Banka dışı finans 50 milyarı devirdi

Banka dışı finansta geçen yıl leasing sektöründe aktif büyüklüğü yüzde 8.9 artışla 20.3 milyar, faktoringde yüzde 16.4 artışla 18.2 milyar ve tüketici finansmanında yüzde 31.1 artışla 11.6 milyar lira oldu.

 

Finansal kiralama (leasing), faktoring  ve tüketici finansman şirketlerinin oluşturduğu banka dışı mali kesim, kriz yılı 2009’daki kan kaybının ardından 2010’da yakaladığı büyüme hızını 2012’de de sürdürerek 50 milyar liranın üzerinde bir aktif büyüklüğüne ulaştı. Banka dışı finansın üç sektöründen leasingde net dönem kârı “ertelenmiş vergi borcu gider etkisi” ile düşüş gösterirken, faktoring ve tüketici finansmanının kârında hızlı artışlar yaşandı.

 

DÜNYA’nın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden yaptığı belirlemeye göre

leasing, faktoring ve tüketici finansman şirketlerinin aktif toplamı, 2012’de yüzde 16 büyüyerek 50 milyar 57.1 milyon liraya ulaştı. Sektörün 2008 yılında 29 milyar 368 milyon TL olan toplam aktif büyüklüğü, küresel kriz yılı 2009’da leasingdeki hızlı küçülmenin etkisiyle toplamda sadece

yüzde 0.6 büyüyerek 29 milyar 543 milyon lira olmuş, 2010 yılında yüzde 22.6 büyümeyle 36 milyar 222 milyon liraya, 2011 yılında da yüzde 19 büyüyerek 43 milyar 95.4 milyon liraya yükselmişti. Yatırımcının ihtiyaç duyduğu makine, teçhizat, ekipman, yatırım malı veya diğer malların, 3’üncü kişilerden kiralanarak, yatırımcıya kullanım hakkının verilmesine yönelik sistem olan leasing)alanında faaliyet gösteren şirketlerin aktif büyüklüğü geçen yıl yüzde 8.9 artışla 20 milyar 253.9 milyon liraya yükseldi. Mal ve hizmet satışlarından doğan fatura veya fatura yerine geçen belgelere dayalı vadeli alacakların devredilmesi karşılığında finansman ve tahsilat hizmetleri sunan faktoring şirketlerinin toplam aktif büyüklüğü yüzde 16.4 artışla 18 milyar 177.2 milyon; tüketici finansmanı şirketlerinin toplam aktifleri de yüzde 31.1 artışla 11 milyar 626 milyon lira düzeyine ulaştı. Banka dışı finansın toplam aktifleri 2008-2012 döneminde yüzde 70.4 oranında büyüdü. Bu dönemde aktif büyümesi leasingde yüzde 18.1 olurken, faktoringde yüzde 139.9’a, finansal kiralamada ise yüzde 150.2’ye ulaştı.

 

Ertelenmiş vergi gideri leasingde kârı düşürdü

 

2009 ve 2010’da kâr erozyonu yaşayan, 2011’de ise 510 milyon lira ile kârını yüzde 9.4 artıran leasing sektörünün net dönem kârı, 2012’de ise “ertelenmiş vergi gider etkisi” ile yüzde 14.8 düşerek 434.3 milyon liraya geriledi. Sektörün esas faaliyet gelirleri, geçen yıl yüzde 19.3 artışla 1 milyar 355.6 milyon, giderleri ise yüzde 6 artışla 267.7 milyon lira oldu. Böylece sektör önceki yıla göre yüzde 23.2 artışla 1 milyar 88 milyon lira net faaliyet geliri elde etti. Leasing şirketlerinin diğer faaliyet gelirlerinin neti ise yüzde 12.5 düşüşle 397.2 milyon liraya geriledi. Finansman giderleri geçen yıl yüzde 26 artarak 674.3 milyon liraya çıkan sektör, 252.4 milyon lirayla önceki yıla göre yüzde 15.3 daha fazla takipteki alacak karşılığı ayırdı. Böylece vergi öncesi kârı 558.4 milyon lira olarak gerçekleşen sektörün, vergi karşılığı ve ertelenmiş vergi işlemleri sonrası net dönem kârı 434.3 milyon liraya düştü. Kriz yılındaki hızlı düşüşün ardından 2010 ve 2011’de kârını önemli oranda artıran faktoring şirketleri, 2012’de de kârını yüzde 21.2 artışla 597.1 milyon liraya çıkardı. Geçen yıl yüzde 30.3 artışla 2 milyar 62 milyon liralık net esas faaliyet geliri elde eden sektörün diğer faaliyet gelirlerinin neti de yüzde 12.3 artışla 148.1 milyon lira oldu. Faktoring sektörünün finansman giderleri geçen yıl yüzde 15.7 artışla 1 milyar 143.1 milyon, ayırdığı takipteki alacak karşılığı ise yüzde 184.4 artışla 336.1 milyon liraya yükseldi. Geçen yıl 730.9 milyon liralık brüt kârından 133.8 milyon lira vergi karşılığı ayıran sektörün net dönem kârı 597.1 milyon lira düzeyinde oluştu.

 

Tüketici finansmanı hızlı büyüyor