Sosyal güvenlikte top Köşk'te!

19 Nisan 2008 08:53 tsi
Sosyal güvenlik yasa tasarısı, yaşanan uzun tartışmaların ardından kabul edildi. Daha önce Anayasa Mahkemesi'nden dönen yasanın kaderi Cumhurbaşkanı Gül'ün elinde Yasa, kadın ve erkeklerde emeklilik yaşını kademeli olarak 65'e yükseltiyor, sağlıkta kat

Sosyal güvenlikte top Köşk'te!

Sabah

Sosyal güvenlik yasa tasarısı, yaşanan uzun tartışmaların ardından kabul edildi. Daha önce Anayasa Mahkemesi'nden dönen yasanın kaderi Cumhurbaşkanı Gül'ün elinde Yasa, kadın ve erkeklerde emeklilik yaşını kademeli olarak 65'e yükseltiyor, sağlıkta katılım payı ödeme şartı getiriyor, emekli maaşını düşürecek aylık bağlama oranını ise düşürüyor ..

İflas eden sosyal güvenlik sistemini kurtarmak için tüm toplum kesimlerinin ekonomik ve sosyal haklarında kısıtlamalar getiren Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Yasası TBMM'den geçti. Daha önce Anayasa Mahkemesi'nden dönen ve tüm toplum kesimlerinin 'çocuklarımızın geleceğini ipotek altına alıyoruz' eleştirilerine hedef olan yasanın kaderi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün elinde. Gül, onaylarsa yasa ekim ayından itibaren yürürlüğe girecek. Yeni sosyal güvenlik sisteminin omurgasını oluşturacak tasarının ana başlıkları şöyle:

YAŞTA KADEMELİ ARTIŞ
* EMEKLİ MAAŞI DÜŞECEK: Emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısı, her yılın aralık ayında açıklanan tüketici fiyatları enflasyonu (TÜFE) ile o yılın GSYİH gelişme hızının (büyüme) yüzde 30'unun toplamına bir tam sayının eklenmesiyle bulunacak. Bu da emekli maaşlarının kademeli olarak azalması sonucunu doğuracak. Sosyal Güvenlik Destek Primi oranı yükseltildiğinden emekli olduktan sonra çalışanlardan daha çok prim kesilecek ve ele geçen ücretleri azalacak. 30 Nisan'a kadar sisteme girmiş olan mevcut sigortalıların hak kaybının önlenmesi için ilk 10 yıllık (2018 yılına kadar) hizmetlerindeki kazançlarına yönelik aylık bağlama oranı yüzde 3, daha sonrası için ise yüzde 2 olarak hesaplanacak.

* DAHA GEÇ EMEKLİLİK: Emeklilik yaşı kademeli olarak artacak. İşçi statüsündekilerin prim ödeme gün sayısı 7 bin 200'e çıkarken sisteme yeni giren memur ve Bağ-Kurlular 9 bin iş günü prim ödeyecekler. Halen kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı 2048'de kadınlar ve erkekler için 65'e çıkacak.

* EMZİRME YARDIMI: Sigortalı annelere 6 aylığına ödenen emzirme yardımı 1 aya indirildi. Emzirme yardımı sigortalı kadın, sigortalı erkeğin çalışmayan eşi ile Bağ-Kur'lular da yararlanacak. Çocuğun yaşaması koşuluyla doğum tarihinde geçerli olan asgari ücretin 3'te biri tutarında (bugün için 202 YTL) emzirme ödeneği verilecek.

YAŞLILIK AYLIĞI ALMA YAŞI 55'E ÇIKTI
* KADINLARIN İŞİ DAHA ZOR: Çalışmayan ve evlenmeyen kız çocukları, yaşları ne olursa olsun anne ya da babalarının sigortalılıkları nedeniyle sağlık yardımlarından yararlanırken yasayla bu hak erkek çocuklarında olduğu gibi 18 yaşla sınırlandırıldı. Kız çocukları okumaları halinde 25 yaşını doldurana kadar varsa anne ya da babalarının sigortalarından yararlanacak.

* ÖLÜM: Ölüm aylığından yararlanabilmek için en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme şartı aranacak. GSS prim borcu olan hak sahibine ölüm aylığı bağlanmayacak.

* YAŞLILIK: 50 yaşını doldurmuş ancak erken yaşlandığı tespit edilmiş sigortalıların diğer koşulları sağlamaları halinde yaşlılık aylığından yararlanabilmelerini olanak sağlayan yaş sınırı, 50'den 55'e çıkartılacak. Aylık bağlama oranı yüzde 2 olacak uygulanacak. Yeniden çalışmaya başlayanın yaşlılık aylığı kesilecek.

