Milliyet Gazetesi
Cem Kılıç
26 Ağustos 2014
Şişirilmiş bordroyla kredi artık bir hayal
Şişirilmiş bordroyla kredi artık bir hayal
SGK kayıtdışı istihdam konusunda vidaları sıkmaya devam ediyor. Son beş yıldır kayıtdışıyla mücadelede önemli adımlar atıldı ve sonuçta kayıtdışı istihdamda yüzde 15lik düşüş yaşandı. Ancak kayıtdışılık sorunu halen devam ediyor. Şimdi SGK kayıtdışı konusunda çemberi biraz daha daraltıyor ve çapraz denetimin kapsamını genişletiyor.
Aslında kayıtdışı istihdam aslında çoğu zaman bir çaresizlik olarak gerçekleşiyor. İşsiz kalmamak için kayıtdışı istihdam tercih ediliyor. Sosyal yardımları kaybetmemek için de kayıtdışı çalışmak, devletin kaynaklarının kullanılamaması ve gerçekten hak edenler için daha fazla sosyal yardım yapılamaması sonucunu doğuruyor. Dolayısıyla kayıtdışı ile ciddi anlamda mücadele etmek çalışanlar ve devletin çıkarlarını korumak anlamına geliyor.
İşverenler de kayıtdışı istihdamdan şikâyet ediyorlar. Çünkü dürüst sigorta yapan, çalışanın ücretini SGKya gerçek ücretinden bildiren işveren karşı dükkanda sigortasız işçi çalıştırana oranla yüksek maliyetlere katlanıyor ve haksız rekabete maruz kalıyor. Bu nedenle işverenler de kayıtdışı istihdamın engellenmesinden yana.
10 yılda yüzde 15 düşüş var
2004te yüzde 50 olan kayıtdışı istihdam oranı, Mayıs 2014te yüzde 36,6ya geriledi.
Kayıtdışı istihdam kadar önemli bir diğer sorun kayıt içinde kayıtdışılık olarak adlandırabileceğimiz, çalışanların SGKya gerçek ücretleri üzerinden bildirilmemesi durumu.
Bu durum çalışanlar açısından çok büyük mağduriyetlere neden oluyor. Emekli olunacağı zaman çalışanlar bir bakıyor ki, SGK çok düşük bir emekli maaşı bağlamış. Bunun nedeni işverenin işçilerini SGKya gerçek ücretleri üzerinden değil, çoğu kez asgari ücret üzerinden bildirmesi.
Aynı şekilde başına bir iş kazası gelen ve sürekli iş göremezlik geliri bağlanan bir çalışan, gelirin gerçek ücreti üzerinden hesaplanmaması nedeniyle mağdur oluyor.
Bu nedenle SGK meslek kodu uygulamasını hayata geçirdi. Çalışanlar SGKya bildirilirken belirlenmiş meslek kodlarını kullanıyorlar.
Örneğin işveren şantiyede çalışan bir makine mühendisini meslek koduyla birlikte SGKya bildiriyor. SGK bu kod için belirlenmiş en düşük ücret seviyesini kontrol ediyor. Mühendisler için 2.800 TLnin altında prime esas kazancı SGK inandırıcı bulmuyor. Aynı şekilde özel hastanelerde uzman doktoru 8.300 TLnin, hemşireyi 3.150 TLnin altında bildirenlere SGK otomatikman denetim gerçekleştiriyor. Bu şekilde gerçek ücret üzerinden prime esas kazanç bildirilmesi sağlanıyor.
Çapraz denetim yaygınlaştı
SGK kayıtdışıyla mücadele yöntemlerine bu ayın başında bir yenisini ekledi. Kamuda gerçekleştirilen pek çok işlemde ayrıca özel sektörde ve bankalarda kredi çekiminden tutun hesap açmaya kadar pek çok noktada kayıtdışı istihdam kontrol edilecek. Dahası pek çok kurum SGK ile bilgi paylaşımında bulunacak ve denetimin kapsamı genişleyecek.
Bordrolarla oynama yok!
Ticari kredi niteliği taşımayan kredi talepleri ile kredi kartı talebinde bulunanların sigortalılık ve ücret bilgisi ile maaş ödemesini bankadan yapılan çalışanların ücret bilgileri SGK ya gönderilecek.
İşverenler sık sık çalışanlarının isteği üzerine, çalışanın bankadan kredi çekebilmesi için maaş ve yan haklar bakımından şişirilmiş ve arttırılmış bordroyu imzalayarak çalışanlarına bir nevi illegal yardımda bulunabiliyorlar. 01.08.2014 tarihi itibarı ile bankalar kredi kullanan çalışanların kendilerine bildirilen ücret bordrosunun bir örneğini SGKya bildirecek. Bankalar SGKya müşteri bilgilerini göndererek çalışanın işvereni tarafından SGKya bildirilen ücreti ile bankaya bildirilen ücretin karşılaştırması yapılacak. SGK bu kapsamda hem kayıtdışılığın, hem de düşük prim gösterilme sorununun önüne geçecek.
Çalışanına yüksek bordrodan kredi çektirerek kredi almasını sağlayan işverene SGK tarafından idari para cezası verilecek. Ayrıca işverene sağlanan teşvikler geri alınacak.
İşbirliği yapmayana ceza
Bankalar 1 Ağustostan itibaren bazı işlemleri yapmadan önce sigortalılık kontrolü yapacaklar. Çalışan bir kişinin sigortalı olmadığı tespit edilirse ya da SGKya bildirilen ücreti ile gelirine esas tutulan kazançları arasında anormal bir fark varsa SGKya bildirimde bulunacaklar. Sigortalılık kontrolü gerektiren işlemlerde kontrolü yapmayan bankalar ve kamu kurum ve kuruluşlarına idari para cezası uygulanabilecek.
Bu yazı 2,432 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
22 Nisan 2024
Geride kalanlara aylık bağlanması
-
15 Nisan 2024
Buluş yapan işçi bedelini nasıl alır?
-
12 Nisan 2024
Yıllık izinle ilgili her şey
-
9 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada yıllık izin hakkı
-
8 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada kıdem tazminatı
-
6 Nisan 2024
Bayram sonrası telafi çalışması
-
3 Nisan 2024
Yaşlılık yüküne yeni çözüm gerek
-
29 Mart 2024
Fazla çalışmanın ispatı
-
25 Mart 2024
Yoksulluk ve zorla çalıştırma
-
22 Mart 2024
Özel güvenlik ilgi bekliyor
-
18 Mart 2024
Yemek yardımı neden önemli?
-
15 Mart 2024
Ramazanda çalışma hayatı
-
11 Mart 2024
İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
-
8 Mart 2024
Çocuk hakları
-
2 Mart 2024
Dışarıdan primle memur emekliliği
-
26 Şubat 2024
Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
-
23 Şubat 2024
Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
-
19 Şubat 2024
Emeklilik için doğum borçlanması
-
16 Şubat 2024
Dövizle ücretin sınırları neler?
-
12 Şubat 2024
Kıdem tazminatı tavanı arttı
Yorumlar
+ Yorum Ekle