21 Eylül 2010

SGK doğum borçlanmasında sınırları zorluyor

SGK doğum borçlanmasında sınırları zorluyor

|Akşam Gazetesi| |21.09.2010|

 

    5510 sayılı Kanunun uygulamasına yönelik 'Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nde yapılan değişiklik ve 1.7.2010 tarih ve 27628 sayılı Resmi Gazete'de yayımlan 'Hizmet Borçlanma İşlemlerinin Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ' sonrasında merakla beklenen doğum borçlanmasına ilişkin genelge geçtiğimiz hafta Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlandı (16.09.2010 tarih ve 2010/1406 sayılı Genelge).
    Ancak genelgede yapılan açıklamalar inanılır gibi değil. SGK doğum borçlanması yaptırmamak için adeta sınırları zorlamış.

300 GÜN ŞARTI ARANMAYACAK
    Daha önce yayımlanan 2008/111 sayılı genelge ile getirilen, doğumun sigortalının işten ayrıldığı tarihten itibaren 300 gün içinde gerçekleşmiş olma şartı kaldırıldı.
Buna göre doğumun, sigortalının çalıştığı işinden ayrıldıktan sonra 300 gün içinde gerçekleşmesi şartı aranmayacak.
    Daha önce kanun ve tebliğe aykırı olarak getirilen bu şart zaten yargı tarafından yasaya aykırı bulunmuş ve çıkan uyuşmazlıklarda yargı, Kurum aleyhine karar vermişti. Yapılan, bir anlamda 300 gün şartının yargı kararı doğrultusunda kaldırılmasından ibaret.

 

SİGORTA BAŞLANGICI GERİ GİTMEYECEK
    2008/111 sayılı genelgede yer alan 'ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra' ibaresi yeni genelgede 'sigortalının doğumdan önce 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi (SSK) kapsamında tescil edilmiş olması' şeklinde değiştirilerek, doğumun 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olduktan sonra gerçekleşmiş olma şartının aranmasına devam ediliyor.
Genelgeye göre, kadın sigortalıların doğum nedeniyle çalışamadıkları en fazla iki defa olmak üzere ikişer yıllık sürelerinin borçlandırılmasında, sigortalının doğumdan önce 4/a (SSK) kapsamında tescil edilmiş olması ve adına kısa ya da uzun vadeli sigorta kolları yönünden prim ödenmiş olması gerekecek.
    Başka bir anlatımla, ilk defa sigortalı olunan tarihten önce gerçekleşen doğum nedeniyle borçlanma yapılamayacak, dolayısıyla sigorta başlangıcının doğum borçlanmasıyla geri gelmesi söz konusu olmayacak.

 

GETİRİLEN ŞART YASAL DEĞİL
    SGK'nın genelge ile getirdiği doğum borçlanması için doğumdan önce 4/a kapsamında sigortalılığın tescil edilmiş olma şartı, diğer deyişle ilk defa sigortalı olunan tarihten önce gerçekleşen doğum için borçlanma yaptırılmaması, kanun ve tebliğ hükümlerine aykırı.
    SGK bu düzenleme ile sosyal hukuk devletinin Sosyal Güvenlik Kurumu olmanın gereğini yerine getirmemek için adeta sınırları zorluyor. Vatandaş odaklı değil, devlet odaklı bir yaklaşım sergiliyor.
Oysa doğum borçlanmasının getirilmesi ile amaçlananın, 'askerlik borçlanmasında olduğu gibi ilk defa sigortalı olunan tarihten önce gerçekleşen doğum için yapılacak borçlanma ile sigorta başlangıç tarihinin geriye götürülmesi ve böylece doğum yapan kadınların daha erken emekli olmalarının sağlanması' olduğu, zamanın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik tarafından bizzat dile getirilmişti.
    Ayrıca ne 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinde ne de Borçlanma Tebliğinde, ilk defa sigortalı olunan tarihten önce gerçekleşen doğum nedeniyle borçlanma yapılamayacağına dair bir hüküm yok. Aksine 41. maddede, herhangi bir ayrım yapılmaksızın 'sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlanılması halinde, sigortalılığın başlangıç tarihinin, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürüleceği' hükmü yer alıyor.

Soru ve Cevaplar:

Hangi kurumdan nasıl ve ne zaman emekli olurum?
NİSAN 1979 SSK başlangıcım ve 1979 yılında 50 prim günüm; 22.02.1988-31.10.2007 arası 19 yıl 8 ay 9 gün Bağ-Kur hizmetim ve de 13-14 bin TL borcum; 2008 Kasım-2009 Ocak döneminde 64 gün SSK prim ödemem var. Ayrıca 1991-1995 yıllarında isteğe bağlı SSK primi ödedim, ancak Bağ-Kur'la çakıştığından, ödediğim isteğe bağlı primler Bağ-Kur primlerinden gün olarak mı, TL olarak mı düşer? Şu an boştayım, ne zaman, nasıl, hangi kurumdan avantajla emekli olurum? 1982-1984 arası 20 ay er olarak askerlik yaptım. Borçlanmaya gerek var mı? İ. Erhan İşlerel
Son yedi yıllık fiili prim ödeme süresi içinde en fazla hangi statüde prim ödenmiş ise o statüden emekli olunuyor. Şu anda Bağ-Kur'a daha fazla prim ödemiş görünüyorsunuz. Toplamda 20 yıl prim ödemeniz var. 20 ay askerlik borçlanması yapıp 40 ay da isteğe bağlı prim ödeyerek prim gününüzü 25 tam yıla tamamladığınız tarihte Bağ-Kur'dan emekliliğe hak kazanırsınız. Askerlik borçlanması yapmanıza gerek olmaksızın, 4/a (SSK) kapsamında çalışarak 1200 gün daha prim ödediğinizde ise SSK'dan emekli olabilirsiniz.

Prim yatırmazsanız 58 yaşında emekli olursunuz
01.08.1997 sigorta başlangıcım. 4600 gün  primim var. Benim hesaplamam göre 2023 yılında 54 yaşında emekli olacağım. Bundan sonra prim yatıramazsam emeklilik hakkım olur mu ya da kaç sene daha çalışırsam emekliliği hak ederim? Birgül Kurt
01.08.1987 sigorta başlangıcıyla SSK'dan emeklilik yaşınız 54. Ancak prim gününüzü de 5975 güne tamamlamanız gerekiyor. Bundan sonra prim ödemeden de yaştan emekli olabilirsiniz. Ancak bunun için 58 yaşınızı doldurmanız gerekecek.

 

AKLINIZDA BULUNSUN Mevsimlik iş sözleşmesinin sürekli hale gelmesi MEVSİMLİK iş sözleşmeleri; İş Kanunu hükümlerine uygun olarak belirli süreli yapılabileceği gibi belirsiz süreli olarak da yapılabilir. Tek bir mevsim için yapılmış belirli süreli iş sözleşmesi, mevsimin bitimi ile kendiliğinden sona erer ve bu durumda işçi ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanmaz. Buna karşılık, işçi ile işveren arasında mevsimlik bir iş için belirli süreli iş sözleşmesi yapılmış ve izleyen yıllarda da mevsimlik iş zincirleme sözleşmelerle yapılmışsa, iş sözleşmesi belirsiz süreli iş sözleşmesi niteliğini kazanır.

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Başarı kazanmanın iki yolu vardır: Ya kendi aklından yararlanırsın ya da başkalarının akılsızlığından.'   Tolstoy

Bu yazı 2,723 defa okundu.