10 Eylül 2013

7.5 milyon işçiye hekim ve uzman

7.5 milyon işçiye hekim ve uzman

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası yürürlüğe girdiği günden bugüne bir yılı aşkın zaman geçti. Bu yasanın kamuoyunda en çok tartışılan tarafı iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve yardımcı sağlık personelinin zorunlu olarak istihdamı meselesi. Yasanın getirdiği en önemli yenilik, her işyerinin iş sağlığı ve güvenliği için bu personelleri çalıştıracak olması. Hatta apartmanların bile iş güvenliği uzmanından hizmet alacak olması kamuoyunu epeyce meşgul etti.

Başlangıçta iş güvenliği uzmanlarının sayıca az olması çok sayıda teknik eğitim sahibi kişiyi iş güvenliği uzmanı olabilmek için kurslara yöneltti. Uzman sayısının az olması piyasada uzmanlara yüksek ücretler ödenmesine neden oldu. Özellikle (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlarının işyerlerinden ve Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB) oldukça yüksek ücretler talep ettikleri görüldü.
Bu durumu engellemek ve gerekli insan kaynağının oluşmasını sağlamak amacıyla iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve yardımcı sağlık personeli istihdam yükümlülüğü bazı işyerleri için ertelendi. Bunun yanında iş güvenliği uzmanı sayısının arttırılması için pek çok çalışma yürütüldü. (B) ve (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlarının bir üst belge sınıfına belirli bir süre hizmet verebilmelerinin sağlanması ve yine bir yıl içinde 2 kez bir üst belge sınıfına yükselmek için sınav hakkı tanınması gerekli insan kaynağının sağlanması yönündeki çalışmalardı.

Sonuçta yasa ertelenince 1 Ocak 2014 tarihi önem kazandı. Bu tarihten itibaren kamu kurumları hariç tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftaki tüm işyerlerinin iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve yardımcı sağlık personeli istihdam yükümlülüğü başlayacak.
 
Önce 2014, sonra 2016...
Şu an için sadece 50 ve üzeri çalışanı olan işyerleri uzman istihdam ediyor. 50’den az çalışanı bulunan çok tehlikeli ve tehlikeli işyerlerinde iş güvenliği uzmanı istihdamı 1 Ocak 2014’de, 50’den az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerlerinde ise bu yükümlülük 1 Temmuz 2016’da başlayacak. Türkiye’de toplam 12 milyon 354 bin sigortalı işçinin, 4 milyon 795 bini 50 ve daha üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde istihdam ediliyor. Yani çalışanların sadece yüzde 38’i iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin hizmet verdiği işyerlerinde çalışıyor. Bu da demek oluyor ki, asıl büyük kitle, yani 7 milyon 558 bin işçi şu an iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve yardımcı sağlık personelinden hizmet almıyor.

SGK İstatistikleri üzerinden yapılan hesaplamaya göre toplam işyerleri içerisinde 50 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinin oranı yüzde 2. Her 100 işyerinden sadece 2 tanesi 50 ve daha fazla çalışana sahip. Dolayısıyla şu an itibarıyla iş güvenliği uzmanına olan ihtiyaç henüz tam anlamıyla hissedilmiyor. Ancak 1 Ocak 2014’ten itibaren iş güvenliği uzmanı ihtiyacı daha şiddetli bir şekilde hissedilecek.
 
20 bin uzman gerekli
İş güvenliği uzmanından hizmet alınması gereken süreler yönetmelikle belirlenmiş durumda. Buna göre; az tehlikeli sınıfta çalışan başına ayda 10 dakika, tehlikeli sınıfta çalışan başına ayda 15 dakika ve çok tehlikeli sınıfta çalışan başına ayda 20 dakika iş güvenliği uzmanından hizmet alınacak. Ne var ki bir iş güvenliği uzmanı ayda en fazla 217 saat çalışabiliyor.
Bir uzmanın bir işyerinde çalışabileceği süre ve toplam işyeri sayısı dikkate alınırsa, basit bir hesaplamayla ülkemizde 20 bin civarında uzmana ihtiyaç var.
Ağustos ayındaki iş güvenliği uzmanlığı sınavı öncesi A sınıfı 947, B sınıfı 552 ve C sınıfı 14.305 olmak üzere toplam 15 Bin 804 iş güvenliği uzmanı bulunuyordu. 35 Bin kişinin katıldığı Ağustos ayındaki sınav sonuçları da dahil edildiğinde ortalama 15 Bin yeni C sınıfı iş güvenliği uzmanına sahip olduğumuz ortaya çıkıyor. Dolayısıyla mevcut uzmanlar ile iş güvenliği uzmanı ihtiyacının karşılanabileceği görülüyor. (A) Sınıfı iş güvenliği uzmanı yetersizliğinin de ek sınav hakkı ile çözüleceğini düşünürsek, iş sağlığı ve güvenliği anlamında insan kaynağı sorununun yakın zamanda çözülebileceğini söyleyebiliriz.
 
Yüksek ücret dengelenecek
İş güvenliği uzmanı sayısının yetersizliği nedeniyle çok yüksek ücret talep eden (A) sınıfı iş güvenliği uzmanları ve OSGB’lerin, uzman sayısı dengeye gelince işyerlerinden talep edecekleri ücretlerde de düşüş gözlenecek. İş güvenliği uzmanlarının yapması gereken, kısa vadede yüksek ücretler peşinde koşmak yerine, iş güvenliği tedbirlerini en üst düzeyde alarak kendi hizmet kalitelerini yükseltmek ve sağlıklı bir işyeri ortamının oluşmasını sağlamak olmalı.
 

Milliyet Gazetesi - 10.09.2013

Bu yazı 2,791 defa okundu.