'Spor, eğlence ve sağlık' büyüyen sektörler olacak

'Spor, eğlence ve sağlık' büyüyen sektörler olacak

DÜNYA 

Dünya genelinde 2020 yılını ‘güneşli’, ‘parçalı bulutlu’ ve ‘yağmurlu’ geçirecek sektörler belirlendi. Spor, eğlence ve sağlık hizmetleri parlak bir yıl geçirecek; daralan pazarlara sıkışan otomotiv, enerji sektörü ile online alışverişle darbe yiyen perakende yeni yılda zorlanacak.

The Economist dergisi, her aralık ayında olduğu gibi bu yıl da, 2020 yılında küresel ekonomiye dair öngörü ve analizler içeren The World in 2020 (2020’de Dünya) özel sayısını yayınladı.

The Economist Intelligence Unit tarafından hazırlanan kapsamlı raporun sektörlere özel bölümünde 2020’nin ‘güneşli’, ‘normal’ ve ‘yağmurlu’ geçeceği alanlar vurgulandı. Spor, eğlence ve sağlık hizmetleri sektörleri 2020’nin en parlak sektörleri olarak belirlenirken, otomotiv, perakende ve enerji gelecek yılı zor geçirecek olan sektörler olarak öne çıkıyor.

Ticaret savaşlarına rağmen küresel ekonominin 2020’de satınalma gücü paritesine göre yüzde 3.2 büyümesi öngörülüyor. ABD Merkez Bankası’nımuhtemelen bir yavaşlamayı bertaraf etmek için faizleri indirmeye devam edeceği öngörülen analize göre Çin’de de parasal gevşemeye gidilecek. İş iklimini en olumsuz etkileyen konu ABD’nin korumacı politikaları ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin’e - muhtemelen AB’ye - açmış olduğu ticaret savaşları. Bu savaşın hızlı şekilde sonlanması beklenmiyor. 2020’de ülkelerin taraf seçmek zorunda kalabileceği belirtilen analize göre en kötü senaryoda ABD ve Çin arasındaki gerilim küresel bir kur savaşına dönüşebilir. Bu durumdan kaçınıldığı takdirde küresel ticaret için hala umut olduğu, küresel ticaret büyümesinin hızlanabileceği belirtiliyor.

İzlenmesi gereken 10 trend

• ABD Merkez Bankası (Fed) küresel ekonomideki yavaşlamaya karşı bir güvence amacıyla politika faizini indirme trendinde. Banka geçen haftaki son Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında faizlere dokunmadı. Fed politika faizini yüzde 1.5 -1.75 aralığında tutarken The Economist dergisinin analizine göre 2018 yılı sonnda yüzde 2.38 olan politika faizinin 2020 sonu itibariyle yüzde 1.63 düzeyinde olması öngörülüyor.

• ABD başkanlık seçimlerinin gerçekleşeceği 2020’de ABD Başkanı Donald Trump’ın ticaret savaşları hem şirketleri hem de tüketicileri korkutmaya devam edecek. Öte yandan bu kafa karışıklığı ve endişeler ABD’li reklamcılara yarıyor. Medya şirketi GroupM 2020’de dünyanın en büyük reklam pazarı ABD’de reklam harcamalarının yüzde 8 artacağını öngörüyor. Group2019 yılında hafif sekteye uğrayan küresel reklam harcamalarının 2020 yılında yüzde 5 yükselmesi öngörülüyor. Dijital reklamlara harcanacak tutar ise daaışmanlık Magna Global öngörülerine göre yüzde 11 artışla 338 milyar dolara ulaşacak. PriceWaterhouseCoopers (PwC) mobil telefon reklamlarının 126 milyar dolara ulaşmasını öngörüyor.

• Güney Asya’nın altyapı yatırımları batıya göre kat kat daha hızlı artacak. Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi ise bu yatırım atağının en önemli ayaklarından biri. Gelişmekte olan dünyanın altyapı yatırımları 2020’de yüzde 5 artarken, zengin ülkelerin altyapı yatırımları sadece yüzde 1 artacak.

• Finans teknolojileri geliştiren ve sağlayan ‘fin-tech’ şirketleri bürokrasiyle boğuşmaya devam edecek fakat bazı ülkelerde sektör ciddi bir ivme yaşayacak. Hindistan’da dijital ödemelerin büyüklüğü 500 milyar dolara ulaşacak, öte yandan ülkede bazı bankalar kötü borçlardan dolayı sıkıntıda.

• 24 Temmuz – 9 Ağustos tarihlerinde yapılacak 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları reklamdan kaykaya birçok sektöre katkı sağlayacak. Japonya dev etkinliğin ülkeye 40 milyon turist çekmesini bekliyor. Bu rakam 2019’da ülkeyi ziyaret etmesi beklenen turist sayısına göre yüzde 20 artış anlamına geliyor.ABD'li NBC, şimdiden 1 milyar dolarlık reklam satışına ulaştığını açıkladı.

• Petrol fiyatlarının siyasi krizlerle yükseldiği 2018 yılının ardından küresel büyümeye ilişkin endişelerle ve arz fazlasıyla 2019’daki düşüşünü 2020’de de devam etmesi öngörülüyor. The Economist analizine göre 2020’de dünyada en yaygın olarak kullanılan Brent petrolün ortalama fiyatı 63 dolar/varile gerileyecek.

• Küresel elektrikli araç satışları hükümetlerin çevreci politikalarının da desteğiyle 2020’de 2.8 milyon adede yaklaşacak. Çinli üreticilerin etkisi ülke dışında da artacak ve elektrikli araç sektörünün hızını Çin belirleyecek. Tesla Şangay fabrikasının faydasını görecek. Çin hükümeti elektrikli araçlar için sağladığı teşvikleri kademeli olarak sonlandıracak

• Dijital sağlık sektörü tıbbi verilerin 2 bin exabiti aşmasıyla hız kazanacak. Uzaktan tedavi ve danışmanlık hayatımıza girecek. Daha fazla kişiselleştirilmiş tedavi ve yapay zeka destekli tedaviler göreceğiz. Çinli teknoloji devi Tencent’in WeDoctor uygulamas gibi dijital sağlık çözümleri sağlık hizmetlerine ivme katacak.

• Perakende sektörü online alışverişteki ivmeden yara almaya devam edecek. ABD’de online alışveriş hacminin 600 milyar dolara ulaştığı 2020’de binlerce mağazanın daha kapanması öngörülüyor. Öte yandan online pazar yerlerinin devi Amazon, perakendeden dijitale kaymaya başlayan Walmart’tın rekabeti kızıştırmasıyla uğraşacak.

• Saniyeler içinde uzun metraj filmlerin indirilebilmesine olanak sağlayacak 5G telefonlar toplam akıllı telefon satışlarının yüzde 10’unu oluşturacak. 2019’da hafif düşüşe geçen akıllı telefon satışlarının 2020’de tekrar hızlanacağı öngörülüyor. En gözde işyeri sıralamasında Facebook skandallarla 23’üncü sıraya geriledi.

Otomotiv küresel yavaşlamanın öncüsü

On yıl süren hızlı bir büyümenin ardından otomotiv sektörü hem elektrikli araçlara geçişin gerektirdiği yatırım hem de satışların ilk kez düşüşe geçmesiyle küresel çapta bir durgunluk dönemine girdi.

Uluslararası Para Fonu’na göre 2017-2018 yıllarında küresel ekonomideki kaydedilen yavaşlamanın dörtte biri otomotiv sektöründen. 2020'de küresel otomobil satışları sadece yüzde 1 artacak. Ticari araç satışlarında ise artış değil yüzde 0.3’lük bir düşüş bekleniyor. Elektrikli araç piyasasında hızı Çin belirleyecek. Tesla Şangay’daki yeni fabrikasından kazanç sağlayacak. Çin’de hükümet elektrikli araç destekleri kademeli olarak sonlandıracak fakat otomobil üreticilerinin satışlarının yüzde 12’sini elektrikli araçtan elde etmesini sağlayacak. Küresel elektrik satışlarının 2020’de 2.8 milyona yaklaşacağı tahmin ediliyor. Bu rakam toplam otomobil satışlarının yüzde 3’ünden bile az. Otonom araçlarda ilerleme kaydedilecek, taksiler ve ticari filolarda başlayacak. Almanya’da Continental otobanlarda birbirine bağlı kamyon konvoyu dijital sürüş deneyi yapacak. Honda ve Toyota otonom araçlarını olimpiyatlardan önce çıkarmayı hedefliyor. Fiat-Chrysler Renault ile bir kez daha birleşmeyi umacak.

Tokyo Olimpiyatları ile hız kazanacak

Dört yılda bir gerçekleşen olimpiyat oyunları, profesyonel spor sektörünü 2020’nin parlayan sektörü yapacak. Tokyo 2020 Olimpiyat Oyunları 3 milyar dolar sponsorluk alarak bir rekora imza attı. Bu rakam dünya genelinde profesyonel spor sektörününde medya haklarından sponsorluklara, bilet satışlarından spor ürünlerine elde edilen 198 milyar dolarlık toplam kazanca eklenerek sektörün büyüklüğünü 221 milyar dolara yükseltecek. Amatör sporlar ve küresel spor sektörü buna eklendiğinde sektörün 550 milyar dolar bir büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Japonya Olimpiyatlarda ‘Yarını Keşfet’ mottosuyla teknolojiyi vurgulayacak. Sosyal medya çağında spor gösterilerinin medya hakları için her zamankinden daha sıcak bir mücadele olacak. Sadece Kuzey Amerika’da spor medya haklarının 22 milyar dolara ulaşacak, Araştırma şirketei Technavio spor bahisleri pazarının 2020’de yüzde 9 büyüyeceğini öngörüyor.

Çinliler günde iki saat internet videosu izleyecek

PriceWaterhouseCoopers’ın yaptığı bir araştırmaya göre 2020’de eğlence ve medya harcamaları yüzde 5 artışla 2.3 trilyon dolara ulaşacak. İnternet videoları ödemeli TV’yi sollayacak. ABD, yeni bir çok video streaming hizmeti lansmanına sahne olarak online video sektörüne yön veren pazar olacak. Fakat Çin’de yakından onu takip edecek. Zenith Media yeni içeriğe aç Çinli seyircilerin günde ortalama iki saat internet videosu izleyeceğini öngörüyor. Hindistan’da geleneksel televizyon kanalları gücünü korumaya devam ederken Netflix ve Amazon Prime Video kullanıcılarının sayısının ülkede hızla artması da bekleniyor. Streaming sektörünün öncüsü Netflix’in bazı önemli yapımların telifini HBO Max gibi rakiplere kaptırması öngörülüyor. Fakat rekabetçi gücünü korumak için orjinal içerikler yayınlamaya devam edecek. Amazon Prime Video yeni yapım ‘Star Trek’ dizisini yayınlayacak.

Sinema salonları daha fazla IMAX ekranla izleyicileri online’dan uzak tutmaya çalışacak. Çin’in dünyanın en büyük sinema pazarı olması öngörülen 2020 yılında küresel gişe hasılatının yüzde 4 artacağı tahmin ediliyor. Bu artışın yüzde 25’i ise sadece Çin’den geliyor. 2015 yılında 6 milyarın biraz üzerinde gişe hasılatı elde edilen Çin’de 2020 gişe hasılatının 11 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. 2015 yılında 11 milyar dolar seviyesinde olan ABD gişe hasılatları ise öngörülere göre 12 milyar dolara yaklaşacak.

Kişi başı sağlık harcaması Çin'de 550 dolar olacak

Kişi başı sağlık harcaması dünya ortalaması 2020 yılı için 1,530 dolar olacak. Bu dünya ekonomisinin yüzde 10’unun sağlık hizmetlerinden oluştuğu anlamına geliyor. Ülkelerin sağlık harcamalarının GSYH’ye oranı incelendiğinde yüzde 17 ile ABD başı çekmeye devam edecek. Çin’de kişi başı sağlık harcaması 550 dolara ulaşacak. Bugün toplam nüfusunun yüzde 95’inin sağlık sigortası olan Çin’de sağlık harcamaları GSYH’nin yüzde 5’ini oluşturacak ve standartların yükselmesi için hala ciddi bir alan bulunuyor. ABD’de demokratlar seçim yılında ulusal sağlık sigortası taleplerini güçlü bir şekilde dile getirecek. Pakistan tüm bölgeleri için sağlık sigortası vadediyor. Hindistan’da yeni ulusal sağlık sistemi çalışmaları kapsamında yeni 40 bin sağlık ve yaşam merkezi açacak. Nijerya’da yeni bir vaka ortaya çıkmazsa Afrika 2020’de çocuk felcinden tamamen kurtulacak. Avrupa, Güney Kore ve Japonya'da yaşlanan nüfus sorun yaratmaya devam edecek. Küresel ilaç satışları yüzde 5 artışla 1.4 trilyon dolara ulaşacak.

Turizm gelirleri 1.4 trilyon dolara ulaşacak

Turizm gelirlerinin 2020 yılında yüzde 6 artarak 1.4 trilyon dolara ulaşması öngörülüyor. Dış hatlar giden yolcu sayısının ise yüzde 4 artışla 1.3 milyara ulaşması bekleniyor. 2020 geleneksel turizm accentalarının sekteye uğradığı ve sektörün Airbnb, Booking.com, Expedia ve Ctrip gibi online uygulama ve siteler tarafından domine edildiği bir yıl olacak. Otel fiyatlarının 2020 genelinde ortalama sadece yüzde 1 yükseleceği öngörülüyor. Otellerin sürdürülebilirlik konusundaki aldığı önlemler artarak devam edecek. Havayolu şirketleri için karlılık ucuz havayollarından gelen rekabetle kolay olmayacak, uçak bileti fiyatlarının 2020’de sadece yüzde 1.5 artması öngörülüyor. Mart 2019’dan bu yana uçuş yapmayan Boeing 737 MAX tekrar uçmaya başlarsa fiyatların daha da düşebileceği belirtiliyor. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) verilerine göre havayollarının yolcu sayısı 2020’de yüzde 5 artacak. Hava kargoda beklenen artış ise yüzde 4. Öte yandan küresel ticaret savaşları devam ederse hava kargoda yüzde 3’lük bir düşüş gerçekleşme riski de mevcut.

Trump’ın da El Niño kadar etkisi var

Küresel iklim krizi küresel gıda pazarına yönelik en büyük tehlike olmaya devam ediyor fakat siyasi söylem ve ticaret savaşları da 2020’de gıda fiyatlarına büyük etki edecek bir unsur olacak. Gelir düzeyindeki artış ve artan nüfus gıda tüketimini artıracak. Economist Intelligence Unit gıda, beslenme ve içecek fiyatları endeksi 2020’de yüzde 5 yükselecek.

Tahıl fiyatlarının yüzde 5 yükselmesi öngörülen 2020’de pirinç ve mısır piyasaları da sıkılaşacak. 2019'da fiyatları iki haneli düşen şeker fiyatları yüzde 3 toparlayacak. Bunun en önemli nedeni ise etanol fiyatlarındaki artışın yakıt yapımında şeker kamışına yöneltmesi. Tüketicilerin sağlık bilincinin yükselmesi çikolatayı zora sokacak. Bitter çikolatanın daha sağlıklı olduğu iddiası kakaoya talep 2019-2020 döneminde yüzde 2 artacak.

Bulut harcamaları %16 artacak

Finansmanın giderek azaldığı bir dünyada şirketlerin parasını ve işgücünü daha verimli şekilde yönetmesine yardımcı edecek yazılımlar bilişim teknolojileri (IT) sektörünün iki haneli büyüyen yüzü olacak. Yazılım pazarının son yıllarda giderek yavaşlayan donanım pazarından iki kat hızlı, yüzde 6 ibi güçlü bir ivmede büyümesi öngörülüyor. Teknolojinin itici güçlerinden biri bulut olmaya devam edecek. Araştırma şirketi Gartner bulut harcamalarının 2020’de yüzde 16 artacağını öngörüyor. Microsoft ve Google bulut dünyanın aslan payına sahip olmaya devam edecek. Amazon Web Services de 2020 yılında 40-50 milyar dolar kazanarak bulutun devleri ligine girecek. IT harcamaları iki yıl ard arda yüzde 5 civarında bir artış sonrası 2020’de yüzde 4’ün altında artacak. Bu yavaşlamanın kaynağı ise teknoloji pazarı için büyük öneme sahip ABD ve Çin’deki yavaşlama. Teknolojiye harcanan her on dolardan biri Çin veya Hindistan’da harcanacak. Blokchain ve yapay zekaya yönelik şüpheler sürecek.

22.4 trilyon dolarlık sabit yatırım yapılacak

Altyapı yatırımlarının en hızlı büyüdüğü bölge Güney Asya olacak. Hindistan’ın altyapı yatırımları yüzde 8 büyümeyle 1 trilyon doları aşacak. Hindistan iş dünyasına yönelik cazibesini artırmak istiyor ve bu ülkede yeni yollar ve elektrik şebekeleri yapılmasını gerektiriyor. Öte yandan Hindistan altyapıdaki ivmesine rağmen Çin’i bu konuda geçemiyor. 2020’de tüm dünyada toplam 22.4 trilyon dolar olması beklenen brüt sabit yatırımların 6 trilyon doları Çin’den gelecek. Çin’in altyapı yatırımlarının etkisi 1 trılyon dolar yatırım çekmesi beklenen Kuşak ve Yol Girişimi inşa projesi ile yurtdışında daha da fazla hissedilecek. Nepal’in altyapı harcamaları yüzde 14, Bangladeş’in yüzde 11 artacak. Endonezya’da Devlet Başkanı Joko Widodo takım adaların 13 bin parçası arasında bağlantıları iyileştirmek istiyor. Ülke aynı zamanda 2020’de Borneo’ya taşınması kararlaştırılan yeni başkentin inşasına başlayacak. Güney Asya’dan sonra altyapının çok hızlı büyüyeceği bölge Sahara Altı Afrika. Bu yatırımların büyük bir kısmı ise Çin’den gelen yatırımlarla gerçekleşecek.

Satışlar sadece yüzde 2 artacak

Artan siyasi belirsizlikler ve değişen müşteri zevkleri perakende satışları tüm dünyada yavaşlatacak. 2020’de küresel perakende satışlarda büyümenin hızı yüzde 2’ye yavaşlayacak. Online ticaret ve Amazon gibi online pazar yerleri nedeniyle perakendecilerin zorlandığı bir yıl olacak 2020. Online ticaret hacminin 2020’de 120 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. Batı Avrupa’da yüzde 0.5 artması beklenen perakende satışlar Afrika’nın bazı ülkelerinde yüzde 4’e kadar artabilir. Fakat perakendede büyümenin hızı hemen her bölgede düşüyor. ABD’de 2019 yılında 12 binden fazla mağaza kapandı. Bu rakam ABD ekonomisi yavaşlarsa daha da artabilir. Küresel tüketici fiyatlarının 2020’de yüzde 2’nin altında artması bekleniyor.

Brent zayıf taleple 63 dolara gerileyecek

2020 siyasi türbülanslar nedeniyle enerji fiyatlarında yüksek artışların görüldüğü bir yıl olabilir. ABD-İran gerginliği bu türbülansların başında geliyor. Libya ve Venezüela’da yaşanan siyasi krizler de petrol fiyatlarını yukarı yönlü hareket ettiriyor. Petrole talepte güçlü bir artış olmaması ABD’li kaya petrolü üreticilerinin hızını kesecek. 65 dolarda seyreden Brent petrol varil fiyatında 2020 için öngörülen 63 dolara gerilemesi. Sıvılaştırılmış doğalgaza (NLG) talep ise yüzde 7 artacak, gemicilik sektörü talebin itici gücü. Dünyadaki güneş panelleri üreticilerinin yüzde 70’ine ev sahipliği yapan Çin’de üreticilerin artık teşvikler olmadan da kara geçebilmesi gerektiği belirtiliyor. Yapay zeka güneş enerjisinde işleri değiştirecek, Çinli Huawei geliştirdiği yapay zeka teknolojisi ile daha fazla güneş için panellerin konumunu değiştirecek. Danışmanlık şirketi Wood Mackanzie ABD’de enerji depolama kullanımlarının üç katına çıkacağını öngörüyor.