Sağlık sigortasında yeni dönem başladı

1 Ekim 2008 21:39 tsi
Her aşamasında tartışma yaratan Sosyal Güvenlik Reformu’nun özellikle sağlık ve çalışma hayatını ilgilendiren kritik maddeleri bugünden itibaren yürürlükte. Sağlık hizmetlerinde herşeyi değiştiren, çalışma hayatını sil baştan düzenleyen reform, bugü

Sağlık sigortasında yeni dönem başladı
Milliyet

YENİ YASANIN BİR BÖLÜMÜ DAHA YÜRÜRLÜKTE

Her aşamasında tartışma yaratan Sosyal Güvenlik Reformu’nun özellikle sağlık ve çalışma hayatını ilgilendiren kritik maddeleri bugünden itibaren yürürlükte. Sağlık hizmetlerinde herşeyi değiştiren, çalışma hayatını sil baştan düzenleyen reform, bugün doğan bebeklerden emeklilere, çiftçiden postacıya kadar her kesimi ilgilendiriyor. Yeni sistemle 70 milyon Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınmış oluyor.
Meclis’te kabul edildikten sonra aşama aşama yürürlüğe girmesi öngörülen yasanın 1 Ekim itibariyle (bugün) yürürlüğe giren uygulamaları şöyle:

Vatansızın, sığınmacının da sağlık güvencesi olacak
Genel Sağlık Sigortası ile tüm vatandaşlar sağlık riskleri ve sağlık harcamaları yönünden güvence altına alınacak. Vatansızlar ve sığınmacılar da dahil herkes Genel Sağlık Sigortası’ndan yararlanacak.
Bağ-Kur’luların sağlık hizmetlerinden yararlanmaları için gerekli olan 240 günlük prim gün sayısı 30 güne indirildi. Böylece çiftçiler ve esnaf, sigortalı olduktan 1 ay sonra sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Bağ-Kur’lu 60 günlük prim borcu bulunması halinde bile sağlık yardımlarından yararlanacak.
Diş protez bedelleri, Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu’nca tespit edilecek fiyatlar üzerinden karşılanacak.

Borca bakılmayacak
İş kazası, meslek hastalığı, acil haller gibi durumlarda Bağ-Kur’lunun borcu olup olmadığına bakılmaksızın sağlık hizmeti verilecek.
SSK’lıların sağlık hizmetlerinden yararlanması için gerekli olan 90 ve bakmakla yükümlü oldukları için gerekli olan 120 günlük prim gün sayıları 30’a indirildi.
Sağlık hizmetlerinden yararlanılabilmesi için 1 yıl içinde 30 gün prim ödeme şartında, askerlik, grev gibi nedenlerle geçen süreler son 1 yıl hesabında dikkate alınmayacak.
İşten ayrılan sigortalılar, prim borcu olup olmadığına bakılmaksızın 6 ay süreyle sağlık hizmetlerinden yararlanabilirken, bu süre 90 güne düştü.

Kanser tedavisi kapsamda, özel farkı azami yüzde 30
Aşılar, kanser tarama testleri gibi kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri de ilk defa sağlık sigortası kapsamına alınarak SGK tarafından karşılanacak.
Özel hastaneler, en çok yüzde 30’a kadar fark  alabilecek.
Kamuya ait sağlık hizmeti sunucuları sadece otelcilik hizmeti ve istisnai sağlık hizmetlerinden fark ücreti alabilecek, bunun dışındaki sağlık hizmetlerinden fark ücreti alamayacak.
Ayakta tedavilerde 2 YTL katılım payı alınacak.

Özürlünün, şampiyonun sigorta primi devletten
Aile içindeki kişi başı geliri asgari ücretin üçte birinden az olanların, vatansızlar ve sığınmacıların, 65 yaş veya özürlü aylığı, şeref aylığı, vatani hizmet aylığı, terörle mücadele aylığı alanların, harp malullerinin, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından bakılan çocukların, köy korucularının, dünya ve olimpiyat şampiyonlarının Genel Sağlık Sigortası primleri devlet tarafından karşılanacak.

