Yüce yargı vatandaşı adam yerine koymuyor

22 Haziran 2008 09:29 tsi
İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Açık Toplum Enstitüsü Türk temsilciliği tarafından desteklenen 'Adalet Gözet projesi' kapsamında hazırlanan 'Adliye Gözlemleri' adlı rapor, adliyeler hakkında çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Rapora göre duruşmaların yüzde

Allah gerçekten mahkemeye düşürmesin!
Radikal
İstanbul Bilgi Üniversitesi ve Açık Toplum Enstitüsü Türk temsilciliği tarafından desteklenen 'Adalet Gözet projesi' kapsamında hazırlanan 'Adliye Gözlemleri' adlı rapor, adliyeler hakkında çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Rapora göre duruşmaların yüzde 68'i zamanında başlamadığı tespiti yapılarak "Vatandaş odaklı olmayan hizmet anlayışı adliyelerin her yerinde ortaya çıkmaktadır" denildi.

Gaziosmanpaşa, Şişli, Küçükçekmece, Üsküdar, Kadıköy, Eyüp Bakırköy, Sultanbeyli, Bağcılar ve Adalar adliyeleri baz alınarak, vatandaşların mahkemelerden beklentilerini, mahkemelerle ile ilgili deneyimlerini tespit etmek amacıyla hazırlanan raporda çarpıcı tespitler yapıldı. 10 adliyede 135 mahkeme üzerinde yapılan araştırma sonucunda hazırlanan raporda şu tespitlere ulaşıldı:
 

Tepeden bakıyorlar

Adliyelerde ve mahkeme personelinde zaman zaman vatandaşa karşı tepeden bakan bir 'eğitim- öğretim' tavrı gözlenmektedir. Bu tavır özellikle nelerin yapılması, nelerin yapılmaması veya hizmet almak için nelerin getirilmesi gerektiği gibi noktalara ilişkindir. Hiç bir adliyede vatandaşın danışabileceği bir bilgi bankosu bulunmamaktadır. Adliyelerde asanör ya da tuvaletler her zaman vatandaşın kullanımına açık değildir.

Vatandaş odaklı değil

Adliyelerde vatandaşı adalet hizmetinin esas unsuru olarak algılamayan bir kurumsal anlayışının hakim olduğu iddia edilebilir. Adliyelerde sistemin, iç mekan tefrişinin ve her tür hizmetin 'vatandaş odaklı' olarak düşünülmemiş olduğu açıkça göstermektedir. Gerçekten de vatandaş odaklı olmayan hizmet anlayışı adliyelerin her yerinde ortaya çıkmaktadır. Vatandaşı arka plana iten anlayış lojistik noktalara siyaret etmiştir. Bulgular göstermektedir ki, henüz hukukun esasıyla karşı karşıya bile olmayan vatandaş daha adliyenin kapısında kendisine uzak duran, onun ihtiyaçlarını dikkate almayan ve kendisini adeta yabancılaştıran bir kuruma adım atmaktadır.

Gecikmeler

Duruşmaların yüzde 68'sı zamanında başlamadığı görülmüştür. Mahkemelerin türlerine göre bakıldığında duruşmalara en geç başlayan mahkemelerin asliye ceza mahkemeleri olduğu saptanmıştır. Asliye ceza mahkemeleri aynı zamanda gecikmenin uzunluğunun da en fazla olduğu mahkemelerdir. Duruşmalaar başlamada en az gecikme ise ağır ceza mahkemelerinde meydana gelmektedir.

Mahkemelere güven az

Mahkeme deneyimi olan vatandaşların, mahkemeye olan güvenlerinin deneyimi olmayan vatandaşlara, göre daha düşük olduğu saptanmıştır. Bu durum hukuk sistemi ve adalet konularda devletin vatandaş odaklı düşünerek daha etkin politika yapmasının gerekliğini bir kere daha ortaya koymaktadır.

Vatandaştan A4 isteniyor

Adliyeye giden bir vatandaşın ihtiyaçlarının yeterince düşünmemiş olduğu ya da vatandaşın erişimi iyileştirme kaygısının güdülmediği sonucu varılabilir. Oysa mahkemelerin kullanacıları öncelikle vatandaşlardır. Kullanıcı kolaylığı ön plana almayan bu anlayış Gaziosmanpaşa adliyesinde bir mahkemenin vatandaşlardan duruşma zaptı almak için A4 kağıdı getirmelerini istemesine değin vermiştir. (A4 kağıt getirmeyene suret verilmez)

Emir var hizmet yok

Adliye Gözlemleri sonucunda vatandaşın adliyeye gittiğinde kendisini pek de rahat hissetmediği ortaya çıkmıştır. Vatandaş içeri girdiğinde ise karanlık kalabalık olan adliyede kendisine yol gösterecek bir bilgi bankosu bile olmadığını, ancak kendisine ne yapması ve ne yapmaması gerektiğini söyleyen çeşitli uyarılar karşısına çıktığını görmektedir. Gözlem yapılan 10 adliyede engelli vatandaşlar için hiç bir önlem alınmadığı tespit edilmiştir.

 
En çok duruşma sulh hukukta

Gözlem yapılmış olan adliyelerdeki mahkemelerin günlük medyan duruşma sayısı 29'dur. En yüksek duruşma sayısı sulh hukuk mahkemelerdir. Bazı adliyelerde alışveriş merkezlerinde bile rastlanan daha kötü bir güvenlik sistemi olduğu gibi kabul edilemez bir sonuç ortaya çıkmaktadır.

 
Binalar amaca uygun değil

Gözlem yapılan adliye binalarının amaca uygun tasarlanmadığı görülmüştür. Binların içi de loş ve tozludur. Mahkemelerin beşte biri duruşmalarını mahkeme salonu dışında bir yerde yapmaktadır. Mahkemelerde tarafların hepsi, aralarında husumet bulunanlar dahil, duruşma salonuna ayın kapıdan girmektedir. Adliyelerde vatandaşlar için bekleme salonu yoktur.

Bu haber 2,626 defa okundu.