağlı sigorta primi ödemeye başlayarak Ağustos 2006'da SSK'dan emekli oldum. Son günlerde yazılı ve görsel basında takip edebildiğim kadarı ile ben ve benim gibi olanların geçmiş yıllara ait çalışmalarımız için Emekli Sandığı'nda ikramiye alabilmemiz gerektiği hakkında çeşitli açıklamalar yapılmakta. Ancak kimi bizim gibiler için çıkarılan kanunun geçmişe yönelik işlemediği, bizlerinde yargıya başvurmamız gerektiği şeklinde beyanlar verilmekte. Bu konuda yapmam gerektiği konusunda beni bilgilendirebilirseniz minnettar kalırım. Haluk Topaç
Farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışanlara, Emekli Sandığına tabi hizmet sürelerine ilişkin emekli ikramiyesi ödenmesi için aranan son defa Emekli Sandığına tabi görevdeyken emekliye ayrılmış olma şartına ilişkin yasa hükmünün, Anayasa Mahkemesi tarafından iptali üzerine, iptal edilen hüküm yerine en geç 5 Haziran 2010 tarihine kadar çıkarılması gereken Yasa, 19 Haziran 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak 1 Haziran 2010 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe kondu. Ancak yeni düzenlemede de Anayasa Mahkemesi'nin iptal gerekçesi dikkate alınmadı. Anayasa Mahkemesi'nin iptal ettiği 2829 sayılı Yasadaki, ' Son defa TC. Emekli Sandığına tabi görevlerden emekliye ayrılan ve...' ibaresi bu kez 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunun 89. maddesine konuldu. Yeni düzenlemede de eski uygulamanın devamı öngörüldüğünden siz ve sizin durumunuzda olanlar, emekli ikramiyesi alamayacaklar.
Emekli Sandığı'ndan ikramiyenizi talep edip ret yazısı geldiğinde, 60 gün içinde İdare Mahkemesine dava açarak, ikramiyenizi mahkeme yoluyla almayı denemeniz gerekiyor. Dava dilekçenizde yeni düzenlemenin de Anayasaya aykırı olduğu iddiasında bulunursanız ve mahkeme iddianızı yerinde görürse, yeni düzenlemeyi, iptali için Anayasa Mahkemesine götürebilir ve böylelikle emekli ikramiyenizi almanızın yolu açılabilir. Zira yeni düzenlemenin de Anayasa Mahkemesine götürülmesi halinde iptal edilmesi ihtimali yüksektir.

 

AKLINIZDA BULUNSUN İŞVEREN çalışma koşullarında esaslı değişikliği ancak bu durumu işçiye yazılı olarak bildirerek yapabilir. Bu şekilde yapılmayan değişiklikler işçiyi bağlamaz. Çalışma koşullarında yapılan ve usulüne göre işçiye bildirilen esaslı değişiklikler üzerine, işçi altı iş günü içinde kabul etmediğini bildirmek zorundadır. Aksi takdirde değişikliği kabul etmiş sayılır.

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Doğa hiçbir zaman bizi aldatmaz, birbirlerini aldatan her zaman insanlardır.'   J. J. Rousseau

Bu yazı 3,640 defa okundu.