kıdem tazminatı fonuna işveren de karşı

3 Haziran 2009 22:27 tsi
Yeni bakan Ömer Dinçer'in ilk icraatı olan ve IMF talebiyle gündeme gelen kıdem tazminatlarının fona bağlanmasına işçilerin ardından işverenler de kriz dönemi olduğu için olumlu yaklaşmadı.

Krizde kıdem tazminatı fonuna işveren de karşı
03.06.2009 | Referans

Yeni bakan Ömer Dinçer'in ilk icraatı olan ve IMF talebiyle gündeme gelen kıdem tazminatlarının fona bağlanmasına işçilerin ardından işverenler de kriz dönemi olduğu için olumlu yaklaşmadı.
 
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer'in göreve gelir gelmez gündeme taşıdığı 8 milyon çalışanı ilgilendiren kıdem tazminatındaki değişiklik girişimi ne işverenden ne de sendikalardan vize alamadı. Bakanlar Kurulu'nda ele alınması beklenen kıdem tazminatının aceleye gelmeyecek kadar önemli bir konu olduğunu savunan taraflar, "Böyle bir gündemin kriz sürecinde gündeme gelmesi bile hata" yorumunda bulunuyor. Türk-İş ve DİSK ise hükümeti uyarıyor: "Kıdem tazminatı gündemi Bakanlar Kurulu'ndan parlamentoya indiği an, genel greve çıkarız."
Sosyal Güvenlik Müşavirleri Derneği Başkanı Ali Tezel ise "Değişikliği çalışanların mağdur olmaması için yaptığını açıklayan hükümet bu konuda samimiyet testi veriyor. Madem önemli olan çalışanlar o zaman mevcut kıdem tazminatı korunsun, kriz nedeniyle işçisine kıdem tazminatını ödemekte zorlananlar için Kıdem Tazminat Garanti Fonu kurulsun" diyor.
 
İşverenin yükü olarak görülüyor
Kıdem tazminatı, bir işyerinde en az bir yıl çalışmış bir çalışana hizmet sözleşmesindeki şartların sona ermesi durumunda, işveren tarafından ödenen para anlamına geliyor. Çalışanın birikmiş hakkı olarak da adlandırılan kıdem tazminatı, işçinin ölümü, hizmet sözleşmesinin işveren tarafından feshi, hizmet sözleşmesinin işçi tarafından feshi, işçinin emekliliğe hak kazanarak işten ayrılması, işçinin askerlik nedeniyle işten ayrılması gibi durumlarda veriliyor.
Son 10 yıldır dönem dönem gündeme taşınan kıdem tazminatı konusu geçtiğimiz günlerde bakanlık tarafından yeniden ele alındı. Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) Türkiye'den talep ettiği düzenlemeye göre kıdem tazminatı Kıdem Tazminatı Fonu'na bağlanacak. Ancak işveren ve devlet tarafından finanse edilmesi planlanan fondaki paraya 10 yıl boyunca dokunulmayacak. Sosyal Güvenlik Müşavirleri Derneği Ali Tezel'e IMF'nin fonda biriken parayı borç ödemeleri için istediğinin altını çiziyor. Tezel, "IMF'nin Türkiye'den iki önemli talebi var. Biri kıdem tazminatı fona bağlansın ve 10 yıl burada biriken para bize gönderilsin. Diğeri de emekli aylıkları vergiye tabii olsun" diyor.
 
Fon gelirse ne olacak
Önerilen fonun, 10 yıl sonra akıbetinin belirsiz olduğunun altını çizen Tezel, "Fon denilen uygulama en çok işveren ve çalışana zarar verecek. İşveren fona aktarması istenecek parayı halihazırda sermaye olarak zaten kullanıyor. Bu nedenle zaten büyük sermaye bunu istemiyor" diyor. Tezel'e göre şu anda kıdem tazminatı alma hakkı 7 nedene bağlı iken bu 4'e indirilecek. Yeni durumda da erkeklerin askere giderken, bayanların evlendikten sonraki bir yıl içinde işini bırakması hallerinde kıdem tazminatı ödenmesine son verileceği gibi işçinin işveren tarafından işten çıkarılması veya işçinin haklı sebeple işin bırakması hallerinde kıdem tazminatı alınması imkanı ortadan kaldırılacak. Bu imkanın dışında ayrıca emeklilikte yaş hariç diğer şartları taşıyanların emekliliklerini evlerinde beklemek üzere işlerinden ayrıldıklarında da kıdem tazminatı, kıdem tazminatı fonundan sonra ödenmeyecek.
Öte yandan halen kıdem tazminatı ödenirken 30 günlük ücret hesabında, geriye doğru bir yıl içinde işçiye ödenen her türlü maddi menfaatler dikkate alındığını ifade eden Tezel, "Yani servisler, işyerinde verilen yemekler, özel sigorta yardımları gibi para ve para ile ölçülebilen her türlü ödemeler kıdem tazminatında dikkate alınıyor ama fon gelirse bu iş bitecek. Aynca basın çalışanları gibi kıdem tazminatı hesabında ücret üst sınırı bulunmayan kesimlere de fonla birlikte sınır gelecek" diye konuştu.
Fon ile ilgili bir diğer kaygı da kayıtdışılığın yüksek olduğu Türkiye'de bu çalışanların tüm haklarından mahrum olacak olması. Yeni uygulamada kıdem tazminatının muhatabı işveren olmayacağı için, sigortasız çalıştırıldığı için yargı yoluyla kıdem tazminatı hakkı olan çalışanın hiçbir muhatabı kalmayacak.
 
