Kadınlar işsiz mi kalacak?

Ekim ayında Meclis’e gelmesi planlanan taslakta doğum yapan kadın yarı zamanlı çalışacak ancak işverenden tam gün çalışıyormuş gibi ücret alacak. Her çocuk için 2 sene olmak şartıyla borçlanabilecek ve bu borçlanma için doğumun ilk sigorta tescilinden sonra olması şartı aranmayacak. 5 çocuğu olan kadın sadece doğum borçlanması yaparak yaşı geldiğinde borçlanarak yaşlılık aylığına başvurabilecek.

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, "Doğum yapan kadına sağlanacak ek haklar, kadınları iş hayatından etmesin" uyarısında bulundu.

Kadınlara tanınması düşünülen yeni sosyal hakların kadın istihdamını olumsuz etkileyeceğini savunan Özdebir, “Dişlilerden birini aradan çekerseniz dişli kutusunun fonksiyonu kalmaz” dedi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ise Türkiye'de kadın istihdamının istedikleri oranda olmadığını belirterek, son 10 yılda yüzde 20-21'lerden yüzde 30'lara çıkmasına rağmen halen düşük olduğunu söyledi. Çelik, kadın istihdamının artırılmasının yanında, istihdam edilen kadınların aynı zamanda doğum yapması ve Türkiye'de genç nüfusun varlığını sürdürmesi konusunda bakanlıklar arasında ayrıntılı çalışma yaptıklarını kaydetti.

HASSAS DENGEYİ KORUMAK GEREKİR

Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Resul Kurt, sorunun “vergi ve sigorta primi alınmaması gibi bir teşvik”le çözülebileceğine işaret etti.

Resul Kurt: Biz bu paket ortaya çıktığından bugüne kadar hep şunu söyledik; kadınlar iş bulsun çalışsın ve bu anlamda iş hayatının içerisinde olsun diye düşünürken bir yandan da doğum izinleriyle veya bir takım başka düzenlemelerle kadınları iş hayatının dışına çıkartmayalım. O hassas dengeyi bizim mutlaka kurmamız lazım. Hem kadınlarımız iş bulabilip çalışsın hem de doğum yaptığında çalışan anneler çocuklarına bakabilecek fırsatı bulabilsinler.

Bu paketin içerisine baktığımız zaman çok ciddi düzenlemeler var. Bir çalışan annenin talep edebileceği hakların birçoğu veriliyor. Özellikle kadın çalışanlar yönünden baktığımızda sadece sanayi odası, iş adamları bu anlamda uyarıda bulunmuyor, kadın örgütleri de diyor ki; bu getirilen haklar kadınları işsiz bırakmasın mutlaka orta noktada bir dengenin sağlanması mümkün olsun.

DOĞUM İZNİ 18 HAFTA

Yapılacak düzenlemelerle 16 haftalık olan analık izninin 18 haftaya çıkarılması öngörülüyor. Doğum öncesi ve sonrası 1’er haftalık bir artış söz konusu olacak. Çalışan annelere işe dönüş garantisi olacak. 6 yaşından küçük çocuklar için kısmi zamanlı çalışma imkanı verilecek. Ebeveynlere baba da olabilir anne de olabilir, ebeveynlere kısmi çalışma imkanı verilecek. 1 yaşından küçük çocuğu olan annelere gece iş verilmeyecek. Bu son derece insani bir şey, 1 yaşından küçük çocuğu olan bir anneye gece iş verilmemesi de çok doğru bir düzenlemedir diye düşünüyorum. 18 haftalık analık izninin ardından ilk çocuk için 2, ikinci çocuk için 4, üç ve üzeri çocuk için 6 ay olmak üzere yarı zamanlı çalışıp tam zamanlı maaş alınması sağlanacak.

KADINLAR İSTİHDAMIN DIŞINA MI KALACAK?

