Ekonomim.com
Uğur Tandoğan
25 Mart 2014
Kadınların durumu
Kadınların durumu
Cam tavan endeksi
İnsan kaynağı yönetiminde kullanılan bir kavram vardır: Cam tavan. Diyelim ki bir organizasyonda bir gruba, örneğin kadınlara karşı ayırımcılık yapılıyor. Kadınların yöneticilik koltuğuna yükselmesi istenmiyor. Ancak bu açıkça söylenmiyor. Kadının yükselmesine engel konuyor; ancak bu engel uzaktan görünmüyor. Tıpkı cam bir tavan gibi. Bu ayırımcılığa "cam tavan" (glass ceiling) denir. Terfilerden kaynaklanarak yapılan analoji ile yaratılan kavram, her boyuttaki ayırımcılığı anlatmak için kullanılmaya başlandı. The Economist dergisi 8 Mayıs Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla 27 OECD ülkesini içine alan bir "Cam Tavan Endeksi" yayınlamış. Bu araştırmayı paylaşmak istedim.
Her bir göstergedeki sıralama
Endeksin oluşmasında 9 gösterge kullanılmış. Aşağıda bu dokuz göstergede kadının durumunun en iyi ve en kötü olduğu ülkeleri göstereceğim:
1- Yüksek öğrenimde kadının katılımı
En iyi üç: İsveç, Finlandiya, Kanada
En kötü üç: Avusturya, Almanya, Güney Kore
2- İşgücü pazarında kadının katılımı:
En iyi üç: Finlandiya, İsveç, Norveç
En kötü üç: Yunanistan, İtalya, Japonya
3- Ücret farkı:
En iyi üç: Yeni Zelanda, İspanya, Polonya
En kötü üç: İsrail, Almanya, Japonya
4- Kadın yöneticilerin oranı
En iyi üç: A.B.D., Yeni Zelanda, Fransa
En kötü üç: Hollanda, Çek Cumhuriyeti, Danimarka
5- Şirket Yönetim Kurullarında kadın oranı
En iyi üç: Norveç, İsveç, Finlandiya
En kötü üç: Portekiz, Güney Kore, Japonya
6- Çocuk bakımı harcamaları
En iyi üç: Portekiz, Yunanistan, Macaristan
En kötü üç: İsviçre, İngiltere, İrlanda
7- Ücretli Doğum izni
En iyi üç: Polonya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya
En kötü üç: Yeni Zelanda, Avusturalya, A.B.D
8- İş İdaresi Okulları için yüksek lisans sınavına (GMAT) giriş oranı
En iyi üç: Slovakya, Finlandiya, Polonya
En kötü üç: İsviçre, Belçika, Japonya
9- Parlementoda kadın oranı
En iyi üç: İsveç, Finlandiya, Norveç
En kötü üç: İrlanda, Macaristan, Japonya
Endekse göre sıralama
Yukarıda verilen ilk 5 göstergenin her biri için yüzde 14 ağırlık, 6, 7, ve 8 numaralı göstergelerin her birisi için yüzde 6 ve 9'uncu gösterge için yüzde 4 ağırlık verilerek hesaplanan "Cam Tavan Endeksi"ne göre sıralama da şöyle çıkmış:
En iyi üç ülke: İsveç, Finlandiya, Norveç
En kötü üç ülke: İsviçre, Japonya, Güney Kore
Türkiye Nerede?
The Economist'in yaptığı bu çalışmada 27 OECD ülkesine yer verilmiş, ama Türkiye yok. Öte yandan Thomson Reuters'in Londra'da yayınlanan haftalık Times Higher Education (THE) dergisi ile yaptığı bir ortak çalışma var. 2012-13 THE World University Rankings çalışmasından bir "Global Gender Index" geliştirilmiş. Burada kadın akademisyen sayısı oranı olarak Türkiye başı çekiyor. Türkiye'nin ilk beş üniversitesindeki kadın akademisyen oranı yüzde 47.5. Listenin en altında ise yüzde 12.7 oranıyla Japonya yer alıyor.
Sonuç
Eğer yukardaki endekste Türkiye yer alsaydı, yerimiz epey aşağılarda olurdu. Ülkemizde kadın olmak zor. Ancak üniversitelerdeki akademisyen sayısında iyiyiz. Avrupalı bir akademisyen grubu ile bu konuyu tartışmıştık. Kadın akademisyenlerin oranının Türkiye'de bu kadar yüksek olmasının en önemli nedenlerinden birisinin, üniversitelerdeki çalışma saatlerinin esnek olması sonucuna varmıştık. Fakat görünen odur ki, son zamanlarda üniversitelerde dayatılan 9-5 mesaisi bu oranı da aşağı çekecektir. Öyle ya, bu kadar anlamsız katı kuralların olduğu bir ülkede akademisyenlere esnek çalışma saatleri tanımak eşyanın tabiatına aykırıdır.
Not: Söz endeksten açılmışken, dünyada bir de "kara mizah endeksi" olsaydı diye düşündüm. Bangır bangır demokrasi nutuklarının atıldığı, sonra da sosyal medyanın erişime kapatıldığı ülkemiz bu endekste sanırım tavan yapardı.
21.yüzyıl dünyasında özgür iletişimi engellemek bir demokrasi ayıbıdır.
Bu yazı 2,634 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
23 Nisan 2024
Genç işsizliği
-
16 Nisan 2024
İklim değişimi hayati bir konudur
-
2 Nisan 2024
Yalan söylemenin yeni biçimleri
-
26 Mart 2024
Nereden nereye
-
19 Mart 2024
Çalışma saatleri azalırken
-
12 Mart 2024
Başarılı üç güzel insan
-
5 Mart 2024
Çalışma düzeninde esneklik: Hibrit çalışma
-
27 Şubat 2024
Bir cesur yürek daha durdu
-
20 Şubat 2024
Akıllı telefona akılsızca bağımlılık
-
13 Şubat 2024
Bulutlara nasıl bakıyorsunuz?
-
6 Şubat 2024
İşten çıkarmalar üzücüdür
-
30 Ocak 2024
Etik ve meslekler
-
30 Ocak 2024
Etik ve meslekler
-
23 Ocak 2024
Bir motor yolculuğu
-
16 Ocak 2024
Yeni bir yıla başlarken (2)
-
9 Ocak 2024
Yeni bir yıla başlarken
-
26 Aralık 2023
Toplam ücret paketinde seyahat
-
19 Aralık 2023
Mangal partisi
-
12 Aralık 2023
Toplu işten çıkarmalarda iletişim
-
5 Aralık 2023
Faydalı bir meyve ve zararlı üretimi
Yorumlar
+ Yorum Ekle