Yeni teşvikler 2023 Türkiyesi için

11 Haziran 2009 00:01 tsi
Başbakan Erdoğan'ın açıkladığı yeni teşvik sistemi, küresel kriz odaklı bir çalışma değil. 2020 ve sonrasında Türkiye'yi dünyanın ilk 10 ülkesi arasına sokacak bir yol haritası.

Yeni teşvikler 2023 Türkiyesi için
06.06.2009 | Kerem Alkin | Referans

 Başbakan Erdoğan'ın açıkladığı yeni teşvik sistemi, küresel kriz odaklı bir çalışma değil. 2020 ve sonrasında Türkiye'yi dünyanın ilk 10 ülkesi arasına sokacak bir yol haritası.
Türkiye'nin gündemindeki elektrikli konular nedeniyle, sinirlerin bir miktar gergin olduğu bir dönemden geçildiğinden, iş dünyası, yeni teşvik sistemi çalışması ile ilgili görüşlerini tam olarak dile getirmek istemiyor. Ancak, sohbetlerde vurgulanan konu, açıklanan paketin küresel krizin Türk ekonomisine, reel sektöre etkilerini bertaraf edecek bir özellikle taşımaması. Ancak, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı yeni teşvik sisteminin kısa vadede reel sektörün ve küçük ve orta boy işletmelerin (KOBİ) sorunlarına derman olamaması, bu yeni yol haritasının Türk ekonomisi için bir gereklilik olduğu gerçeğini gölgelememeli.
Defalarca yazılarımızda vurguladık. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verileri, özel sektör yatırım yapmadığı müddetçe, Türk ekonomisinin yeterince büyüyemediğine işaret ediyor. Bu nedenle, Türkiye 2003-2023 döneminde ortalama yüzde 6'lık bir büyüme yakalayacak ise, her yıl özel sektör sabit sermaye yatırımlarında, reel anlamda yüzde 10'luk bir artışın sürdürülebilir kılınması gerekiyor. Bu da, ancak bu derece kapsamlı ve en ince ayrıntısına kadar tasarlanmış yeni bir teşvik paketi veya sistemi ile gerçekleşebilir.
 
Düzenleme geç kaldı
Ali Babacan'ın ekonominin koordinasyonundan sorumlu devlet bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı görevine gelmesinden hemen sonra, bu paketin açıklanması tesadüf mü? Olabilir; ama Ali Babacan'ın bir miktar efsaneye dönüşmüş olan çalışkanlığı, sabah 3'lere kadar süregelen temposu dikkate alındığında, onun döneminde bu paketin açıklanmış olması manidar. Hatta, bir adım daha ileri gideyim; eğer Ali Babacan şu anda üstlendiği görevi, 22 Temmuz 2007'deki ilk Bakanlar Kurulu'nda üstlenmiş olsaydı, iki yıla yakın süredir üzerinde çalışılan bu yeni teşvik sistemi 2008 yılı başında kamuoyuna duyurulmuş ve düğmeye basılmış olurdu.
Her türlü ince ayrıntının düşünüldüğü bu paketin, küresel kriz ortamında, 2009 yılının haziran ayına kalmış olması esasen üzücü bir durum. Çünkü, iş dünyasının şu anki "hali yeti ruh iyesi" bu paketin hikmetine vakıf olmaya müsait değil. Oysa, bu kapsamda yeni bir teşvik modeli isterdik ki, 2006'da veya 2007'de hayat bulsun. Hatta, 2008 başı bile çok ses getirirdi. Ama, 2009 haziranında hak ettiği ölçüde heyecan yaratamadı.
 
Hedef 2023 Türkiyesi
Yeni teşvik sistemi, her açıdan, Cumhuriyet'in 100. yılının kutlanacağı bir döneme yönelik yol haritası olma özelliği taşıyor. Türkiye, artık hangi sektörlere ağırlık vererek kalkınmasını sürdüreceğini netleştirmekte. Ayrıca, "il düzeyinde teşvik" gibi dağınık ve kaynakların etkin kullanımından uzak bir model yerine, kümelenmeye ağırlık veren ve bölgelere hangi sektörlerinin gelişimine katkı sağlayacaklarına yönelik misyon yükleyen bir modelin istenen sonucu vereceğine inanıyorum.
Bununla birlikte, Denizli gibi, tekstilin öteden beri kalbi olmuş bir ilin yatırımcılarına, bundan sonra 3. ve 4. bölge olarak, Doğu ve Güney Doğu Anadolu'ya yatırımlarını kaydırmaları gerektiğini ifade etmek, Ege tekstilcilerini ve ihracatçılarını üzmüş gözüküyor. Somut olarak şunu soruyorlar: "Biz yatırımları bu teşviklerle 3. ve 4. bölgeye kaydırdığımızda, Ege'de işsizlik sorunu nasıl çözülecek ve yatırımların kaydırıldığı bölgelerde işgücünü kalifiye hale getirene kadar, daha verimli hale getirene kadar, en az iki yıl verimlilik kaybımız nasıl telafi edilecek?" Kısacası, iş adamları mevcut yatırımların iyileştirilmesi, geliştirilmesi ve korunması yönünde de bir açılım bekliyorlar.
 
Enerji maliyetleri atlanmış
Türk işadamları neden Türkiye'deki yatırımlarını Ürdün, Mısır gibi Nitelikli Sanayi Bölgeleri'nin (QİZ) olduğu bölgelere kaydırdılar; çünkü, bu bölgelerde enerji teşviki dahil, pek çok teşvik söz konusu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı pakette gördüğüm en önemli eksiklik, enerji maliyetleriyle ilgili bir düzenleme olmaması. Oysa, dünya ekonomisi toparlandıktan sonra, anlıyoruz ki, enerji fiyatları yine pahalı olacak. Bu nedenle, enerji maliyetleri açısından da bir modelle iyi olurdu. Ama, kendi iç dinamikleri ve özel sektör yatırımları ile, Türkiye için yeni bir büyüme modeli boyutunda, itibarlı bir paket oluşturulmuş. Umarım, Hazine'ye ağır bir yük getirmez.

Bu haber 1,404 defa okundu.