Son noktayı Erdoğan koyacak

10 Ocak 2008 10:38 tsi
AKP hükümetince hazırlanan, kamuoyuna "sosyal güvenlik reformu" adıyla sunulan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından "ince ayarları" yapılmak üzere alt komisyona havale edilen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Tasarısı yoğun tartış

Sosyal güvenlik reformuna son noktayı Erdoğan koyacak
09/01/2008 Dünya

ANKARA - AKP hükümetince hazırlanan, kamuoyuna "sosyal güvenlik reformu" adıyla sunulan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından "ince ayarları" yapılmak üzere alt komisyona havale edilen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Tasarısı yoğun tartışma ve eleştiriler arasında "yol almaya" çalışıyor.
Tasarı halen alt komisyon aşamasında. Komisyon, işveren ve işçi sendikaları ile meslek örgütlerinden gelen talep ve öneriler doğrultusunda tasarıyı olgunlaştırmaya gayret ediyor. Ancak, Alt Komisyon Başkanı Mehmet Zekai Özcan'a göre, gelen bütün taleplerin tasarıya yansıtılması mümkün değil.

Yansıtılabilecek hususlar, son olarak Ekonomik ve Sosyal Konsey'de ortaya konulan ve "hassas deşifresi" DPT'de yapılmakta olan önerilerin "uygun görülenleriyle" sınırlı kalacak. Bunlara da Başbakan Tayyip Erdoğan karar verecek. Tasarı, alt komisyondan sonra ana komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kesinleştirilerek TBMM Genel Kurulu'na sevkedilecek. Hükümet ve AKP Meclis Grubu tasarıyı en geç ocak ayı sonuna kadar kanunlaştırmayı hedefliyor.

"DÜNYA Mikro Politika" işveren, işçi, serbest meslek alanlarında geniş kesimleri doğrudan ilgilendiren bu tasarının son durumunu araştırdı. Tasarıyla ilgili kapsamlı ve ayrıntılı çalışmayı yöneten Alt Komisyon Başkanı AKP Ankara Milletvekili Mehmet Zekai Özcan'ın görüşlerini aldı. Özcan tasarıya yöneltilen eleştiri, öneri ve kaygıları, kendi açısından değerlendirdi. Bu değerlendirmelere bakılırsa, reformdan "korkmaya" gerek yok. Ancak, sendika ve meslek kuruluşları aynı fikirde görünmüyor.

"Reformu ocak sonuna kadar yasalaştırmayı hedefliyoruz"

AK Parti Ankara Milletvekili Mehmet Zekai Özcan (Plan ve Bütçe Alt Komisyon Başkanı): Her kesimin talebini tasarıya tümüyle yansıtılması zor. Aksi takdirde reform olmaz. Kesimler Ekonomik Sosyal Konsey'de düşüncelerini dile getirdi. Şimdi DPT'de 'hassas deşifresi' yapılıyor. Bu tamamlandıktan sonra Sayın Başbakan'la birlikte tekrar gözden geçireceğiz. Gerçekten yapılabilir olanlar yasaya aktarılacak ve son rötuşlar yapılacak. Reformu ocak ayı sonuna kadar yasalaştırmayı hedefliyoruz. Zaten önerilerin önemli bölümünü tasarıya koyduk. Sosyal Güvenlik destek primini yüzde 33.5'dan yüzde 15'e kadar düşürdük. Daha da zorlayabiliriz. 9 bin gün çok yanlış anlaşılıyordu. ESK'da da anlattık: İlk defa 2053'de emekli olacaklarda 9 bin günü arayacağız. 65 yaş konusunda halen sistemde olanlar için sorun yok. 2036 yılına kadar 65'i dolduracaklarda da sorun olmayacak. Emekli aylıklarının azalması yönünde yanlış anlama var. Prime esas kazancın artması önemli. Çünkü, emekliliğin tek koşulu aylık bağlama oranı değil. Yaptığımız hesaplara göre, sistemde uzun süre kalanlarda maaş düşüşü yok. Belirli kesimlerde artış bile olabilir.

"Sistemin geleceği karanlık"

Personel reformu yapılıncaya kadar adaletli bir formül bulmak zor. Tek sorun, kamu çalışanları. Kısmi adaleti sağlamak için özel bir çalışma yaptırıyorum.