Yeşil kart kalkacak
Sigortalı olmayan veya ailesinde sigortalı bulunmayanlardan, aile içindeki kişi başına geliri; asgari ücretin üçte biri ile asgari ücret arasında olanlar 24 YTL, asgari ücret ile asgari ücretin iki katına kadar olanlar 73 YTL, asgari ücretin iki katından fazla olanlar 146 YTL ödeyerek sağlık hizmetlerinden istisnasız yararlanabilecek.
Yeşil Kart uygulaması 2 yıl sonra kaldırılacak.
Kısmi süreli çalışan işçiler ay içinde 30 günden eksik Genel Sağlık Sigortası primini kendisi, yoksulluğunu kanıtlarsa devlet ödeyecek.

18 yaşından küçük herkes kayıtsız şartsız sigortalı
18 yaşından küçükler, herhangi bir şart aranmaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Bu kapsamdakiler, 18 yaşından sonra ise kendi adlarına veya anne-babaları üzerinden Genel Sağlık Sigortası kapsamında olmaya devam edecek.
Bugünden sonra 18 yaşını dolduran kız çocukları anne-babalarının sağlık yardımından yararlanamayacak. Ancak, halen 18 yaşından büyük olup anne-babasının sigortalılığı nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanmakta olanların, çalışma ve evlenme gibi hallerle durumları değişmezse bu hakları sürecek.
Bağ-Kur’lu hastanın yol ve refakatçi giderleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacak. Eski uygulamada, sadece SSK ve Emekli Sandığı mensuplarının yol ve refakatçi giderleri kurumca karşılanıyordu.
Yurt içinde yapılamayan tetkikler yurt dışında yapılabilecek.

Çalışma hayatı sil baştan
SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı devri kapandı
Bundan böyle SSK’lılar 4/a’lı, Bağ-Kur’lular 4/b’li ve Emekli Sandığı iştirakçileri 4/c’li olarak anılacak.
Bağ-Kur’lular, iş kazası ve meslek hastalığı ile analık halinde ayakta tedavilerde günlük kazancının üçte ikisi, yatarak tedavide ise yarısı oranında geçici iş göremezlik ödeneği alabilecek.
 Tarım Bağ-Kur’luları ve köy muhtarlarına 15 günlük prim karşılığı 30 günlük hizmet kazanma olanağı sağlanacak. 15 günlük esas alınan prim tutarı, her yıl bir gün artırılarak 15 yıl sonra 30 gün üzerinden prim alınacak.
Bağ-Kur’lular yüzde 20 sağlık, yüzde 20 sigorta primi ödemekteyken, yeni dönemde toplamda yüzde 40 olan prim oranı yüzde 33,5’e indirilecek.
Cenaze yardımı, emzirme ve evlenme ödeneği almayan Bağ-Kur’lulara, bugünden itibaren cenaze yardımı, cenaze ödeneği ile evlenecek hak sahibi yetim kız çocuklarına aylığının 2 yıllık tutarı evlenme ödeneği verilecek.
Kadın sigortalılar, doğumdan sonra işten ayrılmış olmaları ve çocuğun yaşaması şartıyla en fazla 2 defa azami 4 yıllık süreyi borçlanabilecek.
Emekli Sandığı iştirakçilerinin eş ve çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için en az 10 yıllık hizmet şartı aranırken, yeni dönemde 5 yıl ve daha fazla hizmeti olan iştirakçinin ölümü durumunda hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanacak.

Askerlik borçlanmasında koşullar ağırlaştı
Askerlik borçlanmasının koşulları bugünden itiraben ağırlaşacak. Mevcut uygulamada askerlik borçlanması için borçlanılacak her bir ay için asgari ücretin yüzde 20’si tutarında ödeme yapılması gerekiyorken, bugünden sonra bu oran yüzde 32’ye yükselecek.
Ayrıca borçlanma miktarının ödenmesine ilişkin sürede kısaltılacak. Mevcut uygulamada ödemeler 6 aya kadar taksitle yapılabilirken, yeni uygulamada ödeme süresi 1 ayla sınırlı olacak.

