Alın terine balyoz

Yerli-yabancı faizci koronun baskısına dayanamayan Başçı ve ekibi, faizi artırdı. Üretim, büyüme, ihracat ve istihdam hiçe sayıldı; 76 milyonun geleceğine balyoz indi

Merkez Bankası gece yarısı operasyonuyla faizleri artırdığını duyurdu. İşçiden memura, esnaftan emekliye, ihracatçıdan üreticiye tüm kesimler kara kara düşünmeye başladı. Aylardır yaptıkları yayınlarla ve döviz üzerindeki oyunlarla Merkez Bankası'na 'faiz artır' baskısında bulunan yerli ve yabancı işbirlikçi faizci koro bile bu oranlar karşısında şaşırdı. Merkez'in faiz artırmasının ardından düşeceği öne sürülen döviz kuru, bir gün bile geçmeden eski seviyeleri gördü. Paradan para kazanan lobilerden başka kimseyi sevindirmeyen faiz artışı, vatandaş için ise hem zam hem işsizlik anlamına geliyor. Yüksek faizler, ülkenin kalkınmasına harcanacak paraların faizcinin cebine gitmesine yol açacak. 17 Aralık sonrası dev projeleri hedef alınan Türkiye, bunları gerçekleştirmek için daha büyük maliyetlere katlanacak. 2023 hedeflerinin faturası da bu faiz kararı ile artacak. Faiz artırımı ile yatırımcının ve üreticinin maliyetleri artacak, belki işçi çıkartmak zorunda kalınacak. Üretimin ve yatırımın önündeki engelleri kaldıracak tedbirler alınmadığı sürece yüksek faizler reel ekonomiyi zora sokacak. 

'SEÇİM İLAÇ OLUR' 

Merkez'in bu kararından kısa vadede dönmesi zor görünüyor. Uzmanlar, seçimlerden sonra faizlerin yeniden düşebileceğini belirtiyor. Uzmanlara göre; ekonomi yönetimi, yüksek faizlerin getireceği olumsuzlukları silmek için ek tedbirler alarak vatandaşın daha az zarar görmesini sağlayabilir. 

Amaç kâr değil anlamadın mı

BU FİLMİ 2006 YILINDA GÖRDÜK

Merkez Bankası, lobi baskısıyla benzer bir faiz artışını 2006'da yapmış, geçici olarak düşen kur yeniden yükselmiş, ekonomik dengeler bozulmuştu. İşte aynı film şimdi de tekrarlanıyor: Yatırım: Yatırımcının paraya ulaşması zorlaştığı için de kurulan fabrika, açılan işletme sayıları düşecek. Üretim: Mevcut fabrikalarda, tesislerde üretim maliyetleri artacak ve üretim azalacak. Artan maliyet, zam olarak yansıyacak. İşsizlik: Azalan üretim karşısında işten çıkarmalar başlayacak. İhracat: Düşük kur ihracat gelirlerini azaltacak. İthalat: Yerli üretimde maliyetler artınca, ithalat patlayacak, lüks tüketim artacak. Kredi faizleri: Bireysel, ticari, otomobil ve konut kredi faiz oranları yükselecek. Büyüme: Yükselen faizler etkisini büyüme üzerinde gösterecek. Krediye dayalı sektörler küçülecek. Sıcak para: Türkiye'ye giren sıcak para artacak. Yabancı fonlar, kısa vadede yüksek faizle ceplerini dolduracak. 

HANİ DÜŞECEKTİ!

Merkez Bankası'nın faiz artırımı kararı sonrasında dolarda hareketlilik yaşandı. Faiz kararının ardından 2.1619 liraya kadar gerileyen dolar, yeni ataklarla dün gün içinde 2.32 lirayı gördü. Dolar günü 2.2590 liradan tamamladı. Euro ise kararın ardından 3 liranın altına geriledi. Ancak sonra tekrar 3 liranın üzerine çıktı. Euro, kapanışı 3.0860 liradan yaptı. Böylece, faiz artarsa dolar düşer tezi de bir günde çürümüş oldu. 

FED'TEN ŞOK KARAR 

Uzmanlar, faiz kararının kısa sürede dolar üstünde baskı oluşturduğunu ama sonrasında yükselişin sürdüğünü belirterek, şöyle konuştu: "2.20-2.30 arasında bir denge olabilir. FED kararı sonrası dolar daha da artabilir. Öte yandan FED, Ocak ayı toplantı sonrasında tahvil alım programını aylık 75 milyar dolardan 65 milyar dolara düşürdü. FED, faiz oranlarında değişikliğe gitmedi. 

ÜRETEN ZARAR GÖRÜR

İSO Başkanı Erdal Bahçıvan: Merkez'in aldığı kararlarla bir güven ve itibar kaybına uğradığı görülüyor. ASO Başkanı Nurettin Özdebir: Faiz artışı büyüme ve istihdamı olumsuz etkiler. Şirketlerimize ek maliyetler gelir. Özkaynakları eritir. İstanbul Ticaret Borsası Başkanı Ali Kopuz: Reel sektörün kredi maliyetleri artacak. Seçimlerden sonra Merkez Bankası faizleri düşürecek. ASKON Başkanı Mustafa Koca: Faiz ve kur, oynaklık gösterdiklerinde ülkeye, reel sektöre ciddi anlamda bir yük yüklerler. Kur etkisi kısa vadeli ve moral bozucu, faiz etkisi uzun vadeli ve kalıcı olur. Şahinler Holding Başkanı Kemal Şahin: Şimdi dövizin değil, faizin de tahribatıyla karşı karşıya kalırsak ekonominin dengesi tekrar bozulacaktır. TÜRKONFED Başkanı Süleyman Onatça: Faiz artırımının KOBİ'lere bedeli ağır oldu. Büyümenin etkileneceği yeni dönemde KOBİ'lerimizi zor günler bekliyor. Borsa İstanbul Başkanı İbrahim Turan: Uzun vadede borsaya olumlu etkisi olur. BMD Başkanı Hüseyin Doğan: Faiz artışının ekonominin üzerine yük getireceğini düşünüyoruz. Bunun geçici bir karar olduğu görüşündeyiz. TAMPF Başkanı Vahap Küçük: Bu kararın geçici olmasını ve faizin indirilmesini bekliyoruz. TUROB Başkanı Timur Bayındır: Turizm sektöründe yatırımı engelleyecek ya da yavaşlatacaktır. TGSD Başkanı Cem Negrin: Kurdaki yüksek oranlı iniş çıkışlar, ihracatçı ya da ithalatçıya da zarar verir. Başta Merkez Bankası olmak üzere ekonomi yönetiminin tüm aktörleri bu bakış açısıyla hareket etmeli. MÜSİAD Başkanı Nail Olpak: Bu radikal değişikliği doğru bulmuyoruz. Umarız, mümkün olan en kısa zamanda, bu faiz artırımını geri alacak adımlar atılır. Bu aşamada, faiz artırımının işletmeler üzerindeki yükünü hafifletmesi için, hükümet, KOBİ'leri destekleyecek, istihdamı, yatırımları ve dolayısıyla büyümeyi artıracak ek tedbirleri acilen almalıdır. KOBİDER Başkanı Nurettin Özgenç: Merkez, kaos lobilerinin piyasaları etkilemesi üzerine faizleri piyasanın beklentisinin de üzerinde artırdı. Bundan faiz lobisi kârlı çıkacak, vatandaş ise zarar görecek.

SABREDİP BEKLEYECEĞİZ

Başbakan Erdoğan, İran gezisinden dönüşte uçakta Merkez Bankası'nın faiz artırımı kararını değerlendirdi. Sonuçları görmek üzere bir süre sabredeceklerini, ancak beklenen elde edilmezse B ve C planlarının devreye gireceğini söyleyen Erdoğan, "Ben faizin yükseltilmesine karşıyım. Döviz kurlarında olumlu istikamette gelişme, Borsa İstanbul'da yükselme görmemiz halinde bu iyi niyetimizi korumak zorundayız. Ama aksi olduğunda iyi niyetimizi koruyamayız" dedi. Başbakan, gazetecilerin "Ekonomi ile ilgili bir paket mi?" sorusuna ise "Alışılmışın dışında bir şey olsun istiyoruz. Dünyada uygulamaları var" yanıtını verdi.