Üretiminde yassı çelik kullanan ve toplamda 40 milyar dolarlık ihracat yapan 8 sektör (çelik boru imalatı, doğalgaz cihazı üreticileri, iklimlendirme sanayi, kazan ve basınçlı kap üreticileri, makine üreticileri, soğuk hadde ve galvanizleme sektörü, otomotiv yan sanayi, beyaz eşya) son günlerde iki şok birden yaşadı. Ankara’daki görüşmelerinde yassı çelik ithalatındaki yüzde 9’luk verginin kaldırılması talebine karşılık “biraz düşürülebilir” sinyali almışlardı ancak ithalat rejimi açıklandığında hiçbir değişiklik olmadığını gördüler. İkinci şok da müteahhitlerin “inşaat demiri ithalatına uygulanan vergi sıfırlansın” talebinin karşılık bulması ve gümrüğü sıfırlayan mevzuatın Resmi Gazete’de yayımlanması oldu. Yassı Çelik Kullanıcıları Platformu Sözcüsü Ali Eren, “Ayrımcılık yapıldı. İnşaat demirinde sıfırlanırken yüksek katma değerli üretim yapan sektörlerimiz gözardı edildi” dedi.

Uzun zamandır iç piyasa fiyatlarından yakınan ve yassı çelik ithalatında yüzde 9 gümrük vergisinin kaldırılmasını isteyen yassı çelik kullanıcısı sektörler, 2017 bitti, taleplerine karşılık alamadı. Bu konuda demir çelik üreticileri ile karşı karşıya gelen yassı çelik kullanıcısı sektörler 2017 yılı sonlarında, yeni gümrük rejimi kesinleşmeden Ankara’da yeni girişimlerde bulunarak dertlerini anlattı. Son olarak kasım sonunda Ekonomi Bakanlığı’na sunum yapan platform üyeleri umduğunu bulamadı. Yıl sonunda alınan kararla inşaat demirinde vergi kaldırılırken, yassı çelikte uygulanan yüzde 9 ve 10 oranındaki vergiye dokunulmadı. Platform sözcüsü Ali Eren, yassı çelik kullanıcılarının bu indirime müteahhitlerden daha çok ihtiyacı olduğunu belirterek, taleplerinin karşılanmamasından sıkıntı duyduklarını aktardı. Eren, “Kaldırmayacaklarını söylediler ama biraz indirim olabilir mi, bakacağız dediler. Yılbaşında hiçbir şey yapmadıklarını gördük. İnşaat demiri için sıfırlanmış” dedi. Bilindiği gibi inşaat demirine uygulanan vergi önce yüzde 30’dan önce yüzde 10’a, son olarak da 1 Ocak itibariyle sıfıra düşürülmüştü.

"3 sıkıntı yaratıyor"

Yassı Çelik Kullanıcılarının hammaddeye erişimde yaşadıkları sıkıntılar: 

■ Yassı mamul ithalatında uygulanan gümrük vergisi nedeniyle iç piyasada fiyatlar dünya piyasa fiyatlarına göre daha yüksek oluşuyor. 

■ Yurt içi üreticilere verilen siparişlerde 3-4 aya varan gecikmeler yaşanıyor. 

■ Üretiminde yassı mamul kullanan sektörler yurtiçi satışlarını TL ile yaparken yerli yassı çelik üreticileri satışlarını dolar üzerinden yapıyor.

“Dert anlatmaya devam”

Yaklaşık 3 yıl önce kurulan ve içinde Türkiye’nin dev sanayi kuruluşlarının yer aldığı Yassı Çelik Kullanıcıları Platformu da bu gelişme üzerine yeni bir çalışma yapma kararı aldı. Ali Eren, “Derdimizi anlatmaya devam edeceğiz. Sonunda bunu birisi anlayacak. Memleketin ihtiyacı neyse onu yapalım diyecek” dedi.

Türkiye’de yassı çeliğin fiyatının sürekli yapay olarak yüksek tutulduğunu, ancak bunun yanlış bir politika olduğunu savunan Ali Eren, “Eğer bir koruma yapılacaksa, yüksek katma değerli sektörlere yapılmalı. Mevcut vergi zamanında demir çelik fabrikalarını desteklemek için konuldu, hala kaldırılmadı. Demir çelik sektörü firmaları yüksek karlılıkla çalışıyor. Yüzde 20 – 22 oranları dünyada yok. Bizim cebimizden hala para almaya devam ediyorlar” diye konuştu. 

“Tarihinde vermiyor, zammı bekliyor”

Yassı çelik temininde de bazı sıkıntılar çektiklerini dile getiren Eren, yaşadıkları süreci şöyle anlattı: “Çelik şirketine paranı yatıyorsun, mal alacaksın. Mart vadeli anlaşıyorsun. Ancak teslim tarihinde mal gelmiyor. Neden vermiyor? Fiyatın yükseleceğini görüyor. Zamlanınca veriyor. Ayrıca belirli bir tonun altını ya da belli ürünleri yapmıyor. Tamamen onların keyfine kalmış durumdayız.”

Yassı çelik kullanıcıları platformu üyeleri

■ Ankara Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği

■ Çelik Boru İmalatçıları Derneği

■ Doğalgaz Cihazları Sanayicileri ve İşadamları Derneği

■ İklimlendirme Sanayii İhracatçıları Birliği

■ İstanbul Demir ve Demirdışı Metallar İhracatçıları Birliği

■ İstanbul Sanayi Odası

■ Kazan ve Basınçlı Kap Sanayicileri Derneği

■ Kocaeli Sanayi Odası

■ Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği

■ Soğuk Hadde ve Galvanizleme Sektörü

■ Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği

■ Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği