Cumhuriyet tarihinin en büyük ikinci teşviğini alan Turangın perde arkası
10 Şubat 2014 09:50 tsi
İstanbul merkezli Turang Transitin Doğalgaz Boru Hattıyla Taşımacılık yatırımı için 2013ün aralık ayında aldığı 11.5 milyarlık teşvik belgesi dikkat çekti
Cumhuriyet tarihinin en büyük ikinci teşviğini alan Turangın perde arkası
Dünya
İstanbul merkezli Turang Transitin Doğalgaz Boru Hattıyla Taşımacılık yatırımı için 2013ün aralık ayında aldığı 11.5 milyarlık teşvik belgesi dikkat çekti
Aralık ayı teşvik verileri açıklandığında, listede yer alan dev bir yatırım göze çarptı. 11.5 milyar liralık yatırım için teşvik belgesi alınmıştı. Bu, Çalık Grubunun Samsun-Ceyhan boru hattı ve rafinerisi için aldığı 14.5 milyar liralık yatırım teşvik belgesinden sonra cumhuriyet tarihinin en yüksek tutarlı teşvik belgesi olması açısından önemliydi. Belgeyi alan şirketin adı Turang Transitti. Yatırımın konusu Doğalgaz Boru Hattıyla Taşımacılık olarak kayıtlara geçiyordu. Tarihi 16.12.2013 olan belge kapsamında Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi Oranı, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği gibi destekler alınacak. Bu kadar büyük tutarlı bir yatırım için belge alan şirket Turang Transit, İstanbul merkezli, yönetim yeri Reşitpaşada. Sicil bilgilerine göre 2008de kurulmuş. Ortakları arasında Turangla aynı adreste bulunan Samed Petrol, Alan Enerji ve Gent Elektrik var.
Ayrıca halen yönetim kurulu başkanı olan Sıdkı Ayan ile İstanbul Bahçeköy merkezli Aktau Petrol de ortakları arasında. Şirketin faaliyet alanı petrol ve doğalgaz taşımacılığı. 50 bin lira sermayeli. 500 hisseye bölünmüş sermayede Sıdkı Ayanın 25, Alan Enerjinin 100, diğer üç iştirakçi şirketin de 125er hisse payı var. İlk yönetim kurulunda Sıdkı Ayan, Aktau Petrolü temsilen Kemal Ayan, Gent Elektrikten Ali Suat Çelik bulunuyor. 14 Mart 2011 tarihli genel kurulunda Ali Suat Çelikin yerini Fuat Susuz almış. Bu genel kurulda sermaye de 4 milyon liraya çıkarılmış.
Türkmen gazı şartı var
Türkmen gazını da almak şartıyla İran gazını Türkiye üzerinden Avrupaya taşımayı amaçlayan bu büyük proje, Petrol İşleri Genel Müdürü Selami İncedalcının bir sunumunda da geçiyor. Sunumda, İran-Türkiye-Avrupa (ITE) Doğalgaz Boru Hattı Projesi için Güzergah boyunca kadastro çalışmalarına devam edilmektedir deniliyor.
Turang Transit adına projenin Türkiye bölümü mühendislik hizmetlerini, Trabzon merkezli Sebat Proje Mühendislik Müşavirlik yürütüyor. Sebat Proje yetkilileri, Çalışmalar yürüyor, önemli ölçüde tamamlandı açıklaması yapıyor. Projenin yetki belgesinde Türkmenistan gazı şartı var. İlgili PİGM kararında; İran İslam Cumhuriyeti, Türkmenistan menşeli doğalgazın İran topraklarından Türkiyeye transit taşınmasına izin verdiğine dair Türk makamlarına resmi bildirimde bulunmadan bu belge kapsamında herhangi bir proje faaliyetine başlanılmayacaktır deniliyor.
İran gazını Avrupa'ya taşıyacak
Projenin sahibi Turang Transit yetkilileriyle ayrıntıları konuşma imkanı olmadı. Bu nedenle İranın Türkmen gazının İran topraklarından geçişine izin verip vermediği belirsiz. Bu tip projelerde firma hattan geçireceği gazı veya petrolü kendisi bulması, anlaşmalarını yapması gerekiyor. Samsun-Ceyhan Projesinde de böyle. Bu arada Türkmen gazının Azeri gazıyla birlikte TANAP ile Türkiye üzerinden Avrupaya taşınması projesi yürütülüyor. Bu kamu projesi.
Ayrıca Türkiye ile İran arasında 1996da Doğalgaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştı. Bu anlaşma için Doğu Anadolu Doğalgaz Ana İletim Hattı inşa edildi. Halen bu hattan 10 milyar metreküp gaz geliyor. Turangın projesi bunların dışında kalıyor ve İran gazının Avrupaya iletimini öngörüyor.
35 milyar m3 gaz taşınacak
Turang, yetkiyi 2010da almış. Şirketin internet sitesinde, Turang Transit Taşımacılık; İran ve Türkmenistan kaynaklı doğalgazın Türkiye üzerinden Almanyaya kadar boru hattı ile iletilmesi için İran Bazargan/Doğubayazıt sınırı ile İpsala Edirne/ Yunanistan sınırı arasındaki kısmı inşa etmek amacıyla 26.08.2010 tarih ve 2010/882 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Petrol Kanununun 6 ve 83üncü maddelerince 30 yıl süre ile BB/TRG/4476 hak sıra numaralı Doğalgaz Boru Hattı Belgesi almıştır deniliyor.
Toplam uzunluk 5 bin kilometre
Hattın yaklaşık uzunluğu 5 bin kilometre civarında. Türkiye içerisindeki uzunluğu 1.750 km. Taşınacak yıllık gaz miktarı hedefi 35 milyar m3 olarak belirlenmiş. Türkiye, ihtiyaç duyarsa hattan gaz alabilecek. Konu, dış basında da yer almış. Temmuz 2010da El Cezirede Som Petrol (Turang) ve İran Ulusal Gaz Şirketinin hat inşa etmek için 1.3 milyar dolarlık anlaşma imzaladığı, hattın 2014te tamamlanacağı, günlük 110 milyon metreküp gaz taşıyacağı bilgisi yer alıyor.
Aynı haberde Business New Europea atıfl a, boru hattı işletme hakkