Ev işçileri nasıl sigortalı olur?

Resul Kurt: Yanlış anlama ve bilgi kirliliği var maalesef. Zannediliyor ki evde çalışan herkes sigortalı olacak. Burada maalesef bir takım yasal kısıtlamalar var. Biz kimlerin sigortalı olup, kimlerin olamayacağı konusunu şu şekilde belirliyoruz. Eğer bir kişi bu ev hizmetlerinde ücretli ve sürekli çalışmasından dolayı sigortalı olması gerekir. Ancak düzensiz bir şekilde haftada 1 gün 3 gün ayda 5 gibi düzensiz ve süreksiz bir şekilde çalışıyorsa bu durumda ev hizmetlerinde çalışanların sigortalı olması söz konusu olmayacak. Bununla ilgili konu Yargıtay’a intikal ettiğinde verilen karar eğer 1 kişi haftada 3 gün temizliğe geliyorsa bu bir sürekli çalışmadır ve sigortalı olması gerekeceği noktasındadır. Haftada 1 gün, ayda 1 gün veya 15 günde 1 gün düzensiz ve süreksiz olarak çalışılıyorsa bu durumda sigortalı olma imkanı söz konusu olmayacak. Ancak 3-4 gün veya bazen 5-6 gün evde çalışan insanlar var. Bunlar sigortalı olmak zorunda.

EVDE ÇALIŞANDA FABRİKADA İŞÇİ DE AYNI

Bir diğeri yatılı çalışanlar var. Bunlar evde sürekli çalıştığına göre zaten sigortalı olması ve bu kişilerin sosyal güvenliklerinin sağlanması gerekiyor. Peki neden yapılmıyor? Bu anlamda çok fazla mağdur vatandaşımız var. Sebebi de şu; ev hizmetlerinde çalıştırılan işçiyle fabrikalarda, büyük holdinglerde çalıştırılan işçi aynı kategoride değerlendiriliyor. Sizin evinizde haftada 3 gün temizliğe gelen bir kadın var. O kadın için sizin normal bir fabrika sahibi gibi yükümlülükleriniz aynı. O kişi için işyeri bildirgesi vereceksiniz, Sosyal Güvenlik Kurumu’nda sizin için bir işyeri adı açılacak. Her ay aylık prim hizmet belgesi vereceksiniz, işe giriş bildirgesi vereceksiniz. Ücret bordrosu düzenleyeceksiniz. Yine bunun ötesinde işten ayrıldığında ayrıldığını bildireceksiniz. Eksik günleri varsa eksik günleri bildireceksiniz. Rapor aldıysa hastalandıysa raporlu olduğu dönemlerle ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu’na çalışılmadığına dair bildirim girişleri yapacaksınız.

BÜROKRATİK SÜREÇ YORUCU...

Bunların hepsini bir ev idarecisinin, bir ev çalışanı için yapılmasını düşündüğümüzde bürokrasi son derece fazla...Bu yükümlülüklere uymadığınız zaman onbinlerle ifade edeceğimiz ödeyeceğiniz bir para cezası söz konusu oluyor. Durum bu şekilde olduğunda ev hizmetlerinde çalışan kadınlar maalesef sigortalı yapılmıyor ve yapmak isteyende uğraştığı zaman bürokrasinin çokluğunu gördüğünde vazgeçiyor. Ne yapmalıyız o zaman? Bu durumdaki kadınların rahat bir şekilde çalışıp sosyal güvenliğe kavuşabilmeleri için sistemi basitleştirmeliyiz. Yurt dışında bunun örnekleri var. Bu şekilde ev hizmetlerinde çalışanlar için sadece bu kişilere verilen ve bu kişilerin doğrudan kendilerinin bankadan veya bir takım kurumlardan bozdurabildikleri para çekleri var. Çekin üzerinde kadının adı-soyadı, TC kimlik numarası yazacak. Örneğin 1 günlük temizliğe gitti ve 100 lira ücret aldı. Ev sahibi ona 100 liralık bir çek verecek. Bu çeki bankaya götürüp, parasını aldığında kendisine 80 veya 85 lira bir net para ödenecek. Geri kalan kısım da sosyal güvenlik primi olarak o çek üzerinden kesilip, SGK’nın hesabına yatırılacak ve o kadına 1 günlük hizmet verilecek. Bu ay kaç yere gitti? 15 yere gitti. 15 tane çekini bankaya götürdüğünde 15 tane para ödenecek kendisine ve bunun karşılığında da bir gün sayısı sosyal güvenliği olarak sağlanmış olacak. Hem sistemi basitleştirmiş olursunuz, hem işlemleri kolaylaştırmış olursun, hem de sayıları 300 bin ile 500 bin olduğu tahmin edilen ev hizmetlerinde çalışanları bir sosyal güvenceye kavuşturursunuz.

TAZMİNAT HAKKI VAR MI?