En Sıcak Konular

Cem Kılıç
Milliyet Gazetesi

Cem Kılıç
27 Temmuz 2013

Emekli eşe dul aylığı



Emekli eşe dul aylığı


SORU: Karı - koca aynı kurumda yıllarca çalıştık. Neyse ki emekliliğimizi aldık. Aynı kurumda çalışmış ve oradan emekli olmuş eşler olarak, birimizin vefatı durumunda maaşı diğerine kalır mı?

CEVAP: Aynı kurumdan emekli olmak sizin durumunuzda herhangi bir fayda sağlamıyor. Emekli eşlerden birinin vefatı halinde, hayatta kalan eşe, bağlı olunan sosyal güvenlik kurumu dikkate alınmadan ölüm (dul) aylığı bağlanır. Eş emekli olduğundan aylık bağlama oranı yüzde 50’dir. Eş emekli olmasaydı yüzde 75 aylık bağlanacaktı. Emekli eşlerden birinin vefatı halinde hayatta kalan eş, kendi aylığı yanında eşinden dolayı da dul aylığı alır.

 

SGK’ya bildirilen kazanç emekli aylığını etkiler

 SORU: 50 yaşımda emekli olacağım. Emekli olacağım tarihte tamamlamam gereken prim günü 5300. Ancak şu anda benim daha fazla primim var. Ayrıca yaşı doldurmama da daha 7 yıl var. Primlerim artmaya devam edecek, ne var ki fazla prim bana yarar sağlar mı? Emekli aylığım artar mı?

CEVAP: Emekli aylığını belirleyen, prim sayısından ziyade SGK’ya bildirilen prime esas kazanç tutarıdır. Prim sayısının emekli aylığını artırması için, yüksek kazanç üstünden prim ödenmesi gerekiyor. Aksi takdirde yani düşük kazanç üzerinden örneğin asgari ücret (1021,50 TL) ya da asgari ücrete yakın bir seviyeden kazanç gösterilirse, bu durumda ödenen fazla prim emekli aylığının düşmesine neden olabilir. Oldukça garip olan bu sistem dünyanın bir başka ülkesinde yok. Ancak, prime esas kazanç tutarının üst sınırından (6.639,90TL) veya üst sınıra yakın bir kazanç tutarı üstünden örneğin, 5 bin-6 bin TL’lik kazanç bildirilerek prim öderseniz emekli aylığınız yükselir.

 

İki kez ayrılıp aynı işe geri döndüm, kıdemim ne olacak?

 SORU: Özel sektöre ait bir iplik atölyesinde çeşitli aralıklarla çalıştım. 1989 yılında işe başladığım işyerinde askerlik dışında çeşitli sebeplerle iki kez işten ayrıldım, tekrar aynı işyerine döndüm. Ancak geçen ay kıdem tazminatımı isteyerek işten ayrılmak istedim, işveren ‘hakkın yok’ deyip vermedi. Bu arada SGK Merkezinden 15 yılı doldurduğum için belgede aldım. Kıdem tazminatımı istedim. 21 yıllık kıdem hakkım var, kıdem tazminatı alabilir miyim? Miktarı ne olur?

 CEVAP: Kıdem tazminatına hak kazanma koşullarından birisi de, 15 yıl sigortalılık ve 3600 prim günü şartlarının bir arada doldurulmasıdır. Bu iki koşulu yerine getirenler kendi istekleriyle de olsa, işyerinden ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler.

 Bu nedenle, sizin durumunuzda, 15 yıldan fazla sigorta süreniz ve 3600 günden fazla priminiz olduğu için kendi isteğinizle ayrılsanız da kıdem tazminatı alabilirsiniz. Ayrıca doğru bir yol takip etmiş ve SGK Merkezinden kıdem tazminatı alabileceğinize dair yazıyı da almışsınız. Bu yazıyı işverene verdiğinizde işveren için yapılacak tek şey var, o da kıdem tazminatınızı ödemek. Bu noktada 21 yıl kıdeminiz varsa, bu süre kadar tazminat alma hakkınız doğacaktır. İşyerinde çalışılan toplam süre kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. Bu nedenle aynı işyerine girip çıkmanız herhangi bir farklılık yaratmaz. Toplam süre üzerinden kıdem tazminatı alırsınız.

