Dr. Resul KURT
Sigortasız çalışanlar ne yapsın?
Star
Sigortasız çalıştırıldığı için hem emeklilikle hem de sosyal güvenlik ve sağlıkla ilgili hak kaybına uğrayanların sayısı oldukça fazla. Bu durumda olan işçiler SGKna bu yönde başvuruda bulunup şikayet yoluna gidebilecekleri gibi, hizmet tespit davası da açabilirler. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın bu tür sorunlar için kurulmuş olan alo 170 telefon numarasına sorunlarınızı aynı şekilde iletmek mümkün.
Kişi ilk olarak Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlükleri veya Merkez Müdürlüklerine ya da işçinin çalıştığı işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl-Merkez Müdürlüklerine yazılı olarak ile başvurabilir. Bu tür şikayet bildirimlerinde sözlü müracaatlar dikkate alınmıyor.
Şikayet dilekçeleri elden verilebileceği gibi posta yoluyla da yapılabilmektedir. Şikayet dilekçelerinde işçinin çalıştığı iş yerinin adı, unvanı, biliniyor ise işyeri dosya numarası, şikayete konu olan işyerinde hangi tarihler arasında çalışıldığı gibi bilgiler açıkça yazılmalıdır.
Çalışırken şikayetin yapılması önemlidir. Çünkü bu durumda
SGK denetmeni iş yerine gelerek denetim yapar ve kişinin
işyerinde fiilen çalıştığını tespit eder.
Sigortasız çalışmanın mahkeme kararıyla veya
müfettiş/denetmen raporuyla tespit edilmesi durumunda işverenlere hem para
cezası uygulanmakta hem de bir yıl boyunca SGK prim teşvikinden
yasaklanmaktadır.
Eğer SGK denetmeni sigortasız çalışanları o işyerinde
fiilen çalıştığını örneğin 1 yıl boyunca tespit ederse geriye dönük olarak bu
sigortasız çalıştırılan işçilere 1 yıllık hizmet kazandırabilir.
Şikayetin işten ayrıldıktan sonra yapılması halinde ise
durum biraz daha zorlaşmaktadır. Çünkü şikayet sahibinin sigortasız
çalıştırıldığını fiilen tespit olanağı ortadan kalmış olmaktadır. Bu durumda
geriye dönük iddia edilen çalışmalarla ilgili işyerinin yasal kayıtlarının
incelenmesi ve delillerin toplanması söz konusu olacaktır. En önemli delil
ücret ödemeleridir.
Ücret ödemeleri banka aracılığı ile yapılıyorsa ya da
ücret ödendiğine dair bir belge imzalatılıyor ise çalışan mahkemeye gitmeden
elindeki bu belgeler ile sosyal güvenlik kurumuna müracaat etmesi yeterli olur.
Sigortasız geçen çalışma süreleri için hizmet tespit
davası açmakta mümkündür. Bu yönde dava açmayı düşünenlerin çalıştıkları
işyerine ilişkin bilgi ve belgeler ile şahit ifadeleri doğrultusunda iş mahkemesinde
dava açarak sigorta bildirimi yapılmayan günleri ve eksik ödenen
günleri/primleri mahkeme yoluyla kazanmaları söz konusu olabilmektedir.
Aylık prim ve hizmet belgesi işveren tarafından
verilmeyen veya çalıştıkları SGK tarafından tespit edilemeyen sigortalılar,
çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 (beş) yıl
içerisinde İş Mahkemesine başvurarak, alacakları mahkeme kararı ile
ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç
toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınmaktadır. Bu süre içinde
dava açılması gerekmektedir.
Mahkeme sürecinde verilecek deliller dışında ayrıca
işyerinden verilen SGK prim belgelerinde kayıtlı olan ve sigortasız
çalıştırılan kişiyle aynı dönemde birlikte çalışmış diğer işçiler de tanık
olarak dinlenmektedir. Bu tanıkların bilgilerine başvurulmakta, SGK prim
belgeleri verilmemiş ise işyerinin etrafındaki diğer komşu işyerlerinin
kayıtlarına geçmiş kişileri veya benzer işi yapanların kayıtlarına geçmiş
kimseleri tespit ederek tüm deliller toplandıktan sonra delilleri takdir edip
gerektiğinde bilirkişi raporu da alınarak sonucuna göre karar verilmektedir.
Her zaman belirttiğimiz gibi, sosyal güvenlik en önemli insani haktır. Sigortalı çalışın, sigortalı çalıştırın.
******
twitter/resulkurt34
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle