Silah ambargoları kısa sürede etkisiz uzun vadede sorun yaratabilir

Silah ambargoları kısa sürede etkisiz uzun vadede sorun yaratabilir

DÜNYA 

Başta Avrupa olmak üzere çeşitli ülkelerin Türkiye’ye silah ambargoları, kısa vadede kullanılan platform ve sistemlerin çalışmasını engelleyecek bir etki yapmayacak. Ancak uzun vadede ise platform, sistemlerin geliştirilmesi ve yürüyen projelerin sonuçlandırılması için ambargo risk yaratabilir.

Batı ülkeleri birbiri ardına Türkiye’ye silah satışını durdurduğunu açıklarken, yetkililer kısa vadede ambargoların etkisiz olduğunu söylüyor. Platformlarda kullanılan mühimmatın yüzde 90’ından fazlası yerli. Ancak uzun vadede platformların harbe hazır tutulması, riski artırabilir. Örneğin operasyonlarda kullanılan Fırtına obüslerinin ve Atak helikopterlerinin başta motor olmak üzere bazı sistemleri ithal ediliyor. Türkiye’nin son dönem geliştirdiği silahların hemen hepsi yürütülen Barış Pınarı Harekâtı’nda kullanılıyor. Avrupa ülkelerin uyguladığı silah ambargoları kısa vadede hali hazırda envantere alınmış ve kullanılan platform ve sistemlerin çalışmasını engelleyecek bir etki yapmayacak. Ayrıca bu platformlarda kullanılan mühimmatların yüzde 90’ından fazla yerli olarak üretiliyor. Buna karşılık uzun vadede ise platformların harbe hazır tutulması, platform ve sistemlerin geliştirilmesi, gerekse yürüyen projelerin sonuçlandırılması için ambargolar devam ederse riskler doğabilir. Örneğin, operasyonların en kritik unsurlarından olan Fırtına obüslerinin ve Atak helikopterlerinin başta motor olmak üzere bazı sistemleri ithal ediliyor. Şimdilik bu sistemlerin çalışmasını sağlayacak yedek parça ve diğer bileşenler yeterli düzeyde ancak olası uzun vadeli bir ambargo bu platformların harbe hazırlığını etkileyebilecek.

Türkiye’nin Barış Pınarı harekatının ardından tepki amacıyla Almanya ve Fransa “Harekatta kullanılabilecek silahlar için”, İsveç, Hollanda, Norveç, Finlandiya ve Çekya silah satışını durdurduğunu açıkladı. Avrupa Birliği de üye ülkelere yönelik satışları durdurma çağrısı yaptı.

Harekatta herhangi bir zayıflığa yol açmaz

DÜNYA’nın görüştüğü uzmanlar, Türkiye’nin harekatta kullandığı bütün donanımın çok önceden hazırlıklarının yapılması nedeniyle, kısa vadede bu türden kararların hiçbir etkisinin olmayacağını vurguladılar. Özellikle kullanılan mühimmatın yüzde 90 üzerinde yerli imalat olması bu alanda büyük önem taşıyor. Harekatta yabancı kaynaklı mühimmatlar daha çok havadan karaya ve karadan karaya tank ve zırhlı araçlara karşı kullanılan füzelerden oluşuyor. Bunlar dışında kullanılan konvansiyonel bombaları güdümlü hale getiren sistemler ise yerli olarak üretiliyor. Bombalar ise yerli olarak üretiliyor. Ayrıca silahlı insansız hava araçlarından atılan güdümlü bombalar da yerli olarak üretiliyor.

Türkiye’ye hava üstünlüğü yanında, karada büyük üstünlük sağlayan zırhlı araç platformlarının tamamı yerli üretim. Bunların motor dışındaki hemen hemen bütün sistemleri yerli hale getirildi. Sayı olarak da yeterli seviyede bulunuyor. Personelin kullandığı saldırı tüfekleri, makineli tüfekler, bombaatar ve havan gibi sahadaki kara birliklerinin yakın muharebede kullandığı bütün silah ve diğer donanımlar yerli olarak geliştirildi ve üretiliyor.

