27 Ağustos 2021

5 Puanlık Sigorta Primi İndirimlrinden Yararlanma Şartlarında Yapılan Çok Önemli Düzenlemeler

I- GİRİŞ:

Bilindiği gibi, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 81. maddesinin (ı) bendine göre, özel sektör işverenlerinin 4/a (SSK) kapsamında çalıştırdıkları sigortalıların malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden işveren hissenin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanmaktadır.

            Sosyal Güvenlik Kurumu, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca müştereken belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde işverenlerin yararlandıkları 5 puanlık sigorta primi indirimi ile ilgili uygulamada, 01.09.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere çok  önemli bir değişiklik yapılmıştır.

            Bu makalenin konusu, 2021 Eylül ayına ait verilecek olan muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden itibaren uygulamaya konulacak olan SGK’nın 2021/26 Sayılı Genelgesi uyarınca artık 5 puanlık prim indiriminden yararlanabilmek için işverenlerin SGK’ya prim borcu olan ilgili işyeri bazında değil, Türkiye genelindeki bütün işyerlerinde prim borcunun bulunmaması gerektiği ile ilgili yapılan yeni düzenlemenin nasıl uygulanacağı ve birçok işverenin bu prim indiriminden yararlanmalarının çok zor olacağının açıklanması olacaktır.

            II- 5  PUANLIK  PRİM İNDİRİMİNDEN YARARLANMA  ŞARTLARI:

Sosyal Güvenlik Kurumu, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Bakanlığı ile birlikte belirledikleri ve 2021 Eylül ayından itibaren uygulanacak olan usul ve esaslara göre işverenlerin, 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin (ı) bendine göre 5 puanlık prim indiriminden yararlanabilmeleri için işverenin Türkiye genelindeki bütün işyerlerinde SGK’ya prim, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammına ilişkin vadesi geçmiş herhangi bir borcunun bulunmaması gerekmektedir. Bir işyerinde SGK’ya herhangi bir borcu bulunan işverenler, alt işveren  (taşeron) oldukları işyerleri dâhil olmak üzere, Türkiye genelindeki bütün işyerlerinde 5 puanlık prim indiriminden yararlanamayacaktır.

 

            Bilindiği gibi, 01.10.2008 tarihinden 2021 Ağustos  ayına kadar yapılan uygulamaya göre, işverenin sadece prim borcu olan işyerinde 5 puanlık pirim indiriminden yararlanamayıp, Türkiye genelinde borcu bulunmayan diğer bütün işyerlerinde 5 puanlık prim indiriminden yararlanmaktaydı.

 

             2021 Eylül ayından itibaren, işverenlerin muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini 5510 sayılı Kanun türünü seçmek suretiyle SGK’ya göndermeleri sırasında, işverenin Türkiye genelindeki bütün iş yerlerinin yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunup bulunmadığı sistem tarafından sorgulanacak ve herhangi bir iş yerinde yasal ödeme süresi geçmiş 15,00 TL’den fazla bir borcunun bulunması hâlinde, işverenin Türkiye genelindeki hiçbir iş yerinden 5510 Kanun türünü seçmesi mümkün bulunmayacak ve dolayısıyla 5 puanlık prim indiriminden yararlanamayacaktır.

            Ayrıca, 5 puanlık prim indiriminden yararlanamayan işverenlerin, 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin ikinci fıkrasında yer aran İlave 6 Puanlık İndirimden de yararlanmaları mümkün olmayacaktır.

            Adil olmayan bu düzenlemeye bir  örnek vermek gerekirse;  (A) Limited Şirketinin İstanbul, İzmir, Adıyaman, Erzurum, Trabzon, Kars ve Ardahan Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerinde işlem gören 7 işyerinin bulunduğunu  ve bu işyerlerinde toplam 1000 sigortalının fiilen çalıştırıldığını ve Ardahan işyerinde bir sigortalının işten çıkış bildirgesinin geç verilmesinden dolayı bu işyerinin 357,00 TL idari para cezası borcunun bulunduğu varsayıldığında, Ardahan işyerine ait olan 357,00 TL borç ödenmediği sürece (A) Şirketinin Türkiye genelinde bulunan 7 işyerinde çalışan toplam 1000 işçisi için 5 puanlık sigorta prim indiriminden yararlanması mümkün olmayacaktır.    

            Yanlış olan bu uygulama eski şekline getirilmediği takdirde, benim öngörüme göre, birçok işveren artık 5 puanlık prim indiriminden yararlanamayacaktır.

            Bu durma göre, İşverenin Ardahan işyerine ait 357 TL  borcu ödenmediği sürece, diğer işyerlerindeki 1000 sigortalının asgari ücretle çalıştıkları dikkate alındığında bile, (A) Şirketi her ay  178.857,00 TL haksız yere cezalandırılmış olacaktır. Böyle bir uygulamanın hiçbir mantığı ve haklı gerekçesi olamaz. 

            III- SGK BORÇLARINI TAKSİTE BAĞLAYANLAR TEŞVİKLERDEN
                    YARARLANACAKTIR.

            Yapılan bu düzenlemeye göre, Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunan işverenler, bu borçlarının tamamını ödemeleri veya söz konusu borçların yeniden yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olması,  taksitlendirme işlemleri devam ediyor olması ve taksitlendirme kapsamına girmeyen yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması kaydıyla, yasal verilme süresi geçmemiş ilk muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlanılarak Türkiye genelinde indirim kapsamına giren tüm iş yerlerinden yararlanabilecektir.

 

Yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve

bunlara ilişkin gecikme cezası borcunun bulunması halinde ise, 5 puanlık indirim uygulanmaksızın sadece ilgili kanunlarda yer alan prim teşviklerinden yararlanılabilecektir.

 

IV- PRİM TEŞVİKİNDEN YARARLANAMAYACAK OLANLAR:

 

1- 5335 sayılı Kanunun 30. maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ile 2886 sayılı  Devlet İhale Kanununa, 4734  sayılı Kamu İhale Kanununa  ve uluslararası anlaşma  hükümlerine istinaden yapılan alım ve yapım işleri ile 4734 sayılı Kanundan istisna olan alım  ve  yapım  işlerine  ilişkin  işyerleri,  

2- Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlar ve yurtdışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz

              3- Ayrıca, mahkeme kararıyla veya yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işyerlerinin ilk tespitte bir ay süreyle, ilk tespit tarihinden itibaren üç yıl içinde tekrar eden her bir tespit için ise bir yıl süreyle 5510 sayılı Kanun, 3294 sayılı Kanun ile 4447 sayılı Kanunda yer alan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanması mümkün bulunmamaktadır.

              4- Bu konuda tek istisna, beş kişiden fazla olmamak koşuluyla çalıştırılan toplam sigortalı sayısının yüzde 1’ini aşmayan sayıda, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği kişileri fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işyerleri için bu teşviklerden yasaklama yapılmayacaktır.

V- SONUÇ OLARAK:

Özel sektör işverenlerinin, 2008 Ekim ayından beri, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 81. maddesinin (ı) bendine göre, yararlandıkları 5 puanlık prim indirimindeki uygulamanın, tamamen işverenin aleyhine olacak şekilde değiştirilmesi kesinlikle yanlıştır ve yapılan bu yeni düzenlemeye göre, Türkiye genelinde birden fazla işyeri bulunan ve herhangi bir işyerinde 15,00 TL ve üzerinde borcu bulunan bir işveren, 5 puanlık prim indiriminden yararlanamayacak ve dolayısıyla 51 il, Gökçeada ve Bozcaada’da uygulanmakta olan ilave 6 puanlık sigorta prim indiriminden de yararlanamayacak ve bu durumdaki işverenler gereksiz yere mağdur edilmiş olacaktır. 

Bu yazı 742 defa okundu.