Devlet tüketimden sekiz ayda 150 milyar lira gelir elde etti

20 Eylül 2013 09:48 tsi
Devlet tüketimden sekiz ayda 150 milyar lira gelir elde etti

Tüketimden alınan dolaylı vergilerde toplam tahsilat, ilk sekiz ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24.5 artışla 147.4 milyar liraya ulaştı. Dolaylı verginin toplam vergi gelirleri içindeki payı da yüzde 68.2ye yükseldi.

Devlet tüketimden sekiz ayda 150 milyar lira gelir elde etti

Dünya

Bu yıl özellikle ikinci çeyrekte büyümenin motoru olan iç tüketim, dolaylı vergiler yoluyla bütçe dengelerinin sağlanmasında önemli rol oynadı. İç talep ve genel olarak ekonomideki canlılığın işareti niteliğindeki KDV, ÖTV gibi tüketimden alınan dolaylı vergilerde yılın ilk sekiz ayındaki tahsilat, 150 milyar liraya yaklaştı.

DÜNYAnın Maliye Bakanlığı verilerinden yaptığı belirlemelere göre, doğrudan vergi niteliğindeki gelir ve kurumlar vergisi ile mülkiyetten alınan vergilerde sekiz aylık tahsilatın cari olarak sadece yüzde 7.5 arttığı Ocak-Ağustos öneminde; belli bir kar, gelir ya da servet dolayısıyla değil, sadece tüketilen mal ve hizmetlerin bedeli üzerinden ve fiyatın içinde tahsil edilen dolaylı vergilerdeki tahsilat ise yüzde 24.5 artışla 147.4 milyar liraya ulaştı. Bütçeye, geçen yılın aynı dönemine göre 29 milyar TL daha fazla dolaylı vergi geliri elde edildi. TÜFE bazında yüzde 4.21 olan sekiz aylık enflasyonla indirgendiğinde doğrudan vergilerde yalnızca yüzde 3.2 oranında bir reel artış olurken, dolaylı vergi tahsilatındaki reel artış yüzde 19.5 olarak gerçekleşti. Bu yılın tümünde 218 milyar lira dolayında öngörülen dolaylı vergilerde ilk sekiz ayda hedefle uyumlu olarak bunun yaklaşık yüzde 68i oranında bir gerçekleşme sağlandı.

İlk sekiz ayda yüzde 18.6 artışla 216 milyar lira olan toplam vergi tahsilatı içinde dolaylı verginin payı yüzde 68.2 düzeyinde gerçekleşti. Dolaylı verginin payı geçen yılın aynı dönemine göre 3.3 puan artış gösterdi. Başka deyişle, gelir, kar ve servet üzerinden alınan doğrudan vergilerin toplam pastadaki payı 3.3 puan gerileyerek yüzde 31.8e indi.

İthalde alınan KDVde hızlı artış

Dolaylı vergiler kapsamında dahilde alınan KDVde sekiz aylık tahsilat yüzde 22.4 artışla yaklaşık 26 milyar, ithalde alınan KDV ise yüzde 29.6 ile çok daha yüksek oranlı bir artış göstererek 40.7 milyar liraya ulaştı. İthalatta bu yıl yaşanan hızlanma, bu gelişmede etkili oldu. Sekiz aylık tahsilat dahilde alınan KDVde yılın tümü için öngörülen 36.4 milyar liralık hedefin yüzde 71.3ünü, ithalden alınan KDVde ise 61.2 milyar lira olan hedefin yüzde 66.3ünü oluşturdu.

Sekiz ayda 54.8 milyarlık ÖTV geliri

Dolaylı vergi gelirlerinin en büyük bölümünü oluşturan ÖTVde ise tahsilat yüzde 24.1 artış göstererek 54.8 milyar liraya ulaştı. Bu yılın tümünde 83.1 milyar liralık ÖTV geliri hedefleniyor. İlk sekiz ayda bunun yüzde 66sı gerçekleşti.

