Milliyet Gazetesi
Cem Kılıç
7 Haziran 2015
Gurbetçiler nasıl emekli oluyor?
Gurbetçiler nasıl emekli oluyor?
Yurtdışında çalışan kişilerin sosyal güvenlik ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kullanılan iki mekanizma var. Birincisi, ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri. Türkiyenin 27 ülkeyle ikili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmaktadır. İkili sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan bir ülkede çalışan kişi emekli olduğunda emekli aylığını Türkiyeden alabilmekte veya bir süre sözleşmeli ülkede çalıştıktan sonra bu çalışmasını Türkiyede tamamlayabilmektedir.
Yurtdışı borçlanması
Yurtdışında yaşayanlar için diğer mekanizma yurtdışı borçlanması. Bu kapsamda belirli şartlar dahilinde yurtdışında geçirdiği süreleri borçlanan vatandaşlarımız aylık bağlanma hakkını elde edebilirler. İkili sosyal güvenlik sözleşmesi olan ülkelerde çalışan kişiler yurtdışı borçlanması yaparak bir de Türkiyeden aylık alabilmekte, sözleşmesiz ülkelerde çalışan vatandaşlarımız ise yurtdışı borçlanması ile sosyal güvenlik hakkına kavuşmaktadırlar.
Kimler borçlanabilir?
Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybedenler, yani mavi kartlılar, yurtdışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu sürelerin arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanabilirler.
Yurtdışı borçlanması kapsamında borçlanılabilecek süreler için bazı şartlar söz konusudur. Yurtdışında geçen bütün sürelerin borçlanılması mümkün değildir. Borçlanılabilecek süreleri şu şekilde sıralamak mümkün:
- 18 yaşından sonra yurtdışında geçen süreler.
- Yalnızca Türk vatandaşı olarak geçirilen süreler.
- Yurtdışında sigortalı çalışılan süreler.
- Yurtdışında çalışılmış sürelerin sonunda sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş en fazla bir yıllık işsizlik süreleri.
- Kadın sigortalıların ev kadını olarak geçirdikleri süreler.
Borçlanma nasıl yapılır?
Yurtdışı borçlanması yapabilmek için Türk vatandaşı veya mavi kartlı olmak, borçlanma kapsamındaki süreleri belgelendirmek ve yazılı istekte bulunmak şarttır. Yani bu koşulları sağlayan kişiler, yurtdışında geçirdikleri süreleri belgelendirerek SGKya yazılı olarak başvurmak zorunda.
En az 12.8 TL ödenmeli
Yurtdışı borçlanmasının ne kadar tutacağı borçlanılacak gün sayısına göre belirlenmektedir. Buna göre; 2015 yılının ilk altı ayında yurtdışı borçlanması yapacak kişiler, borçlanacakları her bir gün için en düşük 12.82 TL en fazla ise 260.33 TL ödemek durumunda. Bu kapsamda 25 yıl borçlanma yapacak bir kişi 115.380 TL, 20 yıl borçlanma yapacaklar ise 92.304 TL ödeyecektir. 1 Temmuz 2015ten itibaren ise borçlanma yapılacak her bir gün için ödenebilecek en düşük miktar 13.58 TLye yükselecektir. Dolayısıyla yurtdışı borçlanması yapmayı düşünenlerin acele etmesinde fayda var.
SGK kaydı statüyü belirler
Yurtdışı borçlanması yapan kişinin borçlandığı süreler, bu kişinin Türkiyede daha önce sigortalılığı varsa borçlanma tarihindeki en son sigortalılık statüsüne eklenir. Borçlanmadan önce 4/alı olan kişinin borçlandığı süreler 4/alı olarak değerlendirilir. Borçlanma öncesinde Türkiyede sigortalılığı yoksa borçlanılan süreler 4/bli olarak değerlendirilir.
Bu yazı 2,424 defa okundu.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar
-
22 Nisan 2024
Geride kalanlara aylık bağlanması
-
15 Nisan 2024
Buluş yapan işçi bedelini nasıl alır?
-
12 Nisan 2024
Yıllık izinle ilgili her şey
-
9 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada yıllık izin hakkı
-
8 Nisan 2024
Aralıklı çalışmada kıdem tazminatı
-
6 Nisan 2024
Bayram sonrası telafi çalışması
-
3 Nisan 2024
Yaşlılık yüküne yeni çözüm gerek
-
29 Mart 2024
Fazla çalışmanın ispatı
-
25 Mart 2024
Yoksulluk ve zorla çalıştırma
-
22 Mart 2024
Özel güvenlik ilgi bekliyor
-
18 Mart 2024
Yemek yardımı neden önemli?
-
15 Mart 2024
Ramazanda çalışma hayatı
-
11 Mart 2024
İş sözleşmesi ve işyeri devri farklı
-
8 Mart 2024
Çocuk hakları
-
2 Mart 2024
Dışarıdan primle memur emekliliği
-
26 Şubat 2024
Haftalık çalışma süresi kısalır mı?
-
23 Şubat 2024
Sosyal hareketlilik ve gelir eşitsizliği
-
19 Şubat 2024
Emeklilik için doğum borçlanması
-
16 Şubat 2024
Dövizle ücretin sınırları neler?
-
12 Şubat 2024
Kıdem tazminatı tavanı arttı
Yorumlar
+ Yorum Ekle