Malulen emeklilikte yeni dönem geliyor

Malulen emeklilikte yeni dönem geliyor

Akşam

Geçtiğimiz aylarda SGK malulen emeklilik ile ilgili bir değişiklik yapmayı planlamış ancak bir sonuç alınamamıştı. Bugünlerde SGKnın yeniden bu konuda bir çalışma yaptığı ve bitirilen çalışmanın Başbakana sunulacağı belirtiliyor. Malulen emeklilikte ne gibi değişiklikler olacağı, kimlerin ne şekilde etkileneceği konusunda bilgiler net değil. Ancak daha önce yapılan çalışma çerçevesinde, özellikle malulen emeklilik kapsamının genişletileceği, şeker hastalığı, tüberküloz ve sara gibi pek çok kronik hastalığın da artık maluliyet kapsamına alınabileceği tahmin ediliyor.

Diğer yandan, yeni düzenlemeyle, özellikle böbrek hastalarının büyük şikâyetlerine neden olan nakil sonrası maluliyetin sona ermesi durumu ortadan kalkabilir, bu durumdaki kişiler nakil olsa bile malulen emeklilikleri devam edebilir. Ayrıca diğer organ nakilleri sonrasında da malulen emeklilik hakkı elde edilebilir. Bu konudaki gelişmeleri yakın zamanda öğreneceğiz.

SORU: 10 yıldır diyalize girdiğimden malulen emekli oldum. Şimdi böbrek nakli olacağım. Böbrek nakli olduğumda emekli aylığımın kesileceği ne derece doğru?

CEVAP: SGK genellikle böbrek nakli sonunda çalışma gücü kaybı oranının yüzde 60ın altına düştüğü ve maluliyetin ortadan kalktığı gerekçesiyle malul aylığını kesiyor. Böbrek naklinden sonraki sağlık durumunuz aylığınızın kesilip kesilmeyeceğini belirleyecek. Yapılan kontrolde işgücü kaybı oranınızın yüzde 60ın altına düştüğü tespit edilirse, emekli aylığınız kesilir. Ancak umarım yapılacak değişiklikle sizin durumunuzda olanların emekli aylıkları artık kesilmez.

Sigortada 18 yaş sınırı

SORU: 18 yaşın altındaki çalışanlar sigortalansa bile bu sigortalılık süresinden sayılmıyor. SSK süresinin dâhil edilmemesinin kanuni gerekçesi nedir? Hakkımız yenmiyor mu?

CEVAP: 1 Nisan 1981den itibaren sigorta başlangıç tarihi 18 yaşın doldurulduğu tarihtir. Bu yasayla getirilmiş bir durum. Ancak hemen belirtelim, sigorta başlangıcında 18 yaşın doldurulduğu tarih esas alınmakla beraber, 18 yaşı doldurmadan önce ödenen primler yanmıyor, prim ödemesi olarak dikkate alınıyor.

Destek primi kesintisine ne olacak?

SORU: 56 yaşında Emekli Sandığı emeklisi bir teknikerim. 3 yıldır bir inşaat şirketinde çalışıyorum. Maaşımdan belli bir kesinti yapılıyor, bunu sizin yazınızla öğrendim. Bu kesinti daha sonra bana geri ödenecek mi?

CEVAP: Çalıştığınız işyerinde, emekli aylığını kestirmeden çalıştığınız için sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışıyorsunuz. İşveren ücretinizden yüzde 7.5 oranında destek primi keser, yüzde 22.5 da kendisi olmak üzere aylık ücretinizin yüzde 30u oranında destek primi öder. Ayrıca yüzde 1-6.5 arasında değişen oranda da iş kazası ve meslek hastalığı sigortasına prim öder.

Sosyal güvenlik destek priminin iş kazası geçirmeyip, meslek hastalığına yakalanmayan emekliye hiçbir faydası yok. Ancak sadece bu durumlarda kayıpların telafisinde etkili oluyor. Emekli aylığını yükseltmediği gibi, yapılan çalışmanın bitmesi durumunda emekliye iadesi de söz konusu değil. Destek primi kesintilerinizi geri alamazsınız.

Sağlık yardımı için aktivasyon

SORU: 1970 doğumlu bayanım. Geçen ay işimden kendi isteğimle ayrıldım. Babam Emekli Sandığı emeklisi olduğu için onun üzerinden sağlık yardımı almam mümkün mü?

CEVAP: İlk olarak kendi sigortalılığınız nedeniyle, işinizden ayrıldığınız tarihten itibaren 10 gün süresince sağlık yardımı almanız söz konusu. Ancak 10uncu gün sigortanız sona erer. Diğer yandan, işten ayrılma tarihinden itibaren geriye doğru bir yıl içinde 90 gün prim ödemeniz varsa, 90 gün daha kendi sigortanızdan sağlık yardımı almanız mümkün. 100 gün içinde yeni bir sigortalılığınız olmazsa yani işe başlamazsanız, babanızın üzerinden sağlık yardımı alabilirsiniz.

Babanızın üzerinden sağlık yardımı alabilmeniz için; bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu il veya merkez müdürlüğüne giderek aktivasyon işlemi yaptırmanız gerekiyor. Bu işlem için TC kimlik numaranız ile söz konusu müdürlüğe başvurmanız yeterli olacaktır.

Maaşını alamayan ne yapmalı?

SORU: Tekstil atölyesinde çalışıyorum. İşyerinden paramı alamıyorum. Ne yapmam gerek?

CEVAP: Ücretin ödenmemesi, çalışana iş akdini haklı nedenle fesih hakkı verir. Bir yıldan fazla hizmet süreniz varsa ücretinizin ödenmediği veya süresinde ödenmediği gerekçesiyle iş akdinizi feshederek kıdem tazminatını talep edebilirsiniz.

Tazminatınız ödenmezse iş mahkemesine dava açarak hakkınızı yargı yoluyla arayabilir veya Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne şikâyette bulunabilirsiniz. Şikayetiniz sonrasında Bakanlık müfettişleri denetim yaparlar ve ücret alacaklarınızla kıdem tazminatınız ödenir.

Bu yazı 3,053 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.