“Yoksulun enflasyonu en çok 1 puan fazla”

19 Ocak 2012 09:44 tsi
Benim enflasyonum yüzde 30” şikayeti geldi. TÜİK Başkanı araştırdı, İşte çıkan sonuç

“Yoksulun enflasyonu en çok 1 puan fazla”

habertürk

Benim enflasyonum yüzde 30” şikayeti geldi. TÜİK Başkanı araştırdı, İşte çıkan sonuç

TÜİK Başkanı Birol Aydemir, enflasyon verilerinin yoksulların enflasyon rakamını yansıtmadığı eleştirilerinin anımsatılması üzerine, kendisine de vatandaşlardan "Benim enflasyonum yüzde 30, siz hesaplıyorsunuz yüzde 10; inanmıyorum" şeklinde mesajlar geldiğini anlattı.

Bunun üzerine kendisinin de bir araştırma yaptırdığını kaydeden Aydemir, en yüksek gelir grubuyla en düşük gelir grubundan vatandaşların enflasyonu arasındaki farkın 1 puandan fazla olmadığını söyledi.

Enflasyonda daha kapsamlı bir değişiklik için mart ayında çalıştay düzenleyeceklerini kaydeden Aydemir, 72 milyon insan için ayrı enflasyon hesaplaması yapılamayacağını dile getirdi.

TURFANDA ERİK GEOMETRİK UCUZLAYACAK
Merkez Bankası'nın da eleştirdiği kiraz, erik gibi ürünlerde mevsim etkisi ya da ihracattaki ani gelişmeler nedeniyle aşırı fiyat oynaklığını düşürmek için TÜİK enflasyon hesabında artık aritmetik yerine 'geometrik ortalama' alacak. Bu da o üründe aylık fiyatın 12.5 yerine 10 lira çıkması anlamına geliyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Merkez Bankası'nın eleştiri konusu yaptığı turfanda kiraz, erik, çilek gibi ürünlerin enflasyonda aşırı oynaklık yaratmasını önlemek için enflasyon hesabında ‘aritmetik ortalama' yerine, ‘geometrik ortalama' sistemine geçecek.

TÜİK Başkanı Birol Aydemir düzenlediği basın toplantısında enflasyon ve işsizlik hesaplamalarına ilişkin bilgi verdi.

Bugüne kadar kiraz fiyatını hesaplarken ayın ilk 15 günü için yeni ürün çıkmış üç ilden ortalama 20 lira, 2. yarısı için ise 25 ilden ortalama 5 lira fiyat geliyorsa aylık kiraz fiyatı 20+5 liranın yarısı, yani 12.5 lira olarak kabul ediliyordu.

Ocak ayından itibaren uygulanmaya başlanacak yeni sistemde ise aritmetik ortalama yerine farklı illerden gelen fiyatların geometrik ortalaması esas alınacak. Böylece üç ilden gelen yüksek fiyatın etkisi, 25 ilden gelen düşük fiyat karşısında azalacak ve turfanda ürünlerdeki yüksek fiyatların enflasyon üzerinde yarattığı aşırı oynaklık ortadan kalkacak. Bunun için ortalama iki ürün fiyatının alınıp bunların birbiriyle çarpılarak karekökünün alınması anlamına gelen geometrik ortalama uygulanacak. Bu hesaba göre de ortaya çıkan fiyat aritmetikteki 12.5 değil 10 çıkıyor.

15 TEMEL GIDAYA HAFTALIK FİYAT
Öte yandan çay, şeker, dana eti, koyun eti, tavuk, süt, yoğurt, beyaz peynir gibi 15 temel gıda maddesi için daha önce enflasyon hesabında piyasadan iki haftada bir fiyat alınırken, şimdi her hafta fiyat alınacak ve bunların ortalaması aylık fiyat olarak kabul edilecek.

TÜİK şeffaflığı artırmak amacıyla enflasyon sepetindeki maddelerin ağırlıklarını da internette yayınlamaya başlayacak.

“KAHVEHANEDEKİ BENCE İŞSİZ DEĞİL”
Aydemir 2013 yılında Avrupa İstatistik Kurumu Eurostat kriterlerine göre uygulamaya koyacakları yeni işsizlik hesaplaması hakkında da bilgi verdi.

Buna göre, halen her ayın ilk pazartesi günündeki hafta referans alınarak yapılan işsizlik anketinde, artık yılın 52 haftası referans alınacak. İşgücü anketi yapılan örnek hanehalkı sayısı da yüzde 47 oranında artırılarak yıllık 249 bine çıkartılacak.

Eğer bu sistem 2011 yılında uygulanmış olsaydı, en son yüzde 9.2 olarak açıklanan işsizlik oranının yüzde 8.3 düzeyinde çıkacağı bildirildi.

Aydemir, işsizlik verilerinin kahvehanelerdeki işsizlik endeksini yansıtmadığına ilişkin eleştirileri yanıtlarken, "Ben kahvehanede oturan insanların işsiz olduğuna inanmıyorum. Yüzde 80-90'ı işsiz değil, asgari ücret ile çalışmak istemeyenler" dedi.

 

Bu haber 1,179 defa okundu.