25 Ocak 2017

Babamdan aldığım aylığın kesilmesi yasal mı?

Babamdan aldığım aylığın kesilmesi yasal mı?

Sözcü

1940 doğumlu ev hanımıyım. Eşim 2004 yılında vefat etti. Eşimin emekli olduğu Almanya’dan ve Türkiye’deki Emekli Sandığından maaş bağladılar. Ayrıca babamdan da (babam daha önce vefat etmişti) Bağ-Kur maaşı bağladılar. Babamdan bağlanan maaşı 2016 Temmuz ayında kestiler. SGK yetkilileri yeni düzenlemelere göre bu maaşı artık alamayacağımı söylediler. Ayrıca bir miktar borç çıkardılar. Bu olayı tam anlayamadım. Yıllarca ödeme yaptılar sonra neden kestiler? Bu işin aslı nedir? Kanunlarımız mı değişti? Münevver Pehlivan

Kanunlar değişmedi, ancak SGK bir süredir Bağ-Kur yetim aylıkları ile ilgili tarama yapıyor. Aylık alma hakkı olmayanların yetim aylıklarını kesip, yersiz ödenen aylıkları geri istiyor.

Ölüm aylığı bağlanmasında veya bağlanan aylığın kesilmesinde, kendisinden aylık bağlanacak sigortalının vefat tarihinde geçerli olan Kanun hükümleri esas alınıyor. 01.10.1972-03.10.2000 ile 08.08.2001-01.08.2003 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalısının kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için, geçimini sağlayacak başka bir gelirinin olmaması şartı aranıyordu. Geçimini sağlayacak gelir ölçüsü de aylık brüt asgari ücret tutarı. 

Babanızın, eşinizden önce vefat ettiğini belirtmişsiniz. Vefat tarihi 01.10.1972-03.10.2000 tarihleri arasında ise aylık bağlanması için eşinizden bağlanan aylıkların tutarı da dahil olmak üzere aylık gelirinizin asgari ücretin brüt tutarının altında olması gerekiyordu. Babanızın vefat tarihi söz konusu tarihler arasında, aylık geliriniz de aylık brüt asgari ücret tutarının üzerinde ise babanızdan aldığınız aylığın kesilmesinde yasaya aykırı bir durum yok.

Geri istenen aylıkların hangi döneme ait olduğunu belirtmemişsiniz. Fazla ve yersiz olarak yapıldığı tespit edilen aylık ödemeleri, kurumun hatalı işleminden kaynaklanmışsa, Temmuz 2016’dan geriye doğru en fazla 5 yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, borcun tebliğ tarihinden itibaren 24 ay içinde ödenmesi halinde faizsiz, 24 aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren yapılacak ödemeler ise bu süreden sonra faiziyle geri alınır.

 

İkramiye farkı yıllık 50, toplamda 100 TL’den az olmayacak

Size babam için yazmaktayım. Kendisi 1929 doğumlu olup, SÖZCÜ gazetesindeki köşenizi takip etmektedir. Mail adresinizi de kendisi verdi. Babamın sorusuna gelince;

Basında, 30 yıl üzeri çalışanlara ikramiye farkı ödeneceği ifade edildi. Bu nedenle babam 15.08.2016 tarihinde SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığına dilekçe vermişti. Ancak cevap verilmedi. Babam 1992 yılında emekli olmuştur. 34 yıl 2 ay hizmeti vardır. SGK yetkilileri ile görüştüm, emekli olduğu yıla ait bedel üzerinden fark alacağı ve bu tutarın da 100 TL civarında olacağı ifade edildi. Ancak basında açıklanan rakamlar bunun çok üzerinde. İşin açıkçası, bu konu hakkında herkes farklı bir şey söylemekte. Babam, konu hakkında sizden bilgi talep eder. Dilek Lena

30 yıldan fazla hizmet süresi bulunmasına rağmen, 30 hizmet yılı üzerinden emekli ikramiyesi ödenenlere, 30 yılı aşan her tam yıl için ödenecek ikramiye tutarı, görevden ayrıldıkları (emekli oldukları) tarihteki emekli keseneğine esas unsurları üzerinden, emekli aylıklarının başlangıç tarihindeki katsayılar ve emekli ikramiyesi ödenmesine esas hükümler dikkate alınarak hesaplanacak. Diğer bir deyişle, 30 yılı aşan her tam hizmet yılı için, emekli olunan tarihte alınan emekli ikramiyesinin bir yıllık tutarı ödenecek.

Buna göre, emeklilik tarihi geriye gittikçe ödenecek ikramiye tutarı da azalıyor. Ancak 30 yılı aşan her tam yıl için ödenecek ikramiye tutarı 50 TL’nin, ödenecek toplam ikramiye tutarı 100 TL’nin altında olmayacak.

1992 yılında emekli olan babanızın, emekli olduğu tarihe göre hesaplanacak bir yıllık ikramiye tutarı 50 TL’nin altında olursa, babanıza 30 yılı aşan 4 tam yıl için ödenecek ikramiye tutarı da her yıl için 50 TL’den toplam 200 TL olacaktır.  

 

BES kamu sosyal güvenlik sisteminin alternatifi değil

Eşim 1969 doğumlu ev hanımı olup, bugüne kadar hiç çalışmamıştır. SGK’dan emekli olabilmesi için ne yapmamızı tavsiye edersiniz? Bireysel emeklilik sistemine girsek daha mı mantıklı olur? Erhan Koçoğlu

Bireysel emeklilik sistemi (BES), mevcut kamu sosyal güvenlik sistemlerine alternatif bir sistem değil. Mevcut kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı bir sistem olup, bireysel açıdan, bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi amaçlanmıştır. Bireysel emeklilik sistemi, kamu sosyal güvenlik sisteminin sağladığı sağlık yardımı, eş ve çocuklara aylık bağlanması gibi imkânları sağlamaz. Ancak eşiniz açısından, sisteme yapacağı ödemelere bağlı olarak 10 yıl sonra toplu bir ödeme veya aylık gelir almasını sağlar.

Eşinizin kamu sosyal güvenlik sisteminden emekli olması için 5400 prim günü gerekiyor. Bu da prim ödemeye başlayacağı tarihten itibaren ara vermeksizin 15 tam yıl prim ödemesi gerektiği anlamına geliyor. 5400 prim gününün yarıdan fazlası hangi sigortalılık kapsamında olursa, eşiniz o sigortalılık statüsünden emekli olur.    

 

İkramiye farkı için bir yıl içinde başvuru yapılacak

Babam (kıdemli albay) 42 yıl 4 ay üzerinden 1981 yılında emekli oldu. İkramiyesini 30 yıl üzerinden aldı. Özellikle size yazmamı çok istedi. Yeni aldığımız duyumla, ikramiyesinin 30 yıl üzerinde kalan kısmını da alabiliyormuş. Nasıl bir işlem yapacağız? Açıkçası babam para alabilir mi? Aydemir Güven

İkramiye farkı ödenmesine ilişkin Yasa, onay için Cumhurbaşkanlığına gönderilmiş olup, onaydan sonra Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girecek. Babanız da 30 yılı aşan 12 yıllık hizmet süresi için ikramiye farkı alabilecek. Bunun için Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde SGK Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na yazılı olarak başvurması gerekecek. İkramiye farkına ilişkin ödeme de başvuru tarihinden itibaren üç ay içerisinde yapılacak.

30 yılı aşan her tam yıl için ödenecek ikramiye tutarı, babanızın görevden ayrıldığı (emekli olduğu) tarihteki emekli keseneğine esas unsurlar ve katsayılar dikkate alınarak hesaplanacak. Ancak 1981 yılında emekli olan babanızın, emekli olduğu tarihe göre hesaplanacak bir yıllık ikramiye tutarı 50 TL’nin altında olacağından, 30 yılı aşan 12 tam yıl için ödenecek ikramiye tutarı da yasa gereği her yıl için 50 TL’den toplam 600 TL olacaktır.

 

Kıdem tazminatı için bir yıl çalışmış olmak gerekiyor

Emekli olduktan sonra başka bir işyerinde çalışmaya başladım (2012 yılından beri). Şu an 56 yaşındayım. Bu iş yerinden tazminatımı alarak (çalışma hayatımı sonlandırarak) işten ayrılmak için bu işyerinde kaç yıl ya da kaç yaşına kadar çalışmalıyım? Diğer alternatifleri sizin yazılarınızdan biliyorum. Bu iki şıkkın cevabını bulamadım. Mustafa Yıldız

Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için iş sözleşmesinin Yasada belirtilen sebeplerden birine bağlı olarak sona ermiş olması şartının dışında, işyerinde en az bir yıl çalışmış olmak gerekiyor. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için herhangi bir yaş şartı aranmıyor. 

İşyerindeki çalışma süreniz bir yıldan fazla olduğundan, iş sözleşmenizin Yasada belirtilen sebeplerden birine bağlı olarak sona ermesi halinde kıdem tazminatına hak kazanırsınız.

Bu yazı 2,105 defa okundu.