İŞÇİLER NE DİYOR
Türk-İş Genel Sekreteri Mustafa Türkel
Kıdem tazminatı işçinin son kalesidir. Türk-İş Genel Kurulu olarak kararımız var, bu değişiklik Bakanlar Kurulu'ndan parlamentoya indiği andan itibaren üretimden gelen gücümüzü kullanacağız. 8 milyon kayıtlı çalışandan sadece 1 milyonu kıdem tazminatından faydalanabiliyor. Hükümet buna çare arayacağına kazanılmış hakkı almaya çalışmasını şaşkınlıkla izliyoruz. Sendikaların fon yönetiminde olması da durumu değiştirmez. İşsizlik Fonu yönetiminde de varız ancak buradan GAP'a bütçe aktarılırken kimse bize sormadı.
 
DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün
Uluslararası Çalışma Örgütü'nün çalışma hayatına ilişkin normlarına uyum sağlaması bu konuda düzenlemeler yapması gereken hükümet, kıdem tazminatını hangi nedenle önceliği halinde getirdi bilmiyoruz. Üstelik hükümet bunu sosyal taraflarlar birlikte yapmaya çalışıyor. Buz böyle bir konuda görüşmeyeceğimizi açıkladık. 12 Eylül koşullarında bile değiştirilmeye cesaret edilmeyen kıdem tazminatı genel grev konusudur. Ayrıca fonun bütçesi nasıl oluşacak. Herkesin gözünü diktiği İşsizlik Fonu'ndan para aktarılması konuşuluyor. Bu doğru değil.
 
PATRONLAR NE DİYOR
Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı /TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Tuncay Özilhan
Üzerinde çok çalışılması gereken bir konu. Kriz ortamında böyle bir konuyu gündeme getirmek doğru değil. Zamanlama yanlış. Diğer taraftan kurulacak fonun işlevi konusunda kaygılarımız var. Zaten buraya aktarılması istenen sermaye firmalarda duruyor ve firmalar bunu kullanabiliyor. Bunları dışarıya aktarmak ve böyle bir haktan faydalanmamak kriz sürecinde firmaları zorlayabilir. Ayrıca fon iyi yönetilmediği takdirde çalışan kıdem tazminatını alamayabilir. Bu fon Türkiye'nin başına sorun çıkarabilir.
 
Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı /TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Ali Kibar
Kıdem tazminatını ödemekle yükümlü firmaların bütçelerinde olan sermayenin böyle bir fona aktarılacak olması firmalara ek yük getirebilir. Eğer fona nakden ödeme yapılacaksa bu özellikle emek yoğun çalışan firmalarda ciddi ek yük anlamına gelecektir. Genel piyasa ve konjonktürün iyi değerlendirilmesi gerekiyor. Bu konuda bir düzenleme olması gerektiğini biliyoruz ancak bu işveren ve sendikalar ve hükümetin ortak bir uzlaşması ile gerçekleşmesi gereken bir çalışma olmalı. Ancak kriz ortamında işverene ek bir yük olmaması gerekiyor.
 
GENEL GREV SEBEBİ OLUR
DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, "Kıdem tazminatı hakkımız bir oldu bitti yasasıyla kaldırılırsa, bu durum genel grev sebebi olacaktır" dedi. Çelebi, Bolu'da bir otelde 2 gün sürecek DİSK Genişletilmiş Başkanlar Kurulu Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, kapitalizmin oluşturduğu ekonomik kriz karşısında siyasal iktidarın aldığı önlem paketlerine değindi. Bu paketlerde işçilerin, emekçilerin, dar gelirli esnafın hayatını kolaylaştırıcı tedbirlerden söz edilemeyeceğini belirten Çelebi, "Bizlere düşen zam, pahalılık ve işsizlik olmuştur. İşsizlik oranı yaklaşık yüzde 24'ü aşmıştır. Yani 4 kişiden birinin işsizliğinden söz ediyoruz. Kapanan iş yerleri, ücretsiz izinler, kaçırılan makineler ve daha nice sonuçlar" diye konuştu.

Bu haber 1,969 defa okundu.