Genel Sağlık Sigortası açığımız büyümeye devam edecek. Bunu kabul ediyoruz. Herkesin eşit sağlık hizmeti alması gerektiğine inanıyoruz. Emeklilik sigortasına, bütçeden kamu net borcunun 2.5-3 katı oranında kaynak aktarılıyor. Tedbir alınmazsa, Türkiye'nin sosyal güvenlik açısından geleceği çok karanlık. Bugünkü maaşlar da alınamaz olacak. Bir de, sistem adil değil, en kötüsü bu. 14 sene çalışanla 20 sene çalışan, aynı ücreti alıyor. 30 sene çalışanla biri 14 sene çalışıyor aralarında 60 YTL fark var, komik bir rakam. Böyle sistem olur mu?

Meslek kuruluşlarının eleştiri ve önerileri

TOBB: İş görememezlikte işverene yeni yükler geliyor

Geçici iş göremezlik ödeneği oranının 2/3'ten 3/5'e düşürülmesi işverenlere yeni bir yük daha getirecek. Sosyal Güvenlik destek primi, yaşlılık aylılığının yüzde 15'i olarak belirlenmiş. Bu durumdakilerin ayrıca iş kazası ve meslek hastalığı prim ödemeleri söz konusu.

Bağ-Kur'lulardan 10 yıldan az sağlık primi ödeyenler için ayrıca yüzde 10 sağlık primi ödenmesi öngörülüyor. Bunlar birlikte değerlendirildiğinde ödenecek toplam meblağ 180 YTL'ye kadar çıkıyor. Halen yüzde 10 olan oranın yüzde 50 yükseltilerek yüzde 15'te tutulması uygun.

Aylık toplamı asgari ücretin yüzde 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları ödemelerine ilişkin düzenleme, sigortalıların ve işverenlerin aleyhine sonuç doğuracak.

Aynı sigortalılık haline tabi olarak birden fazla işte çalışanlarda her bir işten elde edilecek gelirlerin prime esas kazanç sınırları çerçevesinde primlendirilmesi; üst sınırın aşılması halinde ise aşan kısmın iadesi öngürülüyor. Bu düzenleme çok sıkıntı yaratacaktır. Sigortalının üst sınırı aşan kısmı ödememesi sağlanmalı. Aksi halde bu uygulama şirketleşmeyi ve part-time çalışmayı engeller.

Demir ve demir dışı metaller ile döküm sanayiinin itibari hizmet kapsamına alınması, işverenlere yüzde 1-1.5 oranında ilave prim yükü getirecek.

İsteğe bağlı sigortalılar, bir sigortalının bağımlısı olsa bile genel sağlık sigortalısı sayılıyor ve prim ödemekle yükümlü tutuluyor. Bu düzeltilmeli.

Kurum tarafından istenen bilgi ve belgelerin verilmesi zorunluluğuna uymayanlara asgari ücretin 5 katı tutarında öngörülen idari para cezası makul sınırlara çekilmeli.

TÜSİAD: Kamu çalışanların kapsam dışı olması yanlış

Halen çalışan kamu görevlileriyle memur emeklilerinin eski kanunlarına tabi olması, norm ve standart birliğinin uzun süre sağlanamayacağı anlamına geliyor. Bu durum reformdan beklenen mali dengelerdeki iyileşmeyi öteleyecek.

Çalışan ve emekli kamu görevlilerinin kapsam dışında bırakılması, sosyal güvenlikte mali denge düzenlemelerini önleyecek. Kamuda yeni göreve başlayacakların, diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi sigortalılarla aynı kurallara tabi tutulması halinde Anayasa Mahkemesi'nin kararı yerine getirilmemiş olacak.

Sağlık hizmetlerinin satın alma fiyatlarını belirleyecek Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu'nun karardan önce ilgili taraflardan yazılı ve sözlü
görüş alma zorunluluğunun kaldırılması, geriye gidiştir.

TİSK:Sistemin açıkları işverene ödetilmemeli

Prime esas kazanç hesabı değiştirilmeli. Hükümetçe taahhüt edilen prim indirimi sağlanmalı. Sistemin açıkları prim artışı yoluyla işçi ve işverene taşıttırılmamalı.

