10 Mart 2014

İş Kazası Geçirenin Hangi Hakları var?

İş Kazası Geçirenin Hangi Hakları var?

www.internethaber.com

Sosyal güvenlik sistemimizde kısa vadeli sigorta kolları dediğimiz emeklilikte işe yaramayan sigorta kollarından sağlanan haklardan biri de iş kazası veya meslek hastalığı geçiren sigortalıların sosyal sigortalar yardımlarının yapılmasıdır.
Ülkemizde ne yazık ki iş kazaları çok yoğun. İş kazaları sıralamasında dünyada üçüncüyüz.
Ülkemizde her yıl 70 bin iş kazası yaşanıyor.
Bu kazalar sonucunda binlerce sigortalı sakat kalabiliyor, hayatının geri kalanını engelli olarak geçirmek zorunda kalıyor.
Ayrıca yıllık ortalama 1500 canımızı iş kazalarına kurban veriyoruz.
Bu yüzdendir ki çalışanların iş kazalarındaki haklarını bilmeleri önem arz ediyor.
Bu yazımızda iş kazası geçiren çalışanların hangi haklara sahip olduklarını açıklayacağız.

İş Kazasının Tanımı Nedir?
İş kazasının tanımı sosyal güvenlik hukuk uyarınca düzenlenmiştir.
İş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) 4-1/(a) bendi kapsamındaki, eski tabirle SSK’lı emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.
Hem SSK’lı sigortalılar hem de Bağ-Kurlu sigortalılar iş kazası sigortası kapsamındadır.

Kaza Yapana Kapsamlı Haklar Var
İş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
d) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Peki bu haklar neleri içeriyor? Ayrıntılı olarak açıklayalım.

Kaza Geçirene İstirahat Parası Var
Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
Halk arasında bu ödeneğe istirahat parası da deniliyor.
Bu kapsamda, doktor raporlu olarak çalışamadığınız dönemdeki ücretinizin bir kısmı SGK tarafından ödenmekte.
Eğer hastanede yatarsanız aldığınız kazadan önceki son bir yılın son üç ayında aldığınız günlük ücretin ortalamasının yarısı günlük olarak size ödeniyor.
Eğer hastanede yatmaz da ayaktan tedavi olursanız bu sefer aldığınız günlük ücretin üçte ikisi veriliyor.
İş kazası geçirenler için istirahat parası ilk günden başlayarak doktor raporlu olduğu her gün için verilmekte.
Bu tutar SGK tarafından adınıza en yakın PTT Bank’a gönderiliyor.
Temel amaç sigortalının çalışamadığı zaman gelirinde oluşan düşüşü telafi etmek.

Maaş da Bağlanabiliyor
İş kazası geçirene sağlanan bir başka hak ise sürekli iş göremezlik ödeneği verilmesi.
İş kazası geçiren kişi sağlık raporuna göre meslekte kazanma gücünün yüzde on ve daha fazlasını kaybetmiş ise sürekli iş göremezlik ödeneğine, başka bir deyişle emekli maaşına kavuşuyor.
Meslekte kazanma gücü kaybı kalıcı ise bu maaş sürekli olarak ödeniyor.
Kişinin çalışması halinde dahi bu maaş kesilmiyor.
Eğer çalışma gücü kaybı geçici ise, bu kez sigortalı kontrol muayenesine tabi tutuluyor ve maaş iyileşene kadar verilmeye devam ediliyor.

Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Nedir?
Burada şunu belirtelim ki, yüzde onluk oran çalışma gücü kaybını ifade etmemekte.
Kişi sağlıklı olarak çalışmaya devam etse de kendi işinde kazanma oranı azaldıysa emekli maaşı alabilmesi mümkün.
Bir örnekle açıklayalım:
Bir piyanistin parmağının kırılması halinde meslekte kazanma gücü yüzde yüze yakın oranda azalıyor. Zira bu kişi artık piyano çalamayacak yani mesleğini yapamayacak hale geliyor.
Ancak ayni kişi başka işleri sağlıklı olarak yapmaya devam edebilir. Bu açıdan çalışma gücü kaybı çok düşük düzeylerde olabilir.
İşte bu şekilde iş kazası sonucu artık mesleğini yapamayacak ya da mesleğinde para kazanma gücü azalacak olan sigortalılara maaş bağlanıyor.

Geride Kalanlara Maaş da Var
İş kazası sonucu ölen sigortalı için bu maaş hak sahiplerine, yani eşine, çocuklarına veya ana-babasına kalıyor.
İş kazası veya meslek hastalığına bağlı nedenlerden dolayı ölen sigortalının hak sahiplerine, aylık kazancının % 70'i, gelir olarak bağlanmakta.
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 veya daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olup olmadığına bakılmaksızın bu oran hak sahiplerine gelir olarak bağlanıyor.
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü % 50 oranının altında kaybetmesi nedeniyle sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış iken ölenlerin ise, ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmaması halinde sigortalının almakta olduğu sürekli iş göremezlik geliri veriliyor.
Eğer bu şekilde ödenek alan kız çocukların evlenmeleri halinde aldıkları maaşların 24 aylık tutarını toplu olarak çeyiz yardımı olarak alma hakları da var.

Cenaze Yardımı da Verilmekte
Son olarak iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından verilen haklardan biri de iş kazası sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.
Cenaze ödeneği; iş kazası veya meslek hastalığı sonucu, sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı almakta veya kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken, ölen sigortalının ailesine veriliyor.
Cenaze ödeneği sigortalının sırasıyla eşi, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana veya babasına, o da yoksa kardeşlerine verilmekte.
Verilecek parasal tutar SGK’nın yönetim kurulu tarafından belirlenip, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanınca onaylanıyor.
2014 yılı için verilen cenaze ödeneği ise 415 TL.
Cenaze ödeneğinin temel amacı geride kalanların cenaze masraflarını karşılayabilmelerini sağlamak.

Bu yazı 3,112 defa okundu.