 Kıdem tazminatınızın miktarı en son aldığınız brüt ücret miktarının 21 katı kadar olacaktır. Ancak hemen ifade etmem gerekir ki, eğer işyerinizde aldığınız ücret dışında düzenli ödemeler varsa, bu ödemeler de kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınır.

 Kıdem tazminatı için bir üst sınır bulunmaktadır. Kıdem tazminatının bir yıllık miktarı, en yüksek devlet memuruna (Başbakanlık Müsteşarı) ödenen bir yıllık emeklilik ikramiyesi tutarı ile sınırlandırılmıştır.

Memur maaş katsayısına bağlı olarak kıdem tazminatı tavanı sürekli olarak değişim göstermektedir. Bugün için, yani 1 Temmuz 2013 tarihinden itibaren, yıl sonuna kadar işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavanı 3.218,78 TL olarak belirlendi.

 

Staj başlangıcının emekliliğe etkisi

 SORU: 1990 yılında meslek lisesinde okurken staj yaptım. O dönemde sigorta numarası verdiler. Daha sonra 1993 yılında ilk çalıştığım işyerine teknisyen olarak girdim. Emeklilik için başlangıç 1990 mı yoksa 1993 yılı mı?

CEVAP: Staj döneminde işyerleri, staj yapan kişiler için sadece kısa vadeli sigorta kollarına prim öderler. Yani herhangi bir iş kazası, meslek hastalığı gibi duruma karşı önlem alırlar. Ancak emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına prim ödemezler. Bu nedenle, emeklilik için sigorta başlangıç tarihi, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk defa prim ödenen gündür.

 Staj sigortasında uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden dolayı, emeklilik açısından başlangıç staja başlanan tarih değildir. Ancak bu dönemde alınan sigorta sicil numarası emekli olana kadar kullanılır. İşte bu numaranın kullanılıyor olması maalesef kafa karışıklığına neden oluyor.

 Sizin durumunuzda, emeklilik için esas alınacak sigorta başlangıç yılı, adınıza tüm sigorta kollarından prim ödenen 1993 yılı olacaktır. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.



Bu yazı 3,335 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 25 Mart 2024 Yoksulluk ve zorla çalıştırma
    • 22 Mart 2024 Özel güvenlik ilgi bekliyor
    • 18 Mart 2024 Yemek yardımı neden önemli?
    • 15 Mart 2024 Ramazanda çalışma hayatı
    • 11 Mart 2024 İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
    • 8 Mart 2024 Çocuk hakları
    • 2 Mart 2024 Dışarıdan primle memur emekliliği
    • 26 Şubat 2024 Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
    • 23 Şubat 2024 Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
    • 19 Şubat 2024 Emeklilik için doğum borçlanması
    • 16 Şubat 2024 Dövizle ücretin sınırları neler?
    • 12 Şubat 2024 Kıdem tazminatı tavanı arttı
    • 9 Şubat 2024 Yemek yardımı için sınır var mı? (1)
    • 5 Şubat 2024 Sözleşmeye göre haklar
    • 29 Ocak 2024 Küresel istihdamda 3 endişe kaynağı var
    • 26 Ocak 2024 Sözleşme feshinde ölçülü olmak şart
    • 22 Ocak 2024 Torba yasa yolda neler değişecek?
    • 19 Ocak 2024 İlave tediyeler bu ay ödenecek
    • 15 Ocak 2024 Değişikliğe zorlama haklı fesih nedeni
    • 8 Ocak 2024 Çalışma hayatında her şey birlikte




    BİZE ULAŞIN: info@resulkurt.com
    TWİTTER/resulkurt34

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    10,592 µs