İnternet Haber
Çalışma Yaşamı
Bünyamin Esen
27 Temmuz 2015
İşsiz Kalan Gelir Testi Yaptırmalı
İşsiz Kalan Gelir Testi Yaptırmalı
Muğladan okurumuz Burhan Güzelçay soruyor: Bünyamin bey, yazın turizm işlerinde çalışıyorum. Sezon bitince işten çıkartıyorlar. İşten çıkınca sağlıktan yararlanabilir miyim? Gelir testi yaptırmam gerekiyor mu?
Sayın okurum, bilindiği üzere ülkemiz 2012 yılından bu yana Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemine geçmiş durumda.
Yeni sistem ile Yeşil Kart sistemi kaldırıldı, tüm vatandaşların ve ülkemizdeki yerleşiklerin gelir testine girmesi ve bu testin sonucuna göre sağlık sigortasının sağlanması zorunlu oldu.
GSS zorunlu bir sistem, dolayısıyla kapsama giren kişilerin tercihine bakılmaksızın gelir testi yaptırması zorunlu.
Gelir testi yaptırmaktan kaçınmak da çıkar yol değil, zira siz isteseniz de istemesiniz de sistem sizi otomatik olarak sigortalı yapıyor, GSSli olarak tescil ediyor. Dahası gelir testi yaptırmayan ceza olarak en üst prim diliminden borçlandırılıyor. Bu yüzden gelir testi yaptırmayı unutmamak önemli
Gelir testi yaptırması gereken bir kesim de işini kaybedenler.
Peki, işini kaybeden işsizler nasıl gelir testi yaptırmalı, bunun için bir süre var mı? Ayrıntılı olarak açıklayalım.
Ferrarisi Olan Yeşil Kartlıları Hatırlayalım
Bazılarının yanlış bir şekilde propaganda ettikleri gibi GSS sistemi bir kelle vergisi değil.
Genel sağlık sigortası sistemi ile devlet sosyal devlet olmaktan, sağlık hizmetlerini sunmaktan vazgeçmiş de değil
Eski sistemde yoksul olsun olmasın herkes Yeşil Kart alabiliyordu!
Ferrarisi olan bilge değil, Ferrarisi olan yeşil kartlılar türemişti ülkemizde
Yani sosyal devlet çürümüş haybeci devlete dönmüştü
12 milyona yaklaşan Yeşil Kartlı sayısı ülkemiz için sürdürülebilir olmayan batak bir sistemdi. Tüm analizler ülkemiz sağlık sisteminin on yıla çökeceğini göstermekte idi.
GSS işte bu batak sistemi reforme etti, tıkanmış damara bypass yaptı.
Genel Sağlık Sigortası Herkesin Sağlığa Erişimi İçin
Yeni sistemde yapılan gelir testine göre, geliri asgari ücretin brüt tutarının üçte birinden az çıkan kişilerin primini devlet ödemekte.
Başka bir deyişle en yoksul kesimler ücretsiz olarak sağlık hizmeti almaya devam ediyorlar.
SGK istatistiklerine göre halen bir buçuk milyon vatandaşın GSS primlerini devlet ödüyor, ceplerinden bir kuruş prim çıkmadan sağlık hizmeti alabiliyorlar.
Geliri daha fazla olan kişiler ise işsiz olsalar dahi başka biri üzerinden sağlık hizmeti alamadıkları sürece GSSli olmak ve prim ödeyerek sağlık hizmetlerine katkı yapmak zorunda. Bu prim ödemeleri üç kademeli: Geliri en fazla olan aylık 306 TL, orta düzeyde olan 153 TL, asgari ücretten az kazanan ise 51 TL prim ödüyor.
İşinden Ayrılan Test Yaptırmalı mı?
İşten ayrılmak da genel sağlık sigortalısı olmak üzere gelir testi yaptırmayı gerektiren hallerden birini oluşturuyor.
Zira işinden ayrılan kişiler zorunlu sigortalılıklarının sona erdiği tarihi takip eden günden itibaren dokuz gün süreyle hastaneye gitme hakkına sahip bulunmaktalar.
Onuncu günden sonra ise GSSlilikleri son buluyor ve gelir testi yaptırmaları zorunlu hale geliyor.
Eğer işten ayrılmadan önce son bir yıl içerisinde en az 90 gün zorunlu sigortalı olarak adlarına hizmet bildirilmiş ise bu kez sigortalılık niteliğini yitirdikleri günden itibaren 90 gün süreyle sağlıktan yararlanmak ve hastaneye gitmek mümkün.
Başka bir deyişle (ilk dokuz gün de katılınca) doksan dokuz gün daha hastaneden yararlanmak mümkün.
100 üncü gün itibaren ise GSSlilik fiilen bittiğinden gidip gelir testi yaptırmak zorunlu hale geliyor.
Eşinden Faydalanmak Mümkün
Tabi şunu söylemek gerek, işinden ayrılan kişi başka birinin (eşinin, oğlunun, anne-babasının) bakmakla yükümlü olunan kişisi durumunda ise bu kez gelir testi yaptırmaya gerek kalmıyor.
