Ana sanayi frene bastı tedarikçi zorda

Ana sanayi frene bastı tedarikçi zorda

DÜNYA 

Türkiye’de son 10 yılda büyüme trendinde olan otomotiv tedarik sektörü, ihracatta düşüşe geçti.

Global otomotiv satışlarında son 7 ayda yaşanan yüzde 5.8’lik daralma tedarik sanayiyi vurdu. Türkiye’de 10 yıldır büyüme trendinde olan sektör frene bastı. Geçen yıl yoğunluktan birçok firmanın tatile çıkamadığı sektörde; bu yıl haftanın tek gününü ‘zorunlu tatil’ ilan edenler gündeme geldi.

Yerli tedarik sanayindeki ihracat ilk 7 ayda yüzde 5 kayıp verdi. Ancak kaybın Almanya ve İngiltere’deki gelişmeler nedeniyle daha da artacağından endişeleniliyor. Bayram tatilinden sonra yaşanan sipariş kaybı tedarikçiyi korkuttu.

TAYSAD Başkanı Alper Kanca, küresel otomotiv sektöründeki üretimin artmaması durumunda tedarik sanayicilerini zor günlerin beklediğini dile getirdi. Yurt dışındaki ana sanayilerin daralması nedeniyle, sektör iç piyasayı canlandıracak önlemlerin alınmasını istiyor. Global otomotiv satışlarındaki daralma tedarik sanayiyi vurdu, 10 yıldır büyüme trendinde olan sektör frene bastı. Geçen yıl yoğunluktan birçok firmanın tatile çıkamadığı sektörde; bu yıl ise başta en önemli pazar Almanya olmak üzere, yurt dışı siparişlerindeki azalma nedeniyle, ihracatta kan kaybı başladı. TAYSAD Başkanı Alper Kanca, küresel otomotiv sektöründeki üretimin artmaması durumunda tedarik sanayicilerini zor günlerin beklediğini dile getirdi.

İlk sıradaki Almanya’ya ihracat hızlı düşüyor

Küresel ekonomideki payı yüzde 4'e yaklaşan otomotiv sektörü, zor bir yıl geçiriyor. Çin’de satışlar 20 yıldır ilk kez düşerken, Avrupa ve ABD gibi önemli pazarlarda daralma yaşanıyor. Ocak-temmuz döneminde küresel otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 5.8 düştü. En büyük daralma yüzde 11 ile Çin’de olurken, Avrupa’daki kayıp ise yüzde 3.2’ye ulaştı. Tüm bu gelişmeler, Türkiye’nin otomotiv ihracatına darbe vurdu. Geçen yıl rekor üstüne rekor kıran Türkiye otomotiv ihracatı, bu yılın ilk 7 ayında yüzde 5 küçüldü. Temmuz ayında otomotiv ihracatı toplamda yüzde 8.3 artış gösterdi, ancak tedarik sanayide durum aynı olmadı. Haziran ayında yüzde 22 gerileyen tedarik endüstrisi ihracatı, temmuzda da yüzde 3 düşerek 886 milyon dolar olarak gerçekleşti. Sektörün en fazla ihracat yaptığı ülke olan Almanya’ya ise yüzde 9’luk azalma oldu. Haziranda bu oran yüzde 26 olmuştu. İhracatta temmuzda diğer önemli pazarlar arasında olan Fransa’ya yüzde 5, İtalya’ya yüzde 9’luk düşüş yaşandı. Yılın ilk yedi ayında ise tedarik sanayideki ihracat düşüşü yüzde 5 oldu.

Bayram sonrası sipariş kaybı şoku yaşadılar

Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca, özellikle ihracatta en önemli pazar olan Almanya’da üretim tarafında yaşanan sıkıntıların yerli sanayiciyi sıkıntıya soktuğunu dile getirerek, “Küresel otomotiv satışlarındaki daralma tedarik sanayine de etki etmeye başladı. Özellikle en önemli pazarımız olan Almanya’daki daralma bize olumsuz yansıdı. Firmalar, bayram sonrasına kadar durumun ciddiyetinin çok farkında değildi. Ancak bazı firmalarda sipariş iptalleri başladı. Mesela Volkswagen’e iş yapan bir yerli tedarikçimiz, bayram tatili sonrası Alman markanın verdiği siparişlerdeki azalma nedeniyle cuma gününü tatil yapmak zorunda kaldı” diye konuştu.

Emisyon skandalı nedeniyle büyük bir krizle boğuşan Alman otomotiv devi Volkswagen’in temmuz ayında küreselde satışları yüzde 3.3 düşerken, Almanya’da yüzde 11, Doğu Avrupa’da ise yüzde 14.6 düştü. Alper Kanca, Almanya pazarındaki düşüşün devam etmesi ve küresel otomotiv üretiminin artmaması durumunda tedarik sanayicilerini zor günlerin beklediğini dile getirdi.