Yasanın gerçek bir reform sayılabilmesi için, getirilen devlet katkısının kalıcı olması sağlanmalı. Prim gelirinde azalmaya yol açar endişesi bir kenara bırakılarak, işveren prim oranları, hiç değilse kademeli olarak indirilmeli.

İş kazası tanımındaki değişiklik isabetli değil. Sigortalının işverence sağlanan taşıtla işyerine gidiş- gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı bedence ve ruhca arızaya uğratan olay, iş kazası sayılıyor. Bu düzenleme işverenin sorumluluğunu ve maliyetlerini önemli ölçüde artıracak.

Fiili hizmet süresi zammının istisnai uygulama olmaktan çıkarılması yanlış.

İdari para cezalarının asgari ücretle bağlantısı kesilmeli

Sosyal Güvenlikte teşvik uygulanmalı. Yüksek prim ödeyen işverenler açıklanmalı ve ödüllendirilmeli. Primlerini 5 yıl düzenli ödemiş işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi halinde primlerin taksite bağlanması için Kurum Yönetim Kurulu'na yetki verilmeli.

Güvenli işyerleri iş kazası ve meslek hastalıkları primleri düşürülerek ödüllendirilmeli.

Türk-İş: İşçilerin hakları geri götürülüyor

Halen çalışan memurların Emekli Sandığı'na tabi durumları devam ettirilirken, yasa yürürlüğe girdikten sonra memuriyete başlayacaklar, kapsam dışında tutuluyor. İşçilerin korunmuş hakları geri götürülerek, memurlar ile aralarındaki farklılıklar daha da büyütülüyor.

Çalışanların hak ve yükümlülüklerinde birlik sağlamak gerekçesiyle yapılan bazı düzenlemelerle, işçilerin yükümlülükleri ağırlaştırılırken memurların yükümlülükleri daha da hafifletiliyor.

Emeklilik ve genel sağlık sigortası sistemlerinin giderlerini azaltmaya yönelik düzenlemeler, genelde işçilerin ve kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların haklarını daraltıyor, yükümlülüklerini ağırlaştırıyor.

KESK: Eski-yeni memur Anyasa'ya aykırı

Tasarı memurlar ve diğer kamu görevlileri yönünden ayrı bir bölümde ya da ayrı bir yasa şeklinde düzenlenmediği; eski-yeni memur ayrımına dayalı bir düzenleme içerdiğinden Anayasa Mahkemesi'nin kararına uygun değil.

Emeklilik yaşının 65'e, prim ödeme gün sayısının 9000'e çıkarılması; aylık bağlama oranlarının düşürülmesi kabul edilemez. Kayıtdışı ekonominin yüksek oranda olduğu ülkemizde uygulanamaz.

Genel sağlık sigortası ile 18 yaşın üzerindeki nüfus için 'paran kadar sağlık' uygulaması getiriliyor.
Türk Tabipler Birliği: İlave ücretler yasal hale getiriliyor

Vatandaşların sağlık hakkından yararlanabilmesi için ilave ücret adı altında yeni ödemeler yasal hale getiriliyor.

İş göremezlik ödeneği ayakta tedavilerde aynı oranda devam ederken, yatarak tedavilerde günlük kazancın yarısına indiriliyor. Bu durum, hastaneye yatması gereken bir sigortalının iş göremezlik ödeneğinde yüzde 16'lık kayba yol açacak.

Finansmanı Sosyal Güvenlik Kurumu'nca sağlanacak sağlık hizmetlerinin teşhis ve tedavi yöntemleri ile gerekli tıbbi ürünlerin tür, miktar ve kullanım sürelerini belirlemeyecek 'bilimsel komisyonlar' kurma zorunluluğu kaldırılıyor. Bilimsel olmayan ölçütlerin uygulanmasına olanak sağlanıyor.

Halen emekli maaşı alan, sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkına sahip ve 10 yıl sağlık primi ödememiş Bağ-Kur emeklilerinden aylıklarının yüzde 10'u tutarında 10 yıl prim kesilmesi öngörülüyor.

Bu haber 1,238 defa okundu.