Milliyet Gazetesi
Cem Kılıç
2 Mart 2014
Prim borçlu esnafa emeklilik torbada
Prim borçlu esnafa emeklilik torbada
Yaklaşık iki aydır Çalışma Bakanlığının hazırladığı Torba Yasayı bekliyoruz. Bu torbada hem esnafı hem de sağlıkta prim borcu olanları ilgilendiren çok önemli düzenlemeler var. Bu düzenlemeler tam bir af sayılmayabilir, ancak özellikle esnaf açısından çok önemli sonuçlar ortaya çıkaracak düzenlemeler.
Şu an itibariyle yasa Başbakanlıkta. Önümüzdeki hafta içerisinde Meclise sevk edilmesi bekleniyor. Bugünkü konumuzu ilgilendirmesi bakımından Torba Yasada esnafı ilgilendiren düzenlemeye bir kez daha bakmakta fayda var:
Bağ-Kur (4/b) kapsamında prim borcu olanlardan, 12 ay ve üzeri borca sahip olanların borçları, 3 aylık ödeme süresi tanındıktan sonra, ödenmemesi durumunda sigortalılık süreleriyle birlikte silinecek.
Yani borçlu oldukları dönemler sigortalı olarak artık değerlendirilmeyecek. Diğer yandan prim borcu olup da ödemeyen esnafın, bu düzenlemeyle emeklilik hesabından silinecek sigortalılık sürelerini sonradan tekrar kazanması mümkün olacak. Ekonomik imkânları ne zaman elverişli olursa o zaman SGK ya gidip silinen süreleri o günkü borçlanma rakamları üzerinden borçlanır yani öderse o zaman tekrardan kaybettiği süreleri emeklilik için kazanmış olacak.
Üç farklı etkisi olacak
İşte bu noktada getirilen düzenlemenin prim borcu olan esnaf açısından çok önemli üç etkisi ortaya çıkmakta. Birincisi, esnafın emekliliğini etkilemesi bakımından: Artık emeklilik için prim ihtiyacı kalmayan esnaf ödeyemediği primler için endişelenmeyecek. Çünkü emeklilik için yeterli primi olanlar emeklilik sonrası kalan prim borçlarından kurtulmuş olacaklar. Bu düzenleme bu durumda olanlar için af niteliğinde olacak. Emeklilik için halen prim ödemesi gereken esnaftan ise borcu olanlar sadece emeklilik için yeter prim miktarını ödeyip geriye kalan prim borçlarından kurtulabilecekler. Yani 2 yıllık prim borcu olan bir esnaf, emekliliği için borcun sadece yarısı yeterliyse sadece 1 yıl için borçlanacak, geriye kalan 1 yıllık sigortalılığı iptal edilmiş olacak.
Sonuç olarak yakında gelecek olan düzenlemeyle borcu olduğu için emekli olamayanlara önemli bir kolaylık sağlanarak emekli olmalarının önü açılacak.
Torba Yasayla gelecek düzenlemenin esnaf açısından önemli ikinci etkisi ise sağlıktan yararlanmayla ilgili olanı. Mevcut koşullarda esnafın 60 gün ve üzerinde prim borcu varsa sağlıktan yararlanması mümkün değil. İşte yeni durumda esnafın prim borcunu taksitlendirmesi veya daha sonra borçlanma yoluyla borcunu kapatması halinde de sağlıktan yararlanmasının önü açılmış olacak.
SSKdan emeklilik yolu
Torba Yasanın esnafın sigortalılık süresinin silinmesine yönelik son etkisi ise şu; yeni düzenlemeyle esnafın Bağ Kur borcunun silindiği dönemde 4/a yani SSK çalışması varsa, Bağ-Kur ve SSK çakışması artık söz konusu olmayacağı için o dönemdeki SSK primleri yasal ve geçerli hale gelecek. Bu durumda SSK şartlarıyla emekli olmak bile söz konusu olabilecek.
Yine SSK şartlarıyla emekli olmaya yetecek prim günü bulunan ve emeklilik için yaşı bekleyen sigortalılardan, çalıştığı işten çıkarak Bağ-Kur sigortalısı olmayı gerektirir biçimde ticari faaliyette bulunan yani vergi mükellefi ya da şirket ortağı olan, bu nedenle de Bağ-Kura girmek zorunda kalanlara da önemli bir fırsat doğacak.