Dileyen ‘isteğe bağlı sigortalı’ olacak
İsteğe bağlı sigortalılık uygulamasında da değişikliğe gidilecek. Eski uygulamada, isteğe bağlı sigortalı olabilmek için SSK’da bin 1080 gün (3 yıl), Emekli Sandığı’nda 3 bin 600 gün (10 yıl) çalışmış olmak gerekiyordu. Ayrıca emekli olana kadar da sağlık hizmetlerinden yararlanılamıyordu. Yeni düzenlemeyle isteğe bağlı sigortalı olabilmek için gerekli olan çalışma şartı kaldırılıyor. Artık dileyen, isteğe bağlı sigortalı olabilecek ve sigortalı olduğu sürece sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek. Bu düzenlemeyle, part-time (kısmi zamanlı) çalışanlar ile usta öğreticilere de ay içinde eksik kalan günlerini isteğe bağlı olarak tamamlayabilecek.

Sendikacının primi zorunlu
1 Ekim’den itibaren isteğe bağlı sigorta primi ödeyenlerin ve yeni ödemeye başlayacakların prim ödedikleri süreler, Bağ-Kur sigortalılığından sayılacak. İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler açısından, emekli olmak için gerekli prim gün sayısının artmasını gündeme getirecek.
Sendika ve konfederasyonların başkan ve yönetim kurulu üyelerinin zorunlu sigortalı sayılması nedeniyle bu kişiler için de prim ödenecek.

Gazetecinin, gemicinin ‘yıpranma zammı’ kalktı
Halen çalışmakta olan tüm sigortalıları kapsayacak şekilde, iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle yüzde 25 ve daha yukarı oranda sakat kalan işçilere bağlanan gelirlere uygulanmakta olan alt sınır kalktı. Böylece 1 Ekim’den sonra sakat kalan işçiye ödenecek gelir, 1 Ekim’den önce ödenen miktarın önemli oranda gerisinde kalacak.
Gazeteciler, matbaa işçileri, gemi adamları, uçuş personeli, kaynakçı, şeker sanayi çalışanları, posta dağıtıcısı gibi meslek gruplarının “yıpranma hakkı” olarak bilinen fiili hizmet süresi zammı kaldırıldı.
Kamuda çalışan işçilere yapılan ilave ödemelerden de prim kesintisi yapılacak, diğer ödemeler de prime tabi olabilecek.

Ölüm aylığı oranı düşürüldü
Çalışan ya da kurumdan aylık alan çocuksuz dul eşe bağlanacak ölüm aylığı oranı yüzde 75’ten yüzde 50’ye düşecek. İşçiler için malullük ve ölüm aylığını hak etmek için 5 yıllık sigortalılık süresini doldurmak ve 900 gün prim ödemiş olmak şartı, halen çalışanları da kapsayacak şekilde 10 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış ve bin 800 gün prim ödemiş olma şeklinde yeniden düzenlenecek.
Mevcut uygulamada, kocanın, ölüm aylığı için gerekli prim gün sayısına sahip olmaması durumunda, eşi askerlik hizmetini borçlanabilirken, 1 Ekim’den sonra askerlik borçlanmasıyla ölüm aylığı bağlama durumu ortadan kaldırıldı.
Malullük aylığı için daha önce en az yüzde 66 çalışma gücü kaybı aranırken, yeni dönemde bu oran yüzde 60’a indirildi.

İşveren primi indirildi
1945, 1950, 1970’lerdeki yasaları ortadan kaldıran yeni düzenlemenin bugün yürürlüğe girecek bir başka uygulaması da işveren primlerindeki indirimi içeriyor.
İşverenlerin çalıştırdıkları işçilerle ilgili olarak ödeyeceği işveren sigorta primleri bugünden itibaren yüzde 25 indirimli olacak. İşverenler yanlarında çalıştırdıkları işçinin sigorta primini eskiye oranla yüzde 25 daha az ödeyecek.

 

Bu haber 4,429 defa okundu.