İnternet Haber Çalışma Yaşamı
Bünyamin Esen

16 Ağustos 2013

Çalışanların yıllık izin hakları nelerdir?

Çalışanların yıllık izin hakları nelerdir?

www.internethaber.com

Okurumuz Bedirhan Bodur soruyor: "Bünyamin bey, şu anki işyerimde dört yıldır çalışıyorum. İşverenim ne kadar yıllık izin vermeli? Haklarım nelerdir? Bilgi verir misiniz?"

Yaz ayları çalışanların yıllık izin haklarını en çok kullandıkları dönem. Birçok okurumuzdan çalışanların yıllık ücretli izin haklarının neler olduğu, izin haklarını nasıl kullanabilecekleri konusunda sorular geliyor.

İşveren okurlarımız da yıllık ücretli izinin işverence nasıl kullandırılması gerektiğini ayrıntılı olarak anlatmamızı istiyorlar.

Bu yazımızı çalışanların iş hukukumuzun gereğince yıllık izin haklarına ayırdık.

Yıllık Ücretli İzin Hakkı

Yıllık ücretli izin hakkı 4857 sayılı İş Kanunu gereğince getirilmiş bir haktır.

İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. İşçi kendisi yıllık izne çıkmak istemese veya bu konuda işverenle anlaşsa dahi bu hak düşmez, yıllık izin hakkı kullandırılmalıdır.

Zira yıllık izin iş hukuku gereğince getirilmiş temel bir hak olup, çalışanın adil ve insani çalışma koşullarında çalışmaya devam edebilmesi için ihtiyaç duyduğu dinlenme hakkını korur.

Yıllık İzin Ne Kadardır?

İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 günden,

b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara 20 günden,

c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden,

az olamaz.

Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.

Altını çizmek gerekir ki, bu süreler asgari sürelerdir, tavan süresi ifade etmezler. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara yıllık izin verilmez.

Yıllık ücretli izne ne zaman hak kazanılır?

Genel bir kural olarak işçinin izin hakkını elde edebilmesi için işe girdiği günden itibaren bir yıl geçmesi gerekir. Bir yılını doldurmayan çalışanın yıllık izin hakkı hukuken doğmamıştır.

Örneğin 01.05.2013 yılında işe giren bir işçinin yıllık ücretli izin hakkı bir yılı doldurduğu 01.05.2014 tarihinde hukuken kazanılacaktır.

Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır. Şu kadar ki, bir işverenin İş Kanunu kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin aynı işverenin işyerlerinde İş Kanunu kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de hesaba katılır.

Bir yıllık süre içinde işçinin devamının kesilmesi halinde bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi eklenir ve bu suretle işçinin izin hakkını elde etmesi için gereken bir yıllık hizmet süresinin bitiş tarihi gelecek hizmet yılına aktarılır.

İşçinin gelecek izin hakları için geçmesi gereken bir yıllık hizmet süresi, bir önceki izin hakkının doğduğu günden başlayarak gelecek hizmet yılına doğru hesaplanır.

Yıllık İzin Ne Zaman Kullanılır?

Yıllık iznin ne zaman kullanılabileceği de işçilerde kafa karışıklığına neden olmaktadır.

Genel bir kural olarak söylemek gerekirse çalışanlar her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır.

Başka bir deyişle her yılın izni bir yıl geriden kullanılır.

Aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler, işçinin yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında göz önünde bulundurulur.

Yıllık Ücretli İzin Nasıl Verilir?

Yıllık ücretli izin işveren tarafından keyfi olarak bölünemez. Örneğin işveren birer-ikişer gün izin vererek yıllık izin hakkını yararlandırmaktan kaçınamaz. Zira yıllık izin işçinin yıl içindeki emeğinin ve yıpranmasının karşılığı dinlenme hakkıdır.

Bu iznin yasal süresi içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesi zorunludur.

Ancak, izin süreleri, işçi ve işverenin kendi aralarında anlaşması ile bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir.

Buradaki en az 10 günlük süre işçinin uzunca bir dinlenme yapmasını temin etmek için getirilmiş kesin bir sınırdır.

Yıllık İzin Diğer İzinlerle Karıştırılamaz

İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.

Yıllık ücretli izinleri işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam 4 güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır.

İşverenlerin bir başka yükümlülüğü de işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır. İzin defteri gerektiğinde çalışma hayatının denetimini yapan denetim elemanlarına gösterilmek zorunludur.

Yıllık izin tüm çalışanları ilgilendiren ve çokça kafa karıştırdığından ayrıntılı bilinmesi gereken bir konu. İş hukukumuzda yıllık ücretli izinin hesabından hangi süreler dikkate alınır, işverenlerce yıllık izin ücreti nasıl verilmelidir gibi ayrıntılı hususları da bir sonraki yazımıza bırakalım.

Kıssadan Hisse

"Önce seni görmezden gelirler. Sonra sana gülerler. Sonra seninle savaşırlar. En sonunda kazanırsın".

Mahatma Ghandi

Sorularınız için:

http://www.twitter.com/bunyaminesen

http://www.bunyaminesen.com

Bu yazı 4,415 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.