Bağ-kur'lu çalışanlar için 2000 öncesi kıymetli
27 Eylül 2013 09:20 tsi
Bağ-Kurlu çalışanlar açısından, emekli aylığını en çok 2000 yılı öncesi ödenmiş primler etkiliyor. Bugün artık uygulanmayan basamak sistemi de aylık yükseltmede avantaj sağlıyor.
Bağ-kur'lu çalışanlar için 2000 öncesi kıymetli
Bugün
Bağ-Kurlu çalışanlar açısından, emekli aylığını en çok 2000 yılı öncesi ödenmiş primler etkiliyor. Bugün artık uygulanmayan basamak sistemi de aylık yükseltmede avantaj sağlıyor.
Bağ-Kurluların (4/b) emekli aylığı hesabı, esas itibariyle SSKlılara benziyor.
Basamağa göre prim
SSKda olduğu gibi 2000 öncesi dönem gösterge sistemine göre 2000 sonrası primleri ise güncelleme katsayısı sistemine göre hesaba dahil ediliyor. Ancak Bağ-Kurlular için farklı olan, Ekim 2008e kadar basamak sistemine göre prim ödemiş olmaları. SSKlılar nasıl asgari ücretle bunun 6,5 katı arasında prim ödüyorlarsa, Bağ-Kurlular da 1den 24e kadar basamaklar üzerinden prim ödüyorlardı.
Fakat Ekim 2008 itibariyle basamak sistemi kaldırıldı ve Bağ-Kurlular da asgari ücret esaslı prim ödemeye başladılar.Bağ-Kurluların aylıkları hesaplanırken, 2000 öncesi kısmi aylığı ayrı, 2000-Ekim 2008 arası kısmi aylığı ayrı ve Ekim 2008 sonrası kısmi aylığı ayrı hesaplanıyor. Daha sonra da bunların toplamı, Bağ-Kur sigortalısına bugün bağlanacak aylığı belirliyor.
*Hatırlanacağı üzere SSKlılar için aylık hesabında en kıymetli primler 2000 öncesi primlerdi. Aynı durum Bağ-Kurlular için de geçerli. Yani bir Bağ-Kurlu olarak 2000 öncesi ne kadar fazla prim ödemişseniz ve 31.12.1999 tarihinde ne kadar yüksek basamağa çıkmışsanız, bugün alacağınız aylık da o kadar yüksek oluyor.
1999daki çok önemli
*2000 yılı öncesinin kısmi aylığı bulunup da bugünkü değerine güncellenince, sıra 01.01.2000-30.09.2008 dönemi kısmi aylığının hesabına geliyor. Bu dönemde TÜFE ve gelişme hızından oluşan Güncelleme Katsayısı sistemine geçildi ve aylık bağlama oranı düşürüldü. Dolayısıyla emekli aylığınızın miktarını bu dönemdeki çalışmalarınız daha az etkiliyor. Prim gününüz ve basamağınız alınarak bu döneme ait kısmi aylığınız bulunuyor.
Gelişme katkısı azaldı
*Sıra geldi Ekim 2008 sonrası yani sosyal güvenlik reformundan sonraki kısmi aylığınızın hesabına. Bu dönemde de Güncelleme Katsayısı kullanılıyor fakat gelişme hızının tamamı değil yüzde 30u dikkate alınıyor. Ayrıca aylık bağlama oranı da yıllık yüzde 2ye düşürüldü. Dolayısıyla toplam çalışmalarınız içerisinde aylığınızı en az bu dönemdeki çalışmalarınız etkiliyor.
*Ekim 2008 sonrasına ait kısmi aylığınız da bulununca, üç döneme ait kısmi aylıklar birleştiriliyor ve bugünkü aylığınız bulunuyor.
Ödemeyi azaltmayın
Soru: Sadettin Bey, ben 1984te Bağ-Kura giriş yaptım ve bugüne kadar aralıksız prim ödedim. Yaşımı da tamamlayınca Nisan 2014te emekli olacağım. Şu an aylık 1200 lira prim ödüyorum. 2008de basamak sistemi kalkmadan önce 16ncı basamaktaydım. Acaba emekliliğe kadar bu şekilde prim ödemeye devam etmeli miyim yoksa bundan sonra asgari tutarda ödesem olur mu? Halil D.
Cevap: İmkanınız varsa 1200 liradan ödemeye devam etmenizi tavsiye ederim. Zaten emekliliğe çok fazla bir süre kalmamış. 1999 ve 2008 yılındaki basamağınızı yazmamışsınız ve basamak satın alıp almadığınızı da belirtmemişsiniz. Fakat kabaca hesaplayacak olursak yaklaşık 1.300 lira maaş almanız gerekir.
Borçlanmayı dikkatli yapın
Askerlik, yurtdışı ya da avukatlık stajı gibi hizmet borçlanması yapma imkanınız varsa ve bunlar 2000 yılı öncesine aitse, borçlanma yapmanız emekli aylığınızı yükseltecektir. Borçlanacağınız süre 2000 sonrasına denk geliyorsa, yapacağınız borçlanma aylığınıza çok daha az yansıyacaktır.
1000 liranın üzerine çıkın
2000den önceki çalışma süresi fazla olan Bağ-Kurluya daha yüksek aylık bağlanacağını ifade ettik. Fakat 2000den önce çalışmanız az ise ve yüksek aylık almak istiyorsanız ya şu an ödediğiniz primi yükselteceksiniz ya da SSKya geçeceksiniz.
Aylığınızı yükseltmek için SGKya beyan ettiğiniz kazancı 3000 liranın üzerine çıkaracak ve aylık 1000 lirandan fazla prim ödeyeceksiniz. Bundan daha düşük aylığınızı artırmaz, bir miktar düşürür.
SSKya geçmek avantaj
Son yıllarda Bağ-Kurdan SSKya geçişler arttı. Zira SSKya geçmek birkaç farklı avantaj sağlıyor. Özellikle 2000 öncesi girişli Bağ-Kurluların SSKya geçmesi halinde emekli aylıkları yüzde 10-15 civarı daha yüksek bağlanıyor. Ayrıca kimi Bağ-Kurlular SSKya geçerek 10 yıla varan erken emeklilik hakkına kavuşuyor. Bunun yanında Bağ-Kurda 9000 gün prim ödemek gerekirken SSKdan 5000 ila 7200 günle emekli olunabiliyorlar.
Bağ-Kurdan SSKya geçmek istediğinizde kendi işyerinizden ya da şirket ortağı iseniz kendi şirketinizden SSKlı olamıyorsunuz. Başka bir işyerinden SSKlı olmanız gerekiyor. Bu arada sigortalı olduğunuz işyerinde fiilen çalışmanız gerekiyor. Aksi halde sahte sigortalılık kapsamında SGK tarafından primleriniz iptal edilebilir.
SSKlı çalışanlar için 50 ve 55 yaşa dikkat
SSKlıların aylığını etkileyen hususlara kaldığımız yerden devam ediyoruz. Aylığını yükseltmek isteyen SSKlıların dikkat edeceği bir diğer husus da 50 ve 55 yaş faktörüdür. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, bugünkü aylığınız hesaplanırken önce 2000den önceki çalışmalarınıza bakılıyor.
Bu döneme ait çalışmalarınız değerlendirilirken sadece prim gününüz ve kazancınız değil, yaşınız da aylığı etkiliyor. Bayansanız 50, erkekseniz 55 yaştan sonraki çalışmaya devam ettiğiniz her bir yıl emekli aylığınız da yüzde 1 artıyor. Örneğin bayan olarak 55 yaşınızda emekli oluyorsanız, emekli aylığınız yüzde 5 daha yüksek bağlanıyor.
Bu haber 2,435 defa okundu.
Yorumlar
+ Yorum Ekle