“Almanya ve İngiltere’deki gelişmeler bizi korkutuyor”

TAYSAD Başkan Yardımcısı Kemal Yazıcı da tedarik sanayinde ihracattaki daralmaya dikkat çekerek şunları söyledi: "Otomotiv tedarik sanayi ihracatı son yıllarda sürekli artış gösteriyordu. 2015 yılında 8,6 milyar dolar olan sektör ihracatı, 2018 yılında 10,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatımızın büyük bir kısmı Avrupa ülkelerine ve özellikle Almanya, İngiltere ve Fransa’ya olduğundan, bu ülkelerdeki otomotivin üretim performansı Türk otomotiv tedarik sanayi için çok önemli. Almanya’da toplam araç üretimi 2018 yılında 5,2 milyon adet olarak gerçekleşti ve 2017 yılına göre 12.4 azaldı. 2019 yılının ilk 6 ayında ise azalış devam etti ve 2018 yılının ilk 6 ayına göre üretim ilave yüzde 6.5 daha düştü. İngiltere’de 2019 yılı ilk 6 ayında üretim yüzde 24 oranında düşüş gösterdi. Bu durum bizleri endişelendiriyor. Almanya’da veya İngiltere’de az otomobil üretiliyor olması Türk tedarik sanayii ihracatının da düşmesine neden olacak. Bunun ilk sinyallerini 2019 yılı ilk 6 ayında gördük, ihracat düşüş eğilimine girdi.”

“İç pazar için acilen önlemler alınmalı"

İhracatın artışı için daha teknolojik ürünler üretirken, daha rekabetçi olunması gerektiğine dikkat çeken Yazıcı, “Dış pazarlarda daralma yaşanırken iç pazarın da çok sert düşmesi sektörün rekabetçiliğini olumsuz etkiliyor, iç pazarın tekrar eski haline getirilmesi için acil önlemler alınması gerekiyor” dedi.

“Renault kâr edemiyor, BMW ve Daimler para bulamıyor” iddiası

Sektörün önde gelen yerli tedarikçi firmalarından birinin ihracat sorumlusu da yönetim kurulu üyelerine sunulan sektör değerlendirme raporunu DÜNYA ile paylaştı. Global otomotiv satışlarındaki daralmanın tedarik sanayiye etkilerine yer verilen bu raporda, özetle şu çarpıcı ifadeler yer aldı. “Dünya çapında 2018’in son çeyreğinde başlayan ekonomik sıkıntılar ve belirsizlikler devam ediyor. Müşterilerimizin çoğu büyük problemlerle boğuşuyor. Bir yandan kârdüşüklüğü, diğer yandan yeni işler için yatırım mecburiyeti... Renault kâr edemiyor, Volkswagen (VW) dizel araç satamıyor, SUV satışlarıyla karlılığını ancak koruyabiliyor. BMW ve Daimler yeni yatırımlar için para bulamıyor! Bosch ‘ne kadar az adam çıkarırsam’ o kadar iyi diyor. Delphi, İzmir'deki işlerin Çin'e kaymasından korkuyor. TIR’cılar platformlarını birleştirip, maliyet düşürmek için çabalıyor. Yurt içi ana sanayi bir yandan daralma ve bir yandan toplu iş sözleşmeleri ile uğraşıyor.

Şirketler maliyetleri kısmaya odaklandı

İlk 6 ayda tüm dünyada binek araç satışları düştü ve 2020 yılı da daha olumlu beklenti yok. Bu yıla benzer bir yıl bekleniyor. Bu nedenle çoğu şirket daha yalın ve verimli iş modelleri üstünde çalışıyor, sabit masraflarını mümkün olduğunca azaltmaya çalışıyor. Personel sayılarını takip ediyor, satın almaları tekrar gözden geçiriyor, mümkünse portföylerine yeni işler katarak, riski dağıtıyor. İşlerini kaybetmemek için dört elle sarılıyor. Çünkü önümüzdeki dönemde bazı alanlarda en iyiler ayakta kalacak. Ortada ani hissedilen bir kriz olmadığı için de çoğu şirket yavaş yavaş ısınan suda, piştiğini sonradan anlıyor. Eylül-kasım dönemi otomotivde genelde hareketli geçiyor. Bu hareketli dönemde, açıkladığım bu genel durumu gözden kaçırmamız ve bu konulardaki geliştirme faaliyetlerimizi aksatmamız gerekiyor.”