Laleli pazarı ‘diplomatik’ baskı altında

Laleli pazarı ‘diplomatik’ baskı altında

DÜNYA 

Bavul ticaretiyle ünlü Laleli piyasasında Rusya’dan sonra İran ve S. Arabistan pazarlarında da büyük kayıp başladı. Laleli esnafı satışlarda yüzde 50’ye varan düşüşler yaşandığını dile getiriyor.

Hazır giyim ve deride İstanbul’un en önemli ticaret merkezi olan Laleli zor günler geçiriyor. Pazarda yüzde 30 ila yüzde 50 arasında satışlarda düşüş olduğu belirtilirken, bazı dükkanların kapatıldığı, istihdamda da kayıplar olduğu dile getiriliyor.

Laleli esnafının en büyük pazarlarından Rusya’da yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle satışları gerileyen sektör, İran ve Suudi Arabistan gibi alternatif pazarlara odaklanmıştı. Ancak bu iki ülke ile Türkiye’nin uluslararası arenada bazı konularda çıkarlarının çatışması, ticareti de olumsuz etkiledi. Bilindiği gibi, BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan çekilen ABD’nin başlattığı ekonomik yaptırımlar İran’ı darboğaza sürükledi. ABD’nin bu ülkeye uyguladığı ambargo İran ve Türkiye arasındaki ticarete de olumsuz yansıdı. Öte yandan Katar krizi sonrasında Suudi Arabistan ile ilişkilerde yaşanan gerginlik Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti sürecinde derinleşti. Bazı Türk ürünlerini boykot eden Suudi Arabistan daha sonra halkında Türkiye’ye gitmeyin uyarısı yapmıştı. Bu iki ülke ile yaşanan ekonomik ve siyasi gelişmeler Laleli esnafına da ağır darbe vurdu. Stokların eritildiği en önemli pazar İran’a satışlar yüzde 80 düştü. Abiye giyim pazarının gözde müşterisi Suudi Arabistan ise alımları azalttı. Yeni pazarlardan Afrika ise büyümede hız kesti. Umutların kış aylarına kaldığını bildiren sektör temsilcileri, yeniden büyümenin ise ancak 2020’den sonra gerçekleşebileceğini öngörüyor.

Sektör temsilcileri Laleli’de yaşanan sıkıntıları ve önümüzdeki dönemlere yönelik beklentilerini DÜNYA’ya anlattı.

Rusya krizi devam ediyor

Global ticaretteki yavaşlamanın yanı sıra ülkeler arasında yaşanan ekonomik ve siyasi savaşların Laleli piyasasını da olumsuz etkilediğini dile getiren Laleli Sanayici ve İşadamları Derneği (LASİAD) Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca, ekonomik krizin yaşandığı Rusya’ya ek olarak İran ve Suudi Arabistan gibi pazarlarında da önemli oranda düşüşler yaşandığını söyledi. Eyyüpkoca, “Rusya’nın uzun süredir yaşadığı ekonomik kriz, bu ülkeye yapılan ticareti zaten büyük oranda yavaşlatmıştı. Uçak krizi sonrası durma noktasına gelen satışlar, krizin aşılması ile kısmen artmış olsa da Rusya pazarında düşüş devam ediyor” dedi.

Suudiler Türkiye’den abiye alımını durdurdu

Laleli piyasasının İran ve Suudi Arabistan gibi pazarlarda ise ülkeler arasında yaşanan ticaret savaşları ve diplomatik krizler nedeniyle büyük düşüşler yaşadığını ifade eden Eyyüpkoca, “Suudi Arabistan özellikle abiye satışlarında bizim için büyüyen bir pazardı. Ancak bu ülke ile yaşadığımız siyasi gerginlikler nedeniyle Suudi Arabistan hükümeti vatandaşlarına Türkiye’den alım yapmaması yönünde uyarıda bulundu. Dolayısıyla bu pazar için de satışlar şu anda durma noktasına geldi” dedi.

