3 Eylül 2009

Sigorta ödemelerinden kesilen vergiye ilişkin yargı kararı üzerine

Sigorta ödemelerinden kesilen vergiye ilişkin yargı kararı üzerine

|Akşam Gazetesi| |03.09.2009|

 

Hayat sigortasından ayrılanlara yapılan ödemeler üzerinden yapılan vergi kesintisine ilişkin mahkeme kararı, kamuoyunda heyecan yarattı. Mahkeme kararının emsal olup olmayacağı, daha önce bireysel emeklilik sisteminden veya hayat sigortasından ayrılmış olanlar açısından iade hakkı doğurup doğurmayacağı merak konusu oldu.

Hayat sigortasından on yıl dolmadan ayrılan bir vatandaş, kendisine yapılan ödemenin tamamı üzerinden vergi kesintisi yapılmasını dava konusu yapmış, mahkeme ödemenin tamamı üzerinden yapılan vergilemeyi hukuka aykırı bulmuş, vergi kesintisinin sadece getiri bölümünden yapılması gerektiğine karar vermiş.

ÖDEME MENKUL SERMAYE İRADI SAYILIYOR
Gelir Vergisi Kanunu'nun 75. maddesinin (15) numaralı bendine göre emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından yapılan ödemeler menkul sermaye iradı sayılıyor.
Aynı Kanun'un 94. maddesinin (15) numaralı bendine göre de menkul sermaye iradı sayılan bu ödemeler üzerinden Gelir Vergisi kesintisi yapılıyor. Söz konusu gelir, yıllık beyanname ile beyan edilmiyor, yapılan vergi kesintisi nihai vergi oluyor.
Vergi kesintisi oranı, sistemde kalma süresine göre yüzde 5 ila 15 arasında değişiyor.
Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin yüzde 25'i, sigorta şirketlerinden on yıl süreyle prim ödeyenler ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin yüzde 10'u ve tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı Gelir Vergisi'nden müstesna tutuluyor.
Gelir Vergisi'nden istisna edilen tutar üzerinden 94. maddenin (15) numaralı bendine göre vergi kesintisi de yapılmıyor.

MAHKEME KARARI KESİN DEĞİL
Hayat sigortasından on yıl dolmadan ayrılan kişiye yapılan ödemenin tamamı üzerinden yapılan vergi kesintisini iptal eden mahkeme kararı, tek hakimle verilmiş bir karar. Tek hakimle verilen kararlara, taraflarca bölge idare mahkemesinde itiraz edilebiliyor. Maliye de muhtemelen karara itiraz edecek.
Bölge idare mahkemesi kararı onaylayabileceği gibi, bozması da mümkün. Yani olay, itiraz üzerine verilecek karara göre kesinleşecek.

KARAR HERKESİ BAĞLAMIYOR
Mükellef lehine verilen kararın bölge idare mahkemesince onanması halinde, kendisine daha önce yapılan ödemelerden vergi kesintisi yapılmış olanların, kesilen vergiyi geri alabilmeleri dava açmalarına bağlı. Ancak bu davanın kesintinin yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde açılması gerekiyor. Dolayısıyla yapılan kesinti üzerinden 30 günden fazla süre geçmiş olanların doğrudan dava açmaları mümkün değil.

BAŞKA BİR YOL VAR
Bireysel emeklilik sistemi ya da hayat sigortasından ayrılıp, kendisine yapılan ödemeden vergi kesintisi yapılmış olup da üzerinden 30 günden fazla süre geçmiş olanlar için her şey bitmiş değil. Şikayet yoluyla dava açma sürecini başlatmaları mümkün.
Bunun için önce vergi kesintisinin yatırıldığı vergi dairesine düzeltme başvurusunda bulunulması, talebin reddi veya 60 gün içinde cevap verilmemesi halinde, şikayet yoluyla Maliye Bakanlığı'na başvurulması gerekiyor.
Maliye Bakanlığı'nın talebi reddetmesi veya 60 gün içinde cevap vermemesi halinde 30 gün içinde dava açılmak suretiyle konuyu yargıya taşımak mümkün.

 

Soru ve Cevaplar

Ne kadar askerlik borçlanması yapmalıyım?
DOĞUM tarihim 01.01.1963. SSK sigorta başlangıcım 02.01.1981. 29.02.1996'ya kadar 4117 prim günüm var. 01.03.1996 Bağ-Kur başlangıcım aralıksız olarak devam ediyor ve 13 yıl 6 ay hizmetim var. 1983-1984 arası askerliğimi yaptım. Ne kadar askerlik borçlanması yapmam gerekir ve ne zaman emekli olurum? Halil Korkmaz
02.01.1981-29.02.1996 tarihleri arasında 4117 gün SSK ve 01.03.1996 tarihinde başlayıp aralıksız devam eden Bağ-Kur sigortalılığınıza göre, 01.06.2002 tarihi itibarıyla 17 yıl 8 ay hizmetiniz, 25 yıllık hizmet için 6,5 yıldan fazla 8 aydan az eksik süreniz var. Buna göre, askerlik borçlanması yapmazsanız 48 yaşınızı doldurduğunuzda Bağ-Kur'dan emekli olmaya hak kazanırsınız.
On ay askerlik borçlanması yaparsanız 01.06.2002 tarihi itibariyle 25 yıllık hizmet süresi için gereken eksik süreniz 6,5 yılın altına düşer. Bu durumda 47 yaşınızı dolduracağınız 01.01.2010 tarihinde Bağ-Kur'dan emekliliğe hak kazanırsınız.

 

AKLINIZDA BULUNSUN Damga Vergisi defteri Sürekli Damga Vergisi mükellefiyeti tesis ettirmek zorunda olan mükelleflerin, Damga Vergisi defteri tutması ve bu defteri notere veya ticaret sicil memurluğuna tasdik ettirmesi gerekiyor. Söz konusu defterin tasdikinin zamanında yapılmaması durumunda, mükellef adına VUK hükümleri uyarınca ceza kesiliyor.

 

GÜNÜN SÖZÜ 'Birinci adamlar güneşi, ikinci adamlar gölgeyi sever.' Bernard Shaw

 

Bu yazı 2,846 defa okundu.