“Biz vergi indirimlerinin yapılması gereken bir sektörüz, vergi indirimleri yapılsın ki kayıt dışılık kalksın” diyen MOBİSAD Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, “ÖTV düzenlemesi, taksit uygulaması ve KDV indirimi konusunda 800 bin kişi müjdeli bir haber bekliyor. Talebimiz, 12 taksit uygulamasının fiyat segment bağımsız 2019 sonuna kadar devam etmesi, diğer sektörlerde yapılan olumlu ÖTV düzenlemelerinin bizim sektörümüz içinde geçerli olmasıdır. Yolcu yanında cihaz getirimi artık maksadını aşıp ticari bir enstrüman haline geldi. Bu durum hem vergi adaletsizliği hem de vergi kayıplarına yol açıyor. Yurt dışından cihaz getirme imkanı olmayan vatandaşlarımızın yaşadığı vergi adaletsizliğini ortadan kaldırmak için oranın artırılması gerekiyor. HAC ve turizm amaçlı grupların pasaportları ile toplu şekilde yurda cihaz kaydı yapılıyor. Pasaport sahiplerinin mağduriyetinin engellenmesi için tek seferde minimum 45 gün yurt dışında kalma süresi ve bir pasaport ile minimum 5 yılda bir cihaz girişinin yapılabilmesi zorunluluklarının veya iç pazarda oluşan ithalat maliyetlerine paralel bir düzenlemeye dahil edilmesi gerektiğini düşünüyoruz” vurgusunu yaptı.

20 MİLYAR TL’LİK EK GELİR HESAPLANIYOR

Turnacı, yüzde 18’lik KDV’nin yüzde 1’e indirilmesini talep ederken bu indirimin sadece ikinci el telefon satışlarıyla en az 5 milyar TL yeni vergi geliri yaratacağını da hesaplıyor. Turnacı’nın toplam hesabında cep telefonlarında vergi kayıplarının önüne geçilmesi halinde 15 milyar TL, toplamda ise 20 milyar TL’lik bir gelir toplamı ortaya çıkıyor. Turnacı sektöre ilişkin tespitlerini anlatırken şu detayları verdi: “Vergilendirme konusunda iyileştirme talep ediyoruz. Yerli üretim adı altında yapılan birçok suiistimal söz konusu, bunların topladığınızda kaçakçılık konusunda ülkemizin 7 milyar TL kaybı var, ikinci el cep telefonlarının satışlarında yaşanan kayıp 3 milyar TL ve yolcu beraberinde gelen cihazlardan 5 milyar TL gibi bir vergi kaybı olduğunu görüyoruz. Bunlar sadece maddi kayıplar ama bunun daha derinine baktığımızda hem sektörümüzün gelişimi adına bir kayıp hem de istihdam seferliği yapıldığı bugünlerde ciddi istihdam kayıpları söz konusu. Bu kayıpların önüne geçildiği takdirde; hem sektörümüzün gelişimi çok hızlı ilerliyor olacak hem de çok ciddi istihdam sağlıyor olacağız. Tüm sektör sorunları dikkate alınırsa toplamda devletimizin kasasına yaklaşık 20 milyar TL ek gelir girecektir.” MOBİSAD Başkanı Mustafa Kemal Turnacı ile sektörü ve taleplerini konuştuk:

- DARALMA VE TAKSİT KISITI İLE MÜCADELE EDİYORUZ: Kurlardaki dalgalanmalar ve ardından gelen sert yükseliş fiyatların da çok ciddi yükselmesine sebebiyet verdi. Haliyle sektör bu durum karşısında çok ciddi bir daralmayla karşı karşıya kaldı. Bu daralmayla biz mücadele ederken, Ağustos ayında maalesef dünyada ekonomik savaşlar konuşulmaya başladı, ülkemiz de bundan etkilendi. Hatta Sn. Cumhurbaşkanımızın da ağzından yerli ve milli üretimin kalkınması gerekliliği yönünde açıklama geldi. MOBİSAD olarak yerli markalarımızla bir araya geldik. Yerli markaların pazar payını yüzde 40’a çıkartabilmemiz hayal değil biz bunu yapacak güçteyiz ama bazı düzenlemelere ihtiyacımız var dedik. Daralmayı acaba nasıl bertaraf edebiliriz, bu algıyı nasıl 2018’de faydaya çevirebiliriz diye düşünürken maalesef tam bir gün sonrasında BDDK taksit kısıtlama kararı aldı.

-FİYAT SINIRI OLMADAN 12 AY TAKSİT OLMALI: 36 – 48 aya kadar olan vadeler birden 6 aya indirildi. Bu sektörümüzün, daha da çok etkilenmesine sebebiyet verdi. Bazı girişimlerde bulunduk ve bu girişimlerimiz kayıtsız kalmadı. Hazine ve Maliye Bakanlığımız bu hassasiyetlerimizi göz ardı etmedi ve sonuçta taksitlendirme 12 aya çıkartılmış oldu. Tabii daha sonra 3 bin 500 TL altındaki telefonlar 12, üzerindekiler ise 6 ay olarak düzenleme getirildi. Girişimlerimizi sürdürmeye devam ediyoruz fiyat sınırlandırması olmadan bütün cihazların 12 ay üzerinden taksitlendirilmesi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

-TAKSİT SINIRI İLE 4 MİLYAR TL’LİK STOK OLUŞTU: 2017’de 2016’ya göre sektörümüz yüzde 6 daraldı. 2018’de yüzde 3 büyüme var gibi görünse de aslında hala 2016’nın gerisindeyiz. Son dönemde de kur dalgalanmaları ve yüksek fiyat artışlarından dolayı ciddi bir daralma yaşanıyor. Ayrıca BDDK’nın taksit kuralı yüzde 50’nin üzerinde daralma getirdi. Sektörümüzde taksit sınırlamasından dolayı 4 milyar TL stok oluştu. Hayata geçirilecek ek yeni düzenlemeler ile bu daralmanın hızlıca çözümleneceğine inanıyoruz. Taksit sınırlandırmasının 6 aydan 12 aya çıkarılmasını çok önemsiyoruz. Ancak geldiğimiz gün itibariyle Ocak sonu yeni düzenlemenin devreye alınması pazardaki yüksek stok miktarının henüz beklenen seviyelere düşmemesi sebebi ile sektörü tekrar kritik koşullara getireceğinden endişe etmekteyiz.

-TÜKETİCİ 1.500-2.500 TL’LİK ÜRÜNLERE YÖNELDİ: Bir önceki sene telefona ödenen ortalama bedel 1.650 TL iken, bu yıl aynı dönemde 2.250 TL oldu. Dövizdeki geleceğe dair olumsuz öngörüler ile yılın geri kalanında pazarın adetsel küçülmeye gidebileceğini düşünüyoruz. Tüketici fiyatların yükselmesi ve taksitli satın alma kabiliyetin daralması sonucu orta segment dediğimiz 1.500-2.500 TL fiyat aralığındaki ürünlerine yöneliyor. Yılsonu itibariyle yaklaşık 10.9 milyon adet civarında satış gerçekleşti. 2017 verilerine bakacak olursak; 12 milyon 250 bin adet civarında, bir önceki yıla göre yüzde 12 oranında düşüş yaşanmıştı. Bu seneyi adetsel daralma ile tamamlamış oluyoruz. Türkiye’de 2018 cep telefonu pazar cirosunun 22-24 milyar TL civarında gerçekleştiğini öngörüyoruz. Pazar cirosal olarak geçen yıla göre yaklaşık yüzde 20 seviyesinde büyüdü ama bunun ana sebebi, döviz kurlarındaki artışa bağlı olarak beklentinin üzerinde zamların gelmesi ile cep telefonu birim fiyatlarının yükselmesi.

-2019’DA DA ADET VE CİRO AZALIR: 12 ay taksit uygulamasında bir değişiklik olmaz, döviz kurlarında stabil bir ortam oluşursa ortalama cihaz birim fiyatlarında bir miktar düşüşle fiyatların ortalama 2 bin TL civarında oluşacağını öngörebiliriz. Bu durumda pazardaki satılan cihaz adedinin 9-10 milyon aralığında olmasını ve toplam cep telefonu cirosunun da 20-21 milyar TL civarlarında gerçekleşmesini öngörürüz. Bu doğrultuda 2019’da sektörümüzün bir önceki seneye göre adet bazında yüzde 17, ciro bazında ise yüzde 20 daha küçüleceği öngörülebilir.

-YOLCU YANINDA GELEN TELEFON SAYISI ARTAR: 2018 yılında 1 milyon adet civarında olan yolcu yanında gelen cihaz sayısının; 2019’da kurdaki dalgalanma ve yüksek fiyat artışından dolayı, IMEI kayıt bedelindeki artışa rağmen, 1.5 milyon seviyesine dayanacağını tahmin ediyoruz. Bu cihazların yalnızca yüzde 20’si tüketicilerin kendi kullanımı için getirdiğini söyleyebiliriz. Yüzde 80’i bu işi ticari olarak yapıyor. Bu şu anlama geliyor; toplam cep telefonu pazarının yaklaşık 1 aylık büyüklüğü, yani yaklaşık yüzde 8’i yurt dışı pazarına kayıyor.

ALGIMIZIN DEĞİŞMESİ VE REGÜLASYON ŞART

MOBİSAD üyeleri Edirne’den Ardahan’a kadar neredeyse her yerde var. Dolayısıyla pek çok merdiven altı işletme de var. MOBİSAD Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, “Toplam ithalat içinde sektörümüzün payı yüzde 1’i bulmuyor. Buna rağmen algı maalesef tam tersi. Üstlendiğimiz vergi yüklerine bakıldığı zaman keşke her sektör bizim gibi cari açık dengesi oluştursa demekten kendimizi alamıyoruz. Bu algı açıkçası bizim sektörümüzün en büyük dertlerinden biri. Onun içinde bu algının kalkmasına yönelik çalışmalar yapıyoruz. Ayrıca içinde geleceği, güvenliği, eğitimi barındıran, birçok sektöre yön veren bir sektörün ülkenin her köşesine yayılmış satış kanalının hiçbir kuralının düzeninin olmaması üzücüdür” dedi.