Ambargo sonrası İran’a satışlar yüzde 80 düştü

ABD’nin İran’a uyguladığı ambargo sonrası, Laleli için önemli satış hacmi bulunan bu pazarda da büyük düşüş yaşandığını dile getiren Eyyüpkoca, “İran bizim için önemli bir pazardı. Satışlarımızın yaklaşık yüzde 30’luk hacmini İranlılar oluşturuyordu. Kalan stoklarımızı İran’a daha ucuza satarak eritiyorduk. Ancak ABD’nin uyguladığı ambargo sonrası bu pazara yönelik satışlar yüzde 80’e yakın düştü” dedi.

Afrikalılar vize sorunu yaşıyor

Laleli piyasasına son dönemlerde Afrikalı iş adamlarının da yoğun ilgi göstermeye başladığını, ancak bu pazarda da yavaşlama olduğunu ifade eden Eyyüpkoca, vize ve uçak maliyetlerinin Afrikalı müşteriyi zorladığını dile getirdi.

Libya ve Cezayir’de yaşananlar, satışları düşürdü

Laleli’de satışların düştüğünü dile getiren bir diğer isim de Dosso Dossi Yönetim Kurulu Başkanı Hikmet Eraslan oldu. Laleli esnafının mutlu olmadığını dile getiren Eraslan, “Yurtdışında Kazakistan, Rusya ve tüm eski Sovyetler Birliği ülkelerinde sıkıntı var. O ülkelerde yaşanan ekonomik gelişmeler bize olumsuz yansıyor. Aldıkları ürünleri ülkelerinde satamadıklarını söylüyorlar. Satışlarda yüzde 20’nin üzerinde düşüş olduğu söyleniyor. Bizim marka özelinde işler kötü gitmiyor ancak, genel sektöre baktığımızda tüm esnafın şikayetçi olduğunu görüyoruz. Araplar da önemli müşteri kitlesi ancak Libya ve Cezayir’de yaşanan sorunlar satışlarımıza olumsuz yansıyor. Afrikalı müşteri kitlesi ise yeni yeni oturuyor. Özellikle Batı Afrika ve Doğu Afrika’dan, Nijerya’dan geliyorlar. Bu yıl önümüzdeki ayların da bu tempoda gideceğini, artış olmayacağını öngörüyoruz. Önümüzdeki sene işlerin daha iyi olmasını umut ediyoruz” dedi.

En büyük kayıp deri ve kürk giyimde yaşanıyor

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Mustafa Şenocak da özellikle deri ve kürk giyimde ciddi düşüşler olduğuna dikkat çekerek, “Deri ve kürk giyimde yüzde 31’leri bulan bir düşüş söz konusu. Ayakkabı ve saraciyede ise işler daha iyi gidiyor. Ancak ortalamayı en fazla aşağı çeken deri ve konfeksiyon. Geçtiğimiz yıllarda özellikle Rusya’dan büyük bir yara almıştık. O devam ediyor. Rusya’da ilerleme yok. Ortalamayı aşağı çeken ülkelerin başında geliyor, çünkü en önemli pazarımızdan biri. Ülke olarak neredeyse birinci sıradaki konumunu kaybetmeye yaklaşıyor” dedi.

BAZI DÜKKANLAR KEPENK KAPATTI

DÜNYA’ya konuşan Laleli esnaflarından Özgür Arslan, Laleli’de işlerin geçen yıla oranla yüzde 50’ye yakın düştüğünü ve esnafın çok zor durumda olduğunu söyledi. Arslan, “İşlerimiz çok düştü, iflas noktasına gelen hatta dükkan kapatan firmalar var. İstihdam da önemli bir kayıp yaşanıyor, işten çıkarmalar arttı. Sektörü Araplar ayakta tutuyor ancak, Araplar daha çok Osmanbey ve Merter’i tercih ediyor” dedi.