Torba Yasayla gelecek düzenlemeyle, Bağ Kura girmek zorunda kalan, bu nedenle SSK hizmeti sonrası 1261 gün ve üzeri Bağ-Kur primi olduğu için SSKdan emekli olma hakkını yitiren, emekli olmak için Bağ-Kur şartlarını sağlayamamış olanlar da Torba Yasayla SSKdan emekli olabilecek.
Böylece sigortalılar Bağ-Kurdan imtina davası dediğimiz davaları açmaksızın SSKdan emekli olabilecek.
Örneğin; ilk defa 1.1.1985 tarihinde sigortalı olan, toplamda 5500 gün SSK prim ödemesi bulunup emekli olmak için 48 yaşını tamamlayacağı 1.1.2014 tarihini bekleyen sigortalının 1.1.2009 tarihinde şirket ortağı olduğunu dolayısıyla Bağ-Kur ile ilişkilendirildiğini varsayalım. Normalde bu kişi şirket ortağı olmasaydı 1.1.2014 tarihinde SSK şartlarından emekli olacaktı. Oysa Bağ-Kur ile ilişkilendirildiği için hem SSK şartlarından emekli olma hakkını yitirdi. Hem de Bağ-Kurdan emekli olmak için 9000 gün primi yok. Kaldı ki; prim günü 9000 gün olsa dahi 48 yaşında emekli olamayacak. Torba Yasayla bu durumdaki sigortalının Bağ-Kur hizmeti silineceğinden SSK şartlarından emekli olması mümkün hale gelmiş olacak.
Emeklilik prim ödemesine bağlı
Sigortalılar ile Bağ-Kurlular (4/bliler) arasındaki en önemli fark, Bağ-Kurluların primlerini kendileri ödemesidir. Yani esnaf kendi primini ödediği müddetçe emekli olabilir. Aksi takdirde Bağ Kurlunun sigortalılık süresi işlemez. SSKlılarda prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi farklı kavramlardır. SSKlı prim ödemese de, ilk kez işe girdikten sonra sigortalılık süresi işlemeye devam eder. Bağ Kurlular ise prim ödemedikleri zaman sigortalılık süreleri durur. Ayrıca Bağ Kurlular kendi nam ve hesabına çalıştıkları için sigorta primlerini kendileri öderler. Sigortalıların primleri ise işveren tarafından ödenmektedir. Bağ Kurlular SGK ya primlerini kendi belirledikleri prime esas kazanç üzerinden öderler.
65 yaş şartı var
Reform sonrası Bağ-Kurluların da emeklilik için gerekli yaş şartı 65e çekildi. Ancak bu geçiş kademeli bir geçiş ve zamanla bütün Bağ-Kurluları etkileyecek. 25 yıl prim koşulunu 31.12.2035 tarihine kadar tamamlayacak olan erkek Bağ-Kurlular 60, kadınlar 58 yaşında emekli olabilecek. 9000 gün prim koşulunu 1 Ocak 2048 ve sonrasında tamamlayacak Bağ-Kurlular kadın-erkek farketmeden 65 yaşında emekli olabilecek.
Bu yazı 2,932 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
22 Nisan 2024
Geride kalanlara aylık bağlanması
-
15 Nisan 2024
Buluş yapan işçi bedelini nasıl alır?
-
12 Nisan 2024
Yıllık izinle ilgili her şey
-
9 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada yıllık izin hakkı
-
8 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada kıdem tazminatı
-
6 Nisan 2024
Bayram sonrası telafi çalışması
-
3 Nisan 2024
Yaşlılık yüküne yeni çözüm gerek
-
29 Mart 2024
Fazla çalışmanın ispatı
-
25 Mart 2024
Yoksulluk ve zorla çalıştırma
-
22 Mart 2024
Özel güvenlik ilgi bekliyor
-
18 Mart 2024
Yemek yardımı neden önemli?
-
15 Mart 2024
Ramazanda çalışma hayatı
-
11 Mart 2024
İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
-
8 Mart 2024
Çocuk hakları
-
2 Mart 2024
Dışarıdan primle memur emekliliği
-
26 Şubat 2024
Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
-
23 Şubat 2024
Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
-
19 Şubat 2024
Emeklilik için doğum borçlanması
-
16 Şubat 2024
Dövizle ücretin sınırları neler?
-
12 Şubat 2024
Kıdem tazminatı tavanı arttı
Yorumlar
+ Yorum Ekle