0 0 0000

Evlilik nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanılması

Evlilik nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanılması

|www.gazeteport.com||03.04.2008|

Ben evlendim ve eski yasaya göre benim 1 yıl içinde işten çıkma hakkım vardı. Fakat yeni yasaya göre böyle bir hakkım yok. Yasa yürürlüğe girdikten sonra işten ayrılmam halinde kıdem tazminatımı alabilecek miyim?
Binnaz Kahraman

Kıdem Tazminatı Fonu’na ilişkin yasa taslağına göre, evlenen bayanların evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içinde işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatı ödenmeyecek.
Mevcut yasaya göre de evlilik nedeni ile işten ayrılarak kıdem tazminatı alabilmek için bu hakkın, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde kullanılması gerekiyor. Evlilik tarihinden itibaren bir yıl geçtikten sonra, evlilik nedeniyle işten ayrılarak kıdem tazminatına hak kazanılamıyor.
Yeni yasanın yürürlüğe gireceği tarihe kadar geçecek süre içinde, evlendiğiniz tarihten itibaren bir yılı aşmamak üzere bu hakkınızı kullanabilirsiniz. Yasanın yürürlüğe gireceği tarihten önceki çalışma dönemine ilişkin kıdem yanmayacak. Ve bu dönemin kıdem tazminatından işveren sorumlu olacak. Ancak yasa yürürlüğe girdikten sonra, evlilik nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanılamayacak.

Çocuklarımızı sigortalı yaptıralım mı?

Ben SSK’lı, emekliliğine 9 yıl kalmış bir anneyim. Aslında gelecek yıl, yani Temmuz 2009’da prim ödemem bitiyor ve ben emekli olabilmek için daha 9 yıl beklemek zorundayım. Şanslısın diyeceksiniz biliyorum, şu anda 37 yaşımdayım, 46 yaşımda emekli olacağım hiç değilse. 9 yıl daha çalışabileceğimi umduğum bir de işim var.
Benim asıl sormak istediğim, 14 yaşında ve 5 yaşında iki çocuğum var. Birisi İlköğretim 8. sınıfta, birisi de henüz kreşe gidiyor. Bu çocuklardan 14 yaşında olan kızımı staj yapıyormuş gibi gösterip sigortalı yapabileceğim, diğer 5 yaşında olan oğlumu da herhangi bir reklâm ajansında reklâm filmi için sigortalattırabileceğim gibi bir şey söylendi.
Sizce böyle bir şey olabilir mi? (Böyle çözümler üretmek aslında hiç hoşuma gitmiyor ama çocuklarımın da geleceğinden endişe ediyorum...)
Nuran Ulu

Bugünlerde herkes aynı soruyu soruyor. Çocuğumu sigortalı yaptırayım mı? Sigortalı yaptırmam ne gibi avantajlar sağlar? Nasıl sigortalı yaptırabilirim? Sorular uzayıp gidiyor. Biz de soru sahibi okurumuzun şahsında, herkes için bu sorulara yanıt arayalım.
Şu anda Meclis’te görüşülmekte olan sosyal güvenlikle ilgili yasa tasarısına göre, emekli aylığı bağlama oranı, her yıl için yüzde 2’ye düşecek. Yasa çıkmadan önce sigortalı olanlar için aylık bağlama oranı ise sigortalılık süresinin ilk 10 yılının her yılı için yüzde 3, sonraki her yıl için yüzde 2 oranlarının toplamından oluşacak. Böyle olunca, yasa çıkmadan önce sigortalı olanlara yüzde 10 daha fazla emekli aylığı bağlanacak.
Bir diğer avantaj emeklilik yaşı ile ilgili. Mevcut yasaya göre kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Yeni yasa ile kadın ve erkek sigortalıda emekli olma yaşı 65’e yükseltiliyor. Yeni yasadan önce sigortalı olan kız çocukları 65 yerine 58 yaşında emekli olacağından, duruma göre 7 yıl, erkekler ise 65 yerine 60 yaşında emekli olacağından 5 yıl, avantaj sağlayacaklar. Mevcut yasada 7000 gün olan prim ödeme gün sayısı da yeni yasa yürürlüğe girdikten sonra sigortalı olacaklar için 7.200 gün olacak.

Gelelim küçük çocukların sigortalı yapılması durumuna. Halen yürürlükte olan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre sigortalı olmak için öngörülmüş bir yaş kısıtlaması yok. Bireyler fiilen çalışmaya başlamakla zorunlu sigortalı olurlar. Kayden sigortalılık geçerli değildir. Bu bağlamda fiilen çalışmamasına rağmen, kayden sigortalı gösterilenlerin bu durumlarının tespiti halinde sigortalılıklarının iptali söz konusu olabilir.
Diğer yandan İş Kanununa göre 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak 14 yaşını doldurmuş ve ilköğretimini tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler (4857 s. İş Kanunu Md. 71).

İlgili yönetmeliğe göre 14 yaşını dolduran çocuklar, esnaf ve sanatkârların yanında satış işlerinde, büro hizmetlerine yardımcı işlerde, gazete ve dergi dağıtım işinde, çiçek toplama işinde, fırın, pastane, manav, büfe ve içkisiz lokantada komi ve satış elemanı olarak yapılan işlerde, satış eşyalarına etiket yapıştırma ve elle paketleme işlerinde çalışabilirler. 15-18 yaş arasındaki çocuklar da büro işleri ve yardımcı işler, içkili yerler ve aşçılık hizmetleri hariç olmak üzere hizmet sektöründeki işler, giyim eşyası imalatı işleri, el ilanı dağıtım işi gibi hafif işlerde çalıştırılabilirler.
Bunun dışında küçük çocuklar istisnai olarak, reklâm filmlerinde ve dizilerde ya da diğer filmlerde oyuncu, çocuk kıyafetleri ile ilgili defilelerde manken olarak, sirklerde (örneğin ip cambazı) ve benzeri işlerde çalışabilirler.

506 sayılı Kanunun Ek 10. maddesine göre, bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılan film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları, müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşıları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar, düşünür ve yazarlar 506 sayılı Kanun hükümlerine tabidir. Buna göre reklâm ajanslarında ve film yapım şirketlerinde çocuğunuza rol verilirse veya manken olarak kullanılırsa kaç yaşında olurlarsa olsunlar, işverenler SSK sigortalısı yapmak zorundalar.
Küçük çocukların, tüm bunların dışında, örneğin bir inşaat firmasında ya da atölye ve fabrikalarda çalıştırılmaları yasaya aykırıdır.

Bu yazı 4,899 defa okundu.