Bu kapsamda en fazla gelir elde edilen petrol ürünleri ve doğal gazdan alınan ÖTVde tahsilat yüzde 35.6 artışla 30.2 milyar lira oldu. Sekiz ayda tütün mamullerinden 13 milyar, motorlu taşıt alım satımlarından 6.3 milyar, alkollü içkilerden 3.4 milyar ve kolalı gazoz tüketiminden 198 milyon liralık ÖTV tahsil edildi. Tahsilat, kolalı gazozlarda yüzde 13.2, alkollü içeceklerde yüzde 12.9, tütün mamullerinde yüzde 5.8 artış kaydetti. Dayanıklı tüketim ve diğer mallardan tahsil edilen toplam ÖTV de yüzde 20.6 artışla 1.7 milyar lira oldu.

Harçlarda rekor artış

Yılbaşında damga vergisi ve harçlara yapılan zamlar, ilk sekiz ayda bu kalemlerde önemli bir gelir artışı yarattı. Yurttaşlar, ilk sekiz ayda çeşitli resmi iş ve işlemleri dolayısıyla, geçen yılın eş dönemine göre yüzde 41.2 daha fazla olmak üzere 8.8 milyar lira tutarında harç ödedi. Çeşitli resmi kurumlardaki işlemler dolayısıyla ödenen damga vergisinde de sekiz aylık tahsilat yüzde 28.9 artışla 6.2 milyar liraya ulaştı.

Sekiz ayda, dolaylı vergi niteliğindeki diğer kalemlerden banka ve sigorta muameleleri vergisinde yüzde 13.3 artışla 4.1 milyar liralık tahsilat gerçekleşti. Özel iletişim vergisinde 3 milyar liraya yaklaşan sekiz aylık tahsilat geçen yılın eş dönemindeki ile yaklaşık aynı düzeyde kaldı. Şans oyunları vergisinde tahsilat yüzde 11.3 artışla 458 milyon lira oldu.

Doğrudan vergide hedefle uyumlu düşük artış

İlk sekiz ayda doğrudan vergilerdeki tahsilat ise sadece yüzde 7.5 artışla 68.5 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Ancak bu miktar, doğrudan vergilerde 99.6 milyar lira olan yıllık hedefin yaklaşık yaklaşık yüzde 69unu oluşturdu. Başka deyişle artış düşük kalmakla birlikte yıllık hedefle uyumlu gerçekleşti.

Bu kapsamda gelir vergisi tahsilatı yüzde 11.2 artışla 41.1 milyar liraya yükselirken, kurumlar vergisi tahsilatı sadece yüzde 0.2 oranında bir artışla 20.7 milyar lirada kaldı. Enflasyondan arındırıldığında kurumlar vergisi tahsilatında reel bazda yüzde 3.9 azalış olduğu dikkati çekti. Yine doğrudan vergi niteliğindeki mülkiyet üzerinden alınan veraset intikal ile motorlu taşıt vergilerinin toplam tahsilatı yüzde 10luk cari artışla 6.7 milyar lira düzeyinde gerçekleşti. Bunun 6.2 milyar lirasını araç sahiplerinden her yıl iki eşit taksitte alınan motorlu taşıtlar vergisi oluşturdu.

Tüketimde canlılık bütçeye fazla verdirdi

Toplam merkezi yönetim bütçe gelirleri yılın ilk sekiz ayında yüzde 17.9 artışla 259.9 milyar liraya ulaştı. Bütçe gelirinde geçen yıla göre yaşanan net 39.4 milyar liralık artışın 33.9 milyarı vergi gelirlerinden; bunun da 29 milyar liradan fazlası dolaylı vergi tahsilatındaki artıştan geldi.

Toplam bütçe harcamaları ise geçen yıla göre 30.7 milyar liralık net artışla 259.7 milyar lira oldu ve 230.5 milyon liralık bir bütçe fazlası elde edildi. Buna göre iç tüketimdeki artış, ekonomiyi canlı tutarak özellikle ikinci çeyrekte büyümeye katkı verdiği gibi, dolaylı vergi artışı yoluyla da bütçe dengelerini iyileştirici etki yaptı. Başka deyişle yurt içi hane halklarının tüketimi devletin iki yakasını bir araya getirdi.

Sekiz aylık dönemlere göre toplam vergi pastasında dolaylı vergilerin payı 3.3 puan artarak yüzde 68.2ye çıkarken, toplam vergi tahsilatının toplam bütçe gelirleri içindeki payı 0.5 puan artarak yüzde 83.1e ulaştı. Toplam vergi gelirlerinin bütçe harcamalarını karşılama oranı da 3.6 puan artarak yüzde 83.2ye çıktı.

Bu haber 1,393 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.