Zira kendi üzerinden sağlık hizmeti alma hakkını yitirdiği tarihte otomatik olarak bakmakla yükümlü olan kişinin sigortalılığından yararlanabiliyor.
Eğer başka biri üzerinden sağlık hizmeti alma hakkını yok ise bu kez gelir testi yaptırmanız gerekiyor.
Gelir testi yaptırmak için GSSli olma niteliğini yitirdiğiniz tarihten itibaren (yani onuncu veya 100 üncü günden itibaren) bir aylık bir süre var.
Bir ay içerisinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına gelir testi için gitmez iseniz bu kez en yüksek dilimden borçlanıyorsunuz. Hastaneye hizmet almaya gittiğinizde de astronomik borçlar ile karşı karşıya kalabiliyorsunuz.
GSS Primleri Ne Kadar?
Genel Sağlık Sigortası primleri dört ayrı dilim şeklinde kademelendirilmiş bulunmakta. Her bir kademedeki prim miktarı asgari ücrete göre her yıl 1 Ocak ve 1 Temmuzda artıyor.
Gelir testinde hane içerisinde yaşayan bireylerin gelirlerine bakılıyor, birey başına düşen gelirin artmasına göre artan bir prim oranı tespit ediliyor.
En son değişikliğe göre 2015 yılının ikinci yarısında (1 Temmuzdan 31 Aralıka kadar) uygulanan GSS prim oranları şöyle:
400 TLnin altında geliri olanların primi Devlet tarafından ödeniyor, ceplerinden bir kuruş dahi prim çıkmıyor.
Diğerleri için ise,
- Aylık gelirinin asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilenler için, 50 TL 94 Kuruş,
- Aylık gelirinin asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilenler için, 152 TL 82 Kuruş,
- Aylık gelirinin asgari ücretin iki katından fazla olduğu tespit edilenler için, 305 TL 64 Kuruş,
prim borcu çıkması söz konusu.
Cezalandırma Sistemi Var
Eğer işten ayrıldıktan sonra hizmet gününüze göre 10 veya 100 gün sonra hastaneden yararlanma hakkınız bitince bir ay içerisinde gidip gelir testi yaptırmaz iseniz Devlet bu kez sizi cezalandırıyor.
Zorunlu sisteme katılmadığınız için gelirinizin en üst dilimde olduğu, test yaptırmaya gitmeyecek kadar parayı önemsemediğiniz varsayılıyor.
Her ay adınıza 305 TL 64 Kuruş prim borcu SGK sistemine işleniyor.
Bu borçları e-devlet sisteminden veya SGKya başvurarak görebiliyorsunuz. Zaten hastaneye giderseniz de borcunuzdan dolayı sistem size provizyon vermiyor.
En üst dilimden borç çıkarma işlemi ta ki gidip gelir testi yaptırıncaya kadar sürüyor, yaptırdıktan sonra ise testin sonucuna göre ya priminiz Devlet tarafından ödeniyor ya da kendiniz kademeli sisteme göre prim ödüyorsunuz.
---
Kıssadan Hisse
İyi ağaç kolay yetişmez; rüzgar ne denli güçlü eserse, ağaç da o denli sağlam olur.
J. Willard Marriot
---
Bu yazı 2,269 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
20 Temmuz 2023
Vergilendirmede delilin hukuka uygunluğu
-
25 Ağustos 2020
İş yeri kiralarında yenilikler - 2
-
5 Ağustos 2020
Boşta geçen günler emeklilik sağlamaz
-
8 Ağustos 2016
Şehit yakınlarına kadro nasıl verilecek?
-
1 Ağustos 2016
Devlet darbe mağdurlarına sahip çıkıyor
-
20 Haziran 2016
SGK teşviklerinden nasıl yararlanırsınız?
-
13 Haziran 2016
Yurt dışı borçlanmasıyla erken emeklilik
-
30 Mayıs 2016
Hangi çalışanların ücreti bankadan ödenecek?
-
23 Mayıs 2016
SGK günleriniz başkasına yattıysa
-
16 Mayıs 2016
Emekli maaşınızı nasıl arttırırsınız?
-
6 Mayıs 2016
Emekli maaşınızda kesinti olursa ne yaparsınız?
-
2 Mayıs 2016
Ödenen GSS primleri geri verilecek mi?
-
28 Nisan 2016
Gençlerin GSS borcu nasıl silinecek?
-
19 Nisan 2016
Hamileyi işe almayan patron yandı!
-
18 Nisan 2016
Sigortasız çalışan ne yapmalı?
-
15 Nisan 2016
Gizli işsizliğe dikkat!
-
11 Nisan 2016
Kıdem tazminatı almanın ipuçları
-
7 Nisan 2016
Emeklilik yaşı nasıl hesaplanır?
-
6 Nisan 2016
Memurlar nasıl mazeret izni alabilir?
-
8 Ocak 2016
Deneme süresinde sigortasız çalıştıran yandı!
Yorumlar
+ Yorum Ekle