* MALULLÜK: Malullük aylığı için en az 10 yıl sigortalı olma ve toplam 1800 gün prim ödeme şartı aranacak. Ancak, başka birinin bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar bu koşul sadece 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları bildirilme şartıyla sınırlı olacak.
Sağlıkta milletvekili elini cebine atmayacak
* SAĞLIK PARAYLA: Genel Sağlık Sigortası sonrasında tüm vatandaşlar yeşil kartlı, memur, işçi, esnaf ayrımı olmaksızın eşit ancak paralı sağlık hizmetinden yararlanacak. Yatarak tedavi giderlerinin yüzde 1'i tutarında katkı payı alınmasından vazgeçilirken, hasta yatarak tedavi sırasında kullanılan ortez, protez ve diğer tedavi araçlarının yüzde 20'sine varan tutarını karşılayacak. Her muayene için katkı payı alınacak. Hastaneler sınıflandırılacak ve buna göre hastadan yüzde 20 katkı payı talep edilebilecek.

* VEKİLE BEDAVA: Sağlık hizmetleri bakımından "gazi" lerle aynı statüye alınan milletvekilleri ise sağlık ellerini ceplerine atmayacak. Sade vatandaş, kamu hastanelerinde "öğretim üyesi" ve "otelcilik hizmeti" adı altında oda farkı ödemek zorunda kalacak. Ayrıca tanımı henüz yapılmayan "istisnai tedavi hizmetleri" için de belirlenecek fatura bedelinin üç katına kadar katkı payı ödemekle yükümlü olacak. Milletvekillerinin hiçbirini ödemeyeceği tüm bu tutarlar devlet tarafından karşılanacak.

* DİŞ TEDAVİSİ: Diş protezinden yararlanmak için artık 18-45 yaş arasındakilere tedavilerini, sigortası olsa bile cebinden karşılaması hükmü getirildi. Bu yaş sınırı dışındakilerden yüzde 50 payı alınacak.

* EMEKLİ YENİDEN ÇALIŞIRSA: Tarımsal faaliyette bulunanlar hariç, yeniden çalışmaya başlayan kişilerin yaşlılık aylıkları kesilecek. Bu kişilerden kazançlarından sigorta primi ile GSS primi alınacak. SSK emeklileri, yüzde 31 ile yüzde 36.5 sosyal güvenlik destek primi ödemeleri durumunda ise maaşları kesilmeden çalışabilecek. Bu oranın dörtte biri çalışan, dörtte üçü ise işverenden alınacak.

* GSS PRİMLERİ: Aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı, 202.80 YTL'den az olanların primlerini devlet ödeyecek. Asgari ücret ile asgari ücretin 2 katına kadar gelire sahip olanlar, 73 YTL prim ödeyecek. Hiçbir geliri bulunmayanlar, geçici köy korucuları ile Dünya, Avrupa ve Olimpiyat şampiyonu olanlar ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilecek.

* YIPRANMA: Gazetecilerin de aralarında bulunduğu pek çok meslek grubunun yıpranma hakkı Anasaya Mahkemesi'nin iptal kararında bulunmamasına karşın tasarıdan çıkarıldı. TSK, Emniyet ve MİT mensupları ile dalgıçlar, radyoaktif maddelerle yapılan işlerde çalışanlar, asit üretimi yapılan yerlerde, demir ve çelik fabrikalarında ve kurşun izabe fırınlarında çalışanlara bir yılda 90 gün fiili hizmet zammı verilecek.

* BANKA SANDIKLARI: Banka, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahipleri, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na devredilecek ve bu sandıklardan yararlanan kişiler kanun kapsamına alınacak.

* YEŞİL KART: Hiçbir sosyal güvenlik güvencesi olmayan kişilere verilen yeşil kart, 2 yıl sonra kaldırılacak. Yeşil kartlılar GSS kapsamına alınacak.
SOSYAL güvenlik ve genel sağlık sigortasına ilişkin yasanın önceki akşam Meclis Genel Kurulu'nda kabul edilmesinin ardından sıra sendika, toplu sözleşme yasalarına geldi. Çalışma Bakanı Faruk Çelik, sosyal tarafların çalışma hayatını düzenleyen yasaları değerlendirmek üzere 27 Nisan Pazar günü bir araya geleceklerini bildirdi. Çalışma Bakanlığı, işçi ve işveren kesimlerinin katılımıyla dün bakanlıkta Üçlü Danışma Kurulu toplantısı düzenledi. Çelik, toplantının ardından konfederasyon başkanlarıyla birlikte yaptığı açıklamada, toplantının 2821 sayılı Sendikalar Kanunu, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu'nda yapılması düşünülen düzenlemelere ilişkin geleceği görmek açısından verimli geçtiğini ifade etti. Konfederasyonların kendi aralarında yapacakları değerlendirmenin ardından 27 Nisan'da bir araya gelerek gün boyunca düzenlemeleri değerlendireceklerini belirten Çelik "Çalışmalar sonrasında umuyorum ki yasalar son şeklini alır ve bu yasaları TBMM sevk ederiz" dedi. DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi de sosyal güvenlik yasasının bütün süreçlerinde taleplerinin yerine getirilmesi için mücadele edeceklerini söyledi. Bu arada Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), gazetecilerin yıpranma hakkını ortadan kaldıran düzenlemenin anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne götürülmesi için gerekli hukuki çalışmaları sürdürdüğünü bildirdi.

 

Bu haber 1,308 defa okundu.