Kıdem tazminatı verilmesinin koşulları
Resul KURT / İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
Kıdem tazminatı, 1475 Sayılı
eski İş Kanunu'nun 14'üncü maddesinde gösterilen fesih hallerinde, en az bir
yıllık çalışması olan işçiye veya işçinin vefat etmesi halinde de bu işçinin
hak sahiplerine işveren tarafından son brüt kazancına göre ödenmesi gereken
paradır. Kıdem tazminatı, hem belirli süreli iş sözleşmesine göre çalışan
işçilere ve hem de belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalışan işçilere
ödenebilmektedir. Ancak, belirli süreli iş sözleşmelerinde, sözleşmede
belirlenen sürenin kendiliğinden son bulması halinde veya tarafların anlaşarak
sözleşmeyi sona erdirmelerinde kıdem tazminatı ödenmez.
Kıdem tazminatı feshe bağlı
haklardan birisi olmakla birlikte, iş sözleşmesinin sona erdiği her durumda
talep doğmaz. İş Kanunu kapsamındaki işçinin en az bir yıllık kıdeminin olması
gereklidir. Kıdem tazminatının söz konusu olabilmesi için ayrıca iş
sözleşmesinin Kanunda belirtilen şartlarla feshedilmesi gereklidir.
Buna göre; "İşveren
tarafından 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin II numaralı bendinde
gösterilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenler
dışında iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
a) İşçi tarafından 4857
Sayılı İş Kanunu'nun 24'üncü maddesinde sayılan nedenlerden dolayı iş
sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
b) Muvazzaf askerlik
dolayısıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
c) İşçinin bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik, veya malullük aylığı yahut toptan ödeme alması amacıyla iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda,
d) Kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi rızası ile iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda,
e) İşçinin ölümü sebebiyle iş
sözleşmesinin son bulması halinde,
g) Sosyal sigorta yasalarında
değişiklik yapan 4447 Sayılı Yasa ile getirilen bir hükümle, 506 Sayılı
Kanun'un 60'ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt
bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı kanunun
geçici 81'inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen
sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri
ile işten ayrılmaları nedeniyle,"
işçiler kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.
Önemli tartışma konularından
birisi de 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün sayısı olan her
işçiye kıdem tazminatı verilip verilmeyeceğidir. Sigortalılık süresi ve prim
gün sayısının yanı sıra belirli bir yaşın tamamlanması da emeklilik
şartlarından sayılmaktadır. 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim ödeme gün
sayısı bulunan ve emeklilik yaşını bekleyen bütün işçilere kıdem tazminatı
alabileceği yönünde yazı verilmektedir.
İşçinin geçerli ve haklı
nedenlerle işten çıkarılması
İşçi ve işveren arasında, iş
sözleşmesinin sona ermesinde çoğu zaman ciddi sıkıntılarla karşılaşılmaktadır.
İşte, uygulamanın içinden
gelen Baş İş Müfettişi dostum Arif Temir tarafından hazırlanan "İşçinin
Geçerli ve Haklı Nedenlerle İşten Çıkarılması" isimli kitapta;
- İş sözleşmesinin geçerli
nedenle fesih edilmesi
- 4857 Sayılı Kanun'da iş
güvencesinin kapsamı
- İşçinin işe iade edilmesi
ve işe başlatılmamasının sonuçları
- Sağlık nedeniyle iş
sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesinin usul ve esasları
- İşverenin işçinin iş
sözleşmesini derhal fesh etmesini gerektirecek ahlak ve iyi niyet kurallarına
uymayan haller ve benzerleri
- Ahlak ve İyi niyet
kurallarına aykırılıktan derhal fesh edilmesinde süre
- İşveren tarafından işçinin
iş sözleşmesini derhal fesh etmesini gerektirecek zorlayıcı sebepler
- İşçinin gözaltına alınması
veya tutukluluğu sebebiyle iş sözleşmesi derhal fesh edilmesi
- Çalışma koşullarında
değişiklik
- İş sözleşmesinin fesh
edilmesi ile ilgili özellikli durumlara ilişkin Yargıtay kararları ve
değerlendirmeleri
gibi konuları ayrıntılı
şekilde bulabilirsiniz.
Yaklaşım yayınları tarafından yayınlanmış olup, kitabı Yaklaşım Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş., Yıldızevler Mah. 736. Sok. No:7 Çankaya Konakları A Blok Çankaya/Ankara adresinden veya Yaklaşım Yayıncılık bölge bayilerinden bizzat alabileceğiniz gibi 0-312-439 43 43 numaralı telefondan da ayrıntılı olarak bilgi alabilirsiniz.
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle