Çalışan kadın haklarını biliyor mu?

http://www.rsfmradio.com/radio_broadcast/90658952/105056012.html/

Çalışma hayatında kadınlar için önemli koruyucu hükümler var. Ama bu haklardan birçok çalışan kadın haberdar olmadığı için mağduriyetler yaşanıyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Resul Kurt, RS FM'de sorularınızı yanıtladı…

Resul Kurt: Çalışan annelerin bir takım ciddi hakları var. Birinci öncelikli hakları, çalışanlar arasında kadın-erkek ayrımının yapılmayacağı noktasında. Çalışan anneler veya çalışan eşler şunu iyi bilmeleri gerekir: Kadınlar ve erkekler arasında eşit davranmak zorunluluğu var, yani erkeklerle kadınlar arasında ücret, istihdam, sosyal haklar noktasında herhangi bir ayrımcılık yapılamaz. Kadınlarımız kadın oldukları için veya doğum yapacakları için farklı bir muameleye tabi tutulamaz. Bunların ücretlerinde indirim yapılamaz, bir takım diğer çalışanlara ödenen imkanlardan mahrum bırakma teklif edilemez.

Evli kadının çalışması eşinin iznine mi bağlıdır?

Resul Kurt: Hayır öyle bir şey yok. Kadınlar çalışabilmek için eşlerinden izin almak zorunda değil, böyle bir yükümlülükleri yok. Her zaman çalışabilirler. Aile birliklerini tabi ki iki eş karşılıklı görüşerek çözebilir ama dediğim gibi eşin çalışması için kocadan izin almaya gerek yok.

Doğum yapan kadının haklarını nelerdir?

Resul Kurt: Doğum yapan kadınların ciddi hakları var. Öncelikle doğum nedeniyle doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra da 8 hafta olmak üzere 16 haftalık bir çalışma yasağı olan dönem var. Ayrıca çoğul gebelik dediğimiz, ikiz, üçüz gibi bir doğum yapma imkânı söz konusu olursa bu durumda doğum öncesine iki hafta daha ekleyerek toplam 16 haftalık veya 18 haftalık bir sürede çalışmaması gerekiyor. Doğumdan önce ve doğumdan sonra aşağı yukarı 2'şer aylık dönemde çalışmayacak ve Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan da bu çalışmadığı sürelerle ilişkin olmak üzere her gün için ortalama günlük ücretinin 2/3'si oranında bir geçici iş göremezlik ödeneği alacak. Tabi bu kişinin ücreti artıkça veya düştükçe geçici iş göremezlik ödeneği dediğimiz doğum nedeniyle rapor parası uygulaması kapsamındaki tutar yükselip, alçalabilir. Ne kadar yüksek ücreti varsa o kadar yüksek bir gelir elde eder.

Doğum borçlanması nedir?

Resul Kurt: Tabi çalışan anneler doğum nedeniyle doğumdan önce 8 hafta doğumdan sonra 8 hafta çalışamazlar. Dolayısıyla bu çalışma yasağı olan dönemde de eğer sigorta primleri yatmadıysa emeklilik açısından mağdur oluyorlar demiştik. Bu noktada doğum borçlanması yapmak suretiyle annelerin bu sigorta primi yatmayan süreleri borçlanabilme imkânları var. Tabi doğum borçlanmasında özellikle süreler ve dönemler sınırlı, sigortalı olduktan sonraki doğumları borçlanabilme imkânı var. İki çocuk için doğum borçlanması yapılabiliyor. Doğumdan sonra çalışılmayan her doğum için doğumdan sonraki çalışamadığı iki yıla kadar olan süreyi borçlanabiliyorlar ve en az asgari ücretin yüzde 32'si üzerinden bir borçlanma yapmak gerekiyor. Doğum borçlanmasında bu şekilde hesaplama yapılıyor. Sigortalının bu anlamda asgari ücret üzerinden borçlanma yapması halinde örneğin asgari ücret 978 lira 60 kuruş olduğu için 313 liralık bir rakam ödemesi gerekiyor. Yani asgari ücret üzerinden doğum borçlanması yapmak isteyen bir kişi 313 lira 15 kuruş bir ödeme yaptığı takdirde her ay için, diyelim 12 ay doğum borçlanması yapacak çarpı 12 dediğimiz zaman, bir yıl için yani 12 ay için 3757 liralık bir tutarı ödemek zorunda kalıyor. Bunu da bir ay içerisinde ödemesi gerekiyor, doğum borçlanması başvurusunu yaptıktan sonra kendisine ödeme emri geliyor. Ödeme emrini aldıktan sonra da bir ay içerisinde eğer doğum borçlanmasını parasını öderse emekliliğine sayılıyor.

Sorularınızı resulkurt@rsfm.com.tr veya twitter/resulkurt34 adreslerine iletebilirsiniz.