4 Eylül 2023

Son Merkez Bankası kararları ve geleceğe bakış

Merkez Bankası, 24 Ağustos 2023 tarihli PPK toplantısında piyasa beklentilerinin aksine 750 baz puanlık bir faiz artırımına giderek gösterge faizi yüzde 17.5’ten yüzde 25’e çıkardı. Bu kararın sonrasında döviz kurunda aşağı doğru ciddi bir oynama oldu. Faiz kararı öncesi 27.2’lerde olan dolar kuru, bu karar sonrası yaklaşık 1.5 TL düşüşle 25’li seviyelere geldi. Euro dolar paritesi de 1.09 seviyelerinden 1.07’li seviyelere geriledi. Piyasalar için sürpriz olarak nitelendirilen bu kararın ertesi gün dolar kuru yeniden 26.6’lı seviyelere, Euro dolar paritesi ise tekrar 1.09’a doğru yükselme seyri gösterdi. Karar sonrası döviz kurundaki bu hızlı geri gelmenin nedeni olarak yabancıların döviz satışı yönünde pozisyon alması gösterildi. Karar üzerine değerlendirme yapan piyasa yorumcularının genel olarak birleştikleri nokta, daha ekonomi çevrelerinde fısıltı şeklinde süregelen Merkez Bankası’na faiz artışları için kısıtlı bir izin verildi söylentilerinin ortadan kalkması anlamında bu artışın yerinde olduğu değerlendirmeleri yapıldı. 

 

YENİ KKM DÜZENLEMELERİ

 

Merkez Bankası, faiz kararı almadan önceki hafta sonu 20 Ağustos Pazar günkü Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğler ile TL KKM hesapları ve döviz KKM hesaplarına ilişkin bir dizi düzenlemeye gitmişti. Aslında ilk anda yapılan bu düzenlemelerin, işin tarafı bankalar tarafından dahi tam olarak anlaşılamadığını, o günlerde medyada yapılan yorumlardan görmüş olduk. Özünde bu tebliğler ile TL’den açılan KKM tutarının yarı yarıya azaltılması, buna karşılık dövizden açılan KKM hesapların ise yüzde 95 oranında yenilenmesi hedefleniyordu. Böylece yapılan düzenlemeler ile bankalara TL KKM hesapların mevduat veya katılım hesaplarında daha yüksek getiri sunmak suretiyle bu tutarların yüzde 50 oranında mevduat veya katılım hesabına dönüştürülmesi, buna karşılık dövizden açılan KKM hesapların bir anda döviz talebini artırmaması anlamında büyük ölçüde yenilenmesi amaçlanıyordu.  

 

EKONOMİ YÖNETİMİ VE GÜVEN

 

Ekonomi yönetimi hiçbir zaman kolay bir iş değildir. Hele bir anda makas değişimi yapılarak uygulanmakta olan politikaların klasik politikalara dönüştürülmesi, ciddi bir tecrübe ve devlet geleneği bilgisi gerektirir. Bu anlamda mevcut ekonomi yönetiminde önceden bu işin içerisinde olmuş Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve de Bakan Yardımcıları Osman Çelik ve İlhan Hatipoğlu gibi isimlerin işin içinde olması, bu konuda dengeli adımların atılacağına ve ekonomi yönetimine güveni artırıcı unsurlardır. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın da en azından kamuoyuna verdiği ilk intiba olarak güven verdiğini belirtmeliyiz. Bazı dönemlerde aksadığını gözlemlediğimizin aksine ciddi bir koordinasyon içerisinde hareket ediliyor olması da bu güveni artırıcı en önemli unsurlardır. Bu nedenle önemli olan gidiş yönünün doğru olması ve sükûnetle adımlar atılmasıdır. Yıl sonu enflasyon beklentisinin yüzde 60’lara revize edildiği bir yerde politika faizinin mevcut seviyesi itibarıyla elbette tek başına enflasyonla mücadelede yeterli olmayacaktır. Bunun yanında başta cari açığı azaltıcı ithal ikamesi ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda teşviklerin devam ettirilmesi, yapısal reform adımlarının kararlılıkla atılması, özellikle tarımsal sulamada sulama kanallarının hızla devreye alınarak maliyetlerinin düşürülmesi gibi işlerin hızlandırılması son derece önemli olacaktır. 

 

İşin özü, her şeyin sadece Merkez Bankası faiz kararları ile bitmediği, açıklanacak yeni Orta Vadeli Program’ın sadece açıklanmakla kalmayıp sıkı bir şekilde uygulanmasının sağlanması da son derece önemli olacaktır. Elbette işin psikolojisinin yönetilmesi de önemlidir. Artık fiiliyatta da sıkı bir takip ile yatırım ortamının iyileştirilmesi ve tarımın ıslahı gibi alanlarda net sonuçların alınması kilit önemde olacaktır. 

 

En kritik konu enflasyonla devam etmeyi bir alışkanlık haline getirmeden, enflasyonun başta sabit gelirliler olmak üzere gelir dağılımı adaletini daha da bozucu bir durum olduğu inancının tüm kesimler bakımından korunmasıdır. 

Bu yazı 87 defa okundu.