İnternet Haber
Çalışma Yaşamı
Bünyamin Esen
6 Haziran 2014
Çalışma Denetiminde Reforma İhtiyaç Var
Çalışma Denetiminde Reforma İhtiyaç Var
Soma maden kazasında 301 canımızı kaybetmemizin üzerinden üç hafta geçti.
Kaza sonrasında en çok tartışılan ilk husus, Türkiye Taş Kömürü İşletmelerinin bir çeşit taşeron olan rödovans sistemi; ikinci husus ise maden işyerleri başta olmak üzere iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı kamusal denetimin yeterliliği oldu.
Siyaset kurumu facianın yaralarını sarmak için derhal harekete geçti ve gerekli yasal düzenlemelerin yapılması, idari tedbirlerin alınması için adımlar atıldı.
Mecliste halen görüşülmekte olan ve kamuoyunda torba yasa olarak bilinen 1/931 sayılı yasa tasarısıyla madenler ve taşeron başta olmak üzere can yakıcı konularda adımlar atılmakta.
Peki; bu adımlar yeterli mi, hangi hayati öneme sahip hususlar unutulmamalı?
Çalışma Hayatının Denetimi Hayati Önemde
Torba Yasa vesilesiyle gündeme gelmesi ve çözülmesi gereken sorunlardan birini çalışma yaşamında kamusal denetimin nasıllığı oluşturuyor.
Çalışma hayatının denetiminde ciddi sıkıntılar olduğunu bu köşeden defalarca dile getirdik.
Çalışma hayatının denetiminin en büyük sorunu üç başlı bir sisteme sahip olması. Ayni alanda denetim yapan üç farklı birim var: SGK Müfettişleri, SGK Denetmenleri ve İş Müfettişleri.
Bu ise, bazen ayni gün içerisinde önce üç kez denetlenen, işverenlerden büyük tepki alıyor.
Dahası işçiler, çalışanlar ve vatandaşlar da hakkını nerede arayacaklarını, nereye dilekçe vereceklerini bilemiyor, bürokrasinin koridorları arasında koştururken heba oluyorlar
Üstelik bu durumun, ne çağdaş kamu idareciliği, ne yönetişim mantığına ne de kamu kaynaklarının etkin kullanımı prensibine uyduğunu söylemek mümkün
Diğer büyük bir sorun denetim birimlerinin koordineli çalışmaması
Örneğin 2013 yılında SGK Müfettişleri 3840, İş Müfettişleri 16971, SGK Denetmenleri ise 39814 işyeri denetlemiş.
Keza Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının verilerine göre 2002-2012 yılları arasındaki on yıllık dönemde SGK Müfettişleri 3008, İş Müfettişleri 181, SGK Denetmenleri ise 4938 iş kazasının denetlemiş.
Bazen bir işyeri mükerrer şekilde her bir birim tarafından ayrı ayrı denetleniyor
Bu tablo dahi yaşanan bölünmeyi ve etkin olmayan yönetim anlayışını açıkça ortaya koyuyor.
Son olarak denetim elemanlarının sayısının yetersiz olması, koordinasyon ve eğitim eksikliği; yükselen Türkiye ekonomisinin tablosuna uymuyor
Kamu İdaresi İyi Örnekleri Yaygınlaştırmalı
Oysa kamu başarılı örneklerden ders almalı.
Maliye Bakanlığı denetim birimleri 2011 yılında çok başlılığa son vererek Vergi Denetmenleri, Maliye Müfettişleri, Hesap Uzmanları ve Gelirler Kontrolörlerini Vergi Müfettişi altında birleştirdi.
Vergi Denetim Kurulu 2011 yılından bu yana birçok başarının altına imza attı.
On yıllardır yapılamayan vergi alanların denetimi gerçekleştirildi. Vergi tarhı ve cezalarda tarihi rekorlara imza atıldı.
2013 yılında Cumhuriyet tarihinin rekorları kırıldı. Ceza tutarları % 117 arttı.
Vergi Denetim Kurulu, 2013 yılı programında 15 sektörü denetim programına almıştı. Ağırlık olarak akaryakıt ve sigara sektöründe denetimler yapıldı. Buna bağlı olarak da KDV ve ÖTV cezaları kesildi.
8.5 milyar liralık vergi kaybı gerekçesiyle 19 milyar liralık ceza kesildi. Bu ise, ülke tarihinde bir rekoru oluşturuyor
.
Vergi denetiminde tek elden, bütünlüklü, bağımsız yapı; etkin bir şekilde çalışmaya ve kayıtdışı ekonomiye karşı tek cepheden etkin bir mücadele yürütmeye başladı.
Başka bir ifadeyle, bu maya tuttu
Çalışma Hayatında ILO Standartları Gerekli
Dünyanın ve Avrupanın hiçbir ülkesinde bizdeki gibi çalışma yaşamını denetleyen üç ayrı birim yok.