Türkiye, havada kullandığı savaş uçakları ile İHA ve SİHA’lar, karada tank, zırhlı personel taşıyıcılar, kundağı motorlu obüslerin büyük oranda yerli üretim olarak gerçekleşti. Bunların motorları dışında herhangi bir tedarik sıkıntısı bulunmuyor. Motorların da sürekli çalışabilmesi için yeterli stok bulunuyor. Harekatta kritik önem taşıyan Fırtına kundağı motorlu obüslerin motorları ve güç aktarım organları Almanya’da üretim yapan bir şirket tarafından karşılanıyor. Yaptırımlar yeni sevkiyatları kapsıyor, bu silahların kullanımına yönelik herhangi bir etkisi bulunmuyor.

Uzun vadede projeleri etkiler

Türkiye’nin hali hazırda yürüttüğü platform ve sistemler olarak önemli projeleri; yeni tip denizaltı, hava savunma fırkateyni, ağır sınıf saldırı helikopteri, karadan karaya füze sistemleri, orta ve yüksek irtifa hava savunma sistemleri, ağır sınıf tank seri üretimi, milli muharip uçak, jet motorlu yakın hava destek ve eğitim uçağı, havadan havaya füze sistemleri, tanksavar sistemleri, uzun menzilli radar ve bunlara ait çok sayıda alt sistemi geliştiriyor. Platformların ihtiyaç duyduğu en önemli bileşenlerden olan jet ve dizel motor geliştirme projeleri de devam ediyor. Bu platform ve sistemlerin bazılarında kritik bileşenler, alt sistemler yabancı tedarik düzeyinde. Uzun vadeli bir ambargo bu projelerde ilave gecikmelere neden olabilecek. Yine uzun vadedeki etkilerden biri, mevcut platform ve sistemlerin teknolojik olarak eskimesi durumunda yenilenmesi, geliştirilmesinde zorluklar çıkabilecek.

ALKIN, TSK’NIN KOMPRESÖR MALİYETİNİ 10 MİLYON $’ DAN 10 MİLYON TL’YE DÜŞÜRDÜ

Milli Savunma Bakanlığı’nın yerlileştirme programına katılmayı başaran Alkın Kompresör, geçen yıl da NASA’ya kompresör satma başarısı göstermişti. Bu ay başında Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ile stratejik işbirliği anlaşması imzalayan Alkın Kompresör, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) deniz araçlarında kullandığı ithal kompresör ve parçalarını yerlileştirecek. Firma, bu sayede TSK’ya 10 milyon dolar olan bu ürünlerin maliyetini 10 milyon TL’ye düşürecek. MSB Tersaneler Genel Müdürlüğü ile yüzer unsurların yüksek basınç kompresörlerine ait 7 kalem parçanın yerlileştirme faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere 2 Ekim’de Ankara’da gerçekleştirilen törende MSB ile anlaşma imzaladıklarını dile getiren Alkın Kompresör Satış ve Pazarlama Müdürü İsmail Tetik, “Ülkemizin savunmasına yönelik ciddi Ar-Ge çalışmaları yürütüyoruz. Sektördeki konumumuzu daha da sağlamlaştıracak bu anlaşma ile kendi mühendislik ve tasarım kabiliyetimiz de tasdiklendi” dedi.

SİLAH YAPTIRIMLARI SATIŞLARI İÇERİYOR

Açıklanan silah yaptırım anlaşmaları satışları içeriyor. Savunma sanayiinde Türkiye’den yapılan ihracatın büyük çoğunluğu off-set dışındaki alt bileşenler ve parçalardan oluşuyor. Yine Türkiye’nin geçmiş dönemlerden gelen off-set anlaşmaları kaynaklı ihracatı devam ediyor. Yakın zamanda platform düzeyindeki ihracatlar ise zırhlı araçlar yoğun olarak seyrediyor. Sahil güvenlik botları da platform düzeyindeki satışlardan biri. Yaptırım kararlarının yine kısa vadede bu satışlara etkisi olmasa da platform düzeyindeki satışlarda gerek alcının isteği, gerekse başta motor olmak üzere yabancı girdi kullanılanlarının etkilenmesi orta vadede gerçekleşebilir.