Bolu, teşvikten pay almak için 61 kritere 'ayar' istiyor

14 Mart 2014 09:49 tsi
Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Endeksi'nde 11'inci sırada olan Bolu, bunun dezavantajını yaşadığını söylüyor.

Bolu, teşvikten pay almak için 61 kritere 'ayar' istiyor

 

Dünya

Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Endeksi'nde 11'inci sırada olan Bolu, bunun dezavantajını yaşadığını söylüyor.

Bolu, yeterince ‘teşvik’ alamamaktan şikayetçi. Kalkınma Bakanlığı tarafından 2011 yılında hazırlanan Sosyo-Ekonomik Gelişme Endeksi’ne (SEGE) göre Bolu, 81 kent içinde 11’inci sırada yer alıyor. SEGE 61 kritere göre belirleniyor. Yeni Teşvik Yasası’da bu kriterler bazında Bolu’yu 2.Bölge teşvik alanında değerlendirdi. Bolu iş dünyası komşu kentlerin kendilerinden daha fazla teşvik edildiğinden şikayet ederek, bu 61 kriterin yeniden gözden geçirilmesini istedi. Türkiye son teşvik yasasına göre 6 bölgeye ayrılmış ve en az teşviki SEGE’ye göre en iyi durumda olan kentler almıştı.

SEGE, 8 başlık altındaki 61 göstergenin bir araya gelmesi ile oluşturuluyor. Buna göre demografik, eğitim, sağlık, istihdam rekabetçi ve yenilikçi kapasite, mali kapasite, erişilebilirlik ile yaşam kalitesi göstergesi başlıklarından oluşuyor. Bu başlıklar altında yer alan önemli kriterlerden biri de kişi başına düşen gelir. Bolu’nun TÜİK tarafından hesaplanan en son kişi başına düşen geliri 4.216 dolar. Söz konusu rakam, il bazlı yayınlanan son veri tarihi olan 2001’e ait. İş dünyası il bazlı rakamların henüz güncel haliyle açıklanmadığından şikayet ediliyor.

81 kent içinde bu kriterler bazında 11’inci sırada yer alması nedeniyle kentin 3 ayrı teşvikten yararlanamadığı iddia ediliyor. Bunlar; ‘Yeni Teşvik Yasası’, ‘Tarımsal ve Kırsal Kalkınma Destekleri’ ve ‘SGK Prim teşvikleri’ olarak sıralanıyor. Tarım ve hayvancılıkta önemli bir merkez olan kentte, kırsal kalkınma desteklerinden yararlanılamaması üreticiyi de zorluyor. Kent kanatlı sektöründeki yüzde 30’luk payı ile Türkiye’nin protein ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılıyor.

SEGE kriterlerinden önemli bir bölümü de sağlık ve eğitim gelişmişliğini kapsıyor. Kente damgasını vuran hayırsever işadamı İzzet Baysal’ın kent için yaptığı sağlık ve eğitim yatırımlarının adeta Bolu’nun dezavantajı haline getirilmek istendiğini belirten iş dünyası temsilcileri, bu yanlıştan dönülmesi için kriterlerin güncel verilerle yeniden değerlendirilmesini istiyorlar. Öte yandan nüfusu 283 bin 496 olan kent, yaşanabilir iller sıralamasında 7’nci.

Hizmetler sektöründe kentin eli ise güçlü. Lojistikte önemli bir hacme sahip olan Bolu’nun ‘14’ plaka numaralı araçları Avrupa başta olmak üzere Ortadoğu, Rusya ve Kafkasya’da otobanlara hakim. Ancak son dönemde Bulgaristan ve Romanya’nın Türk plakalı araçlara çıkardığı zorluklar kente lojistik sektörünü endişelendiriyor. Hem devlete hem de ihracatçılara seslenen lojistikçiler, uluslararası nakliyede yerli taşıt kullanmanın stratejik bir durum olduğunun altını çiziyor ve destek bekliyorlar.
Turizmdeyse kent gelişen doğa turizminin avantajı ile yükselen bir değer. Kartalkaya Kayak Merkezi ile kış turizminde Türkiye’nin önemli merkezlerinden olan kentte turizm belgeli 19 tesis var. Bu tesisler 3 bin 550 yatak kapasitesine sahip. Yerel belgeli 65 tesisin ise 3 bin 438 yatak kapasitesi var. Öte yandan kentin son olarak çektiği Narven’in inşa edeceği 7 bin kişilik termal tatil kasabası yatırımı ile kentin bu kapasitesi ikiye katlanacak. Yeni yatırım 250 milyon dolara mal olacak.

Turizm sektörü için 5. Bölge çalışması

Öte yandan kentin turizm potansiyelinin daha da canlandırılması için Bolu Ticaret ve Sanayi Odası, ‘Sağlık Turizmi Fizibilite Projesi’ hazırladı. Projenin devamı niteliğinde Sağlık Turizmi Derneği tarafından da rapor hazırlandı. Yine Bolu Valiliği bünyesinde MARKA ile işbirliğinde Kültür ve Turizm koruma ve Gelişim Bölgesi (KTKGB) dosyasının oluşturuldu. Dosya tescil için sunulma aşamasında. KTKGB tescil edildikten sonra, bu alanda yapılacak olan yatırımlara 5. Bölge teşviki uygulanabilecek.

İstihdam 8 bine ulaşacak

Türkiye’nin önemli kanatlı sektörü firmalarına ev sahipliği yapan Bolu, Türkiye’nin en küçük OSB’lerinden birine sahip. 73 hektardaki 61 parselde 51 firma faaliyet gösteriyor. Bu firmalar 3 bin kişiye istihdam sağlıyor. Ancak kısa bir süre önce kentin bu OSB’sinin genişletilmesi için çalışmalar tamamlandı. Altyapı çalışmalarının bitirildiği ilave alan 74 hektar ve 41 parsele sahip. Burası için öngörülen istihdam toplam 8 bin olarak açıklanıyor. Üç firma bu bölgede çoktan faaliyete başlamış durumda.

Arçelik gibi önemli bir markaya da ev sahipliği yapan kentte Gezer Terlikleri gibi ulusal markalar da üretim gösteriyor.

Ayakkabılık derinin yüzde 40’ı Gerede’den

Ayrıca kentin önemli sanayi merkezlerinden biri de Gerede. 127 dericinin faaliyet gösterdiği ilçe ayakkabılık derinin yüzde 40’ını tek başına karşılıyor. Kentte 180 tane deri kemer üreticisi var. Kemerciler büyük markalara fason üretim yapıyorlar. İlçe de çanta ve cüzdan da üretiliyor.

“Üreten Kentler Anlatıyor” yazı dizisi ile gazeteniz DÜNYA Gazetesi, Anadolu iş dünyasının nabzını tutuyor. Yazı dizisi kapsamında bugüne kadar 18 kentte incelemelerde bulunuldu. DÜNYA ekibinin mercek altına aldığı 19’uncu kent ise Zonguldak oldu. Kentteki sanayicilerle bir araya gelen DÜNYA ekibine Bolu Ticaret ve Sanayi Odası ev sahipliği yaptı.

DÜNYA Gazetesi Yazarı Dr. Rüştü Bozkurt ve DÜNYA Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı ve Bölgeler Yayın Koordinatörü Talip Aktaş’ın ile yaptığımız incelemelerde Bolulu iş adamları ve sanayicilerle görüş alışverişinde bulunuldu. DÜNYA ekibi ayrıa incileme kapsamında, kentteki fabrikaları da gezdi.

Yaşanabilir iller sıralamasında Türkiye'de 7'nciyiz

Türker Ateş / Bolu TSO Kurulu Başkanı

Bolu’da ekonominin yüzde 21’ini sanayinin, yüzde 38’ini tarımın, yüzde 41’ini diğer hizmetlerin oluşturduğunu belirten Bolu Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Yönetim Kurulu Başkanı Türker Ateş, ilin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında 11. sırada yer aldığını, en yaşanabilir iller sıralamasında ise 7. olduğunu söyledi. Ateş,  Bolu’daki temel sıkıntının teşvikten, kırsal kalkınma desteklerinden ve SGK prim teşviklerinden yararlanamamak olduğunu kaydetti. Türkiye beyaz et üretiminin yüzde 30’unu Bolu’nun tek başına karşıladığını anlatan Başkan Ateş, ”Bu sektörde 6 büyük firmamız var.  2 beyaz et endüstrisi kuruluşumuz Türkiye’nin İlk 500 Sanayi Kuruluşu arasında. Metal sanayide Bolu yüzde 18,2’lik bir paya sahip. Arçelik’in buradaki faaliyetleri yanında yardımcı sanayi alanında hizmet veren 34 firma bulunuyor ve 3 bin 141 kişiye istihdam sağlanıyor. Orman ürünleri konusunda da faaliyetlerde bulunan ilimizde orman ürünleri alanında bin 249 kişi bulunuyor, bunun yanında bir diğer faaliyet alanının bulunduğu tekstil sanayi konusunda odamıza kayıtlı 18 firma 2 bin 5 kişi istihdam edilmektedir” dedi. Bolu’da, uluslararası taşımacılığın önemli bir sektör olduğunu belirten Ateş, ayrıca iki büyük metropolün arasında bulundukları için iç nakliyede de isimlerinden söz ettirdiklerini kaydetti.  İhracat-ithalat oranının ihracat lehine fazla vermesi,40 banka şubesinin faaliyet gösteriyor olmasının kentin avantajları arasında yer aldığını da belirten Ateş, “Kent merkezinde 2, Gerede’de 2, Yeniçağa’da 1 olmak üzere 5 OSB’miz var. Bu güçlü yönlerimizle yatırımda önemli bir avantaja sahibiz” diye konuştu.

"Kayıtdışı ekonominin en düşük olduğu kentiz"

Mustafa Gülen / Bolu OSB Müdürü

Mustafa Gülen, Yeni Teşvik Yasası’nın beklentilerini karşılamadığını kaydederek, “Bolu kayıtdışının en az olduğu kent. Ama Bolu’nun çevre illerinde teşvik daha fazla. Başarılı öğrenci cezalandırılmamalı, ödüllendirilmeli. OSB‘yi cazibe haline getirecek bir takım teşvikler olması gerek. OSB’lerin çevre ve doğa ile uyumlu olması gerek. Ayrıca OSB’ler olarak kamulaştırma yetkimiz vardı ama elimizden alındı. Kalkınmanın önündeki engeller açılmalı” şeklinde konuştu.

Bu haber 1,453 defa okundu.