Avrupa ülkelerinin çoğundan çalışma hayatını çalışma ve sosyal güvenlik müfettişleri unvanındaki kamu görevlileri denetlemekte.
Uluslararası Çalışma Örgütü ve Avrupa Birliği hukuku çalışma hayatının denetiminde çok başlılığa izin vermiyor.
Altında bizim de imzamız olan, ILOnun Çalışma Hayatının Denetimine Dair 81 Nolu Sözleşmesine göre çalışma hayatının denetimi, tek elden, bağımsız, bütünlüklü ve etkin olmasını emrediyor.
Usulünce yürürlüğe konulmuş uluslararası anlaşmalar kanun hükmünde; yani bizim de ILO standartlarına geçmemiz zorunlu.
Torba Yasa Sorunları Çözmek İçin Adım Olsun
Torba yasa bu hayati sorunu çözmek için bir fırsat.
Gönül istiyor ki, bu ülkede çalışma yaşamında yaşanan karmaşalar giderilsin
Oluşacak birleşik ve eşgüdümlü yeni örgütlenme 3 bin kişilik dev denetim ordusu ile bu ülkede kayıt dışını da iş kazalarını da bitirecek dinamizmi üretsin
Sosyal güvenlik reformunda büyük emeği geçmiş olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı aynen Maliyede olduğu gibi denetimdeki sorunları çözen bir bakan olarak hatırlanmayı hak ediyor
Bu ülkenin, sayın Başbakan Recep Tayyip Erdoğanın 2023 Türkiye hedeflerine ulaşabilmesi için de çalışma yaşamının denetiminin dünya standartlarına çekilmesi zorunlu
Zira her yıl yetmiş bin kazanın olduğu ve çalışanlarının yüzde 37si kayıtdışı bir ekonomi, Türkiye 2023 hedeflerine uymuyor
Sözün özü, çalışma yaşamında sağlam irade gerekli
Taşeron Tanımı Değişmemeli
Son olarak torba yasada yer alan bir düzenlemeye daha değinmek gerekiyor.
Mecliste görüşülmekte olan yasada bir başka düzenleme ile de İş Kanununda taşeron kavramına getirilen sınırlamanın kaldırılacağı söylenilmekte
Mevcut yasada işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş bölünerek alt işverenlere verilemiyor.
Başka bir deyişle, ancak işletme dışından sağlanabilecek özel bir uzmanlık gerektiğinde taşeron yasal olabiliyor.
İşte bu ibarenin kaldırılarak, ufak bir madde değişikliği ile devasa sonuçlar doğması olasılığı var
Üç büyük sendika konfederasyonunun da ittifak ile karşı çıktığı bu düzenleme umarız alt komisyondan geçmez
Zira taşeron sınırlamasını kaldıracak ve işyerlerinde yapılacak asıl işin alt işverenlere sonsuz kez bölünmesini yasal hale getirecek böyle bir düzenleme çalışma yaşamındaki barışın da huzurun da dinamiti olur.
Çalışma yaşamını iyi bilen biri olarak uyarma görevimizi yerine getirmiş olalım
Bu yazı 2,693 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
20 Temmuz 2023
Vergilendirmede delilin hukuka uygunluğu
-
25 Ağustos 2020
İş yeri kiralarında yenilikler - 2
-
5 Ağustos 2020
Boşta geçen günler emeklilik sağlamaz
-
8 Ağustos 2016
Şehit yakınlarına kadro nasıl verilecek?
-
1 Ağustos 2016
Devlet darbe mağdurlarına sahip çıkıyor
-
20 Haziran 2016
SGK teşviklerinden nasıl yararlanırsınız?
-
13 Haziran 2016
Yurt dışı borçlanmasıyla erken emeklilik
-
30 Mayıs 2016
Hangi çalışanların ücreti bankadan ödenecek?
-
23 Mayıs 2016
SGK günleriniz başkasına yattıysa
-
16 Mayıs 2016
Emekli maaşınızı nasıl arttırırsınız?
-
6 Mayıs 2016
Emekli maaşınızda kesinti olursa ne yaparsınız?
-
2 Mayıs 2016
Ödenen GSS primleri geri verilecek mi?
-
28 Nisan 2016
Gençlerin GSS borcu nasıl silinecek?
-
19 Nisan 2016
Hamileyi işe almayan patron yandı!
-
18 Nisan 2016
Sigortasız çalışan ne yapmalı?
-
15 Nisan 2016
Gizli işsizliğe dikkat!
-
11 Nisan 2016
Kıdem tazminatı almanın ipuçları
-
7 Nisan 2016
Emeklilik yaşı nasıl hesaplanır?
-
6 Nisan 2016
Memurlar nasıl mazeret izni alabilir?
-
8 Ocak 2016
Deneme süresinde sigortasız çalıştıran yandı!
Yorumlar
+ Yorum Ekle