Bunu getirdiğiniz zaman anneleri istihdam piyasasının dışına itmiş oluyorsunuz. Bir işletmede anneye yarı zamanlı çalışma hakkı vermek çok doğru, işverenle işçi beraber anlaşıp yarı zamanlı çalışabilmesine imkan tanınabilir, hatta evden çalışmaya da imkan tanınabilir. Bazı mesleklerde annelerin evden çalışabilmesi mümkün. Biz henüz evden çalışmayı daha gündemimize almamış buna ilişkin yasal düzenlemeleri yapmamışken part time çalışan bir anneye tam zamanlı ücret ödenmesini gündeme getirirsek bu durumda işadamları da ne diyecek? “Siz çalışan alırken mümkünse kadın çalışan almayın” diyecek. Dolayısıyla iyi şeyleri de kötü şeyleri de bir arada değerlendirip en sağlıklı ve doğru olmanı bulmamız çalışan kadınları istihdam piyasasının dışına itmememiz, çalışabilmelerine olanak tanımamız gerekiyor. Borçlanma hakkı biz kaç yıldır yazıyoruz 5 yıldır ben yazıyorum en az 20 tane köşe yazım var. Doğum borçlanması iki tane yapılabiliyor ve sigortalı olunan tarihten önceki doğumları anneler borçlanamıyor bunu getirelim. 5 yıldır yazıyoruz, 5 yıldır diyoruz ki; çalışan annelere doğum borçlanmasını kolaylaştıralım, sigortalı olduğu tarihten önceki doğumları borçlanabilsinler, BAĞKUR’lu anneler doğum borçlanması yapabilsin ve bu anlamda 2 doğumla sınırlandırmayın 3-4-5 çocuk parayı veriyor. Para ödedikten sonra kaç çocuk için borçlanma yapacaksa borçlanmasını yapsın diyoruz. Bizim burada bu önerimiz şimdi dikkate alınıyor ve iki borçlanmadan üç borçlanmaya çıkarılıyor.

BU YETERLİ Mİ?

Hayır, yeterli değil. Annelerin çalışabilmelerine bir yandan olanak tanıyacağız onların sorunlarını, taleplerini alacağız annelerin taleplerini. “Ben sigortalı olduğum tarihten önceki doğumlar için de borçlanma yapabileyim” diyor biz bu hakkı vermiyoruz. Yine hakikaten çok eleştirilmesi gereken ciddi bir sıkıntı. Mutlaka mecliste görüşülürken 18 haftalık analık izninin ardından çalışmadığı süreler için borçlanabilmesine imkan tanımalıyız kaç borçlanma yapacaksa yapsın. Bir insanın gidip doğum yaptığı sürelerin parasını ödeyerek sigortalı olabilmesine biz niye engel oluyoruz? Bunun bir mantıklı açıklaması var mı? Yok. Dolayısıyla bu sorun da bu anlamda çözülebilmesi gerekir diye düşünüyoruz. Ve kadın işçilerin çalışmaması, kadın işçi alınmaması benim çok başta söylediğim ciddi bir sıkıntı. Eğer önlemlerini yasa çıkarken almazsak maalesef insanlar eleman alırken mümkünse erkek işçi tercih edecek. Kadın işçi almayacak veya kadın işçi alırken diyecek ki; “çocuk yapmayı düşünüyor musunuz?” şuan biz birçok işletmeyi eleştiriyoruz diyoruz ki; “kadınlara sen çocuk yapmayı düşünüyor musun” diye soramazsın. Biz bunu söylerken bu uygulamanın yaygın bir şekilde önümüze çıkacak olmasını da buradan ihbar etmek ve bunu daha yasa çıkmadan önlemek için gereken önlemleri almaya davet etmek zorundayız.

İki tarafı da dengelememiz lazım hem kadınlar çalışabilecek işverenler kadın işçi alacak gözü korkmadan hem de anneler çocuk yapabilecek. Biz bu dengeyi sağlamadığımız sürece ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalırız.