Göstermelik sigortalıda son durum!

3 Eylül 2008 08:55 tsi
Yeni sosyal güvenlik yasasından olumsuz etkilenmemek için nisan ve mayısta ‘göstermelik’ işe giren 1 milyon 602 bin kişiden 874 bini iki ay sonra prim ödemeyi kesti. Bunlar iki aylık primle daha fazla emekli aylığına hak kazandı

874 bin cingöz Türk
Radikal

Yeni sosyal güvenlik yasasından olumsuz etkilenmemek için nisan ve mayısta ‘göstermelik’ işe giren 1 milyon 602 bin kişiden 874 bini iki ay sonra prim ödemeyi kesti. Bunlar iki aylık primle daha fazla emekli aylığına hak kazandı
Emeklilik yaşını uzun vadede 65’e çıkartan yeni sosyal güvenlik yasasından daha az etkilenmek için eski sosyal güvenlik yasaları yürürlükte iken kazanılmış hak elde etmek amacıyla sigorta kaydı yaptıraranların 874 bini, iki ay sonra sistemden çıktı. Böylece sosyal güvenlik sisteminde Mayıs ayında 2.13’e çıkmış olan aktif/pasif oranı yeniden 2.01 seviyesine geriledi. Ancak devlet bu kişilerden iki ayda 300 milyon YTL’yi aşkın vergi ve sosyal güvenlik prim geliri elde etti.
Mayıs’ta zirve yaptı
Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) verilerine göre, Türkiye’de 2007 yılı sonunda 14 milyon 981 bin kişi olan işçi, memur ve kendi adına bağımsız çalışan statüsündeki toplam sigortalı sayısı bu yılın Mart ayında 14 milyon 950 bin kişiye düştü. Fakat emeklilik yaşını 65’e çıkartan, aylık bağlama oranını düşüren ve emeklilikten sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışma hakkını kaldıran yeni sosyal güvenlik yasasından etkilenmemek için 3 aylık bebekleri dahi sigortalı gösterildiği furya sırasında Nisan ayında ilk etapta 226 bin kişi, Mayıs ayında da 1 milyon 376 bin kişi sigorta kaydı yaptırdı. Böylece toplam sigortalı sayısı Nisanda 15 milyon 176 bine, Mayıs ayında da 16 milyon 552 bin kişiye ulaştı.
Ne kazandılar?
Yeni yasada 65’e yükseltilen emeklilik yaşından etkilenmemek için sigorta kaydı yaptıranlar, en büyük yararı emekli aylıklarında görecek. Bu kişiler, yeni yasaya tabi olarak ilk defa işe başlayacak kişilere göre 10 puan daha yüksek emekli aylığı alabilecekler. Bunlar ayrıca, yeni yasadan sonra işe girecek kişilerden farklı olarak, emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destekleme primi ödeyerek ikinci bir işte çalışabilecekler.
Eski yasa yürürlükte iken sigorta kaydı yaptıranlardan, kazanılmış hak elde ettikten sonra ilk etapta 376 bini Haziran ayında prim ödemeyi keserek sigortalılığını askıya aldı. Böylece Haziran ayında toplam sigortalı sayısı 16 milyon 177 bin kişiye düştü.
Prim ödemesini durdurarak sigortalılıklarını askıya alanların sayısı Temmuz ayında artarak sürdü ve 498 bin kişi daha prim ödemesini durdurdu. Prim ödemesini durdurarak sigortalılıklarını askıya alanların sayısı iki ayda 874 bin kişiyi buldu. SGK’ya kayıtlı sigortalı sayısı da Temmuz ayı sonu itibarıyla 15 milyon 679 bin kişiye geriledi. Haziran ve Temmuz aylarında sigortalı sayısındaki 874 bin kişilik azalmaya rağmen Türkiye’deki toplam sigortalı sayısı Mart ayına göre 729 bin kişi, 2007 yıl sonuna göre ise 698 bin kişi artmış oldu.
Yarısı sistemden çıktı
Türkiye’de 2002-2005 yılları arasında sigortalı sayısındaki artış yılda ortalama 383 bin kişi oldu. Ancak 5510 sayılı sosyal sigortalar kanununun ilk defa TBMM’de görüşüldüğü 2006 yılında sigortalı sayısı 1.4 milyon kişi arttı. 2007 yılında ise artış sadece 160 bin kişide kaldı. Yeni yasadan etkilenmemek için 2006 yılında sisteme girenlerin büyük bölümü sistemde kalmayı hala sürdürürken, bu yıl yasadan etkilenmemek için sisteme girenlerin yarıdan fazlasının sistemden çıkması dikkat çekti.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de 5510 sayılı sosyal güvenlik yasası 2006 yılında ilk çıktığında, yeni sistemden etkilenmesin diye o tarihte 14 yaşında olan oğlu Mehmet Emre Gül’ü Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın ailesine ait Ali Babacan Tekstil Firmasında 24 gün sigortalı göstermişti.
Yeni sosyal güvenlik yasasından olumsuz etkilenmemek için sigorta kaydı yaptıranlar dolayısıyla, bir emekliye kaç çalışan düştüğünü gösteren aktif/pasif oranı da hızlı bir dalgalanma yaşadı. 2007 yılı sonunda 1.97 olan aktif/pasif oranı (bir emekliye 1.97 çalışanın baktığı anlamına geliyor) Mayıs ayında 2.13’e kadar yükseldi. Sistemden çıkanlarla Haziran ayında 2.08’e gelen aktif/pasif oranı Temmuz ayında da 2.01’e düştü.
Türkiye’de uzun süredir aktif/pasif oranı 2’nin altında seyrediyor. 2006 yılında sigortalı sayısında kaydedilen 1.4 milyon kişilik yüksek miktarlı artış da bile aktif/pasif oranı en fazla 2.04’e çıktı. Türkiye’de yılda ortalama 320 bin kişinin emekli olması dolayısıyla, aktif/pasif oranının yükselebilmesi için, her yıl yeni sigortalı sayısının yeni emekli olanların sayısının iki katından daha fazla olması gerekiyor.
Tanıdık yanında işçi
Yeni çıkartılan sosyal güvenlik yasasından daha az etkilenmek amacıyla yaşanan sigorta furyasından Sosyal Güvenlik Kurumu ve Maliye Bakanlığı aracılığıyla devlet kazançlı çıktı. Yasadan etkilenmemek için sigorta yaptıranların tamamına yakını kendilerini v eya bebeklerini bile tanıdıkları bir işyerinde işçi olarak gösterdiler. İşçi statüsünde bir ay sigortalı gösterilenler, yılın ilk yarısında uygulanmakta olan brüt asgari ücret üzerinden aylık 203.82 YTL prim ödediler. Bunlar ayrıca kişi başı aylık 6.08 YTL işsizlik sigortası primi, 35.59 YTL de gelir vergisi ve damga vergisi ödediler.
339 milyon YTL. gelir
Böylece devlet ‘göstermelik’ işçi olarak çalışan kişilerden ilk ay 214 milyon 600 bin YTL, ikinci ay ise 124 milyon 500 bin YTL olmak üzere iki ayda toplam 339 milyon YTL sosyal güvenlik primi ve vergi geliri elde etmiş oldu.

Bu haber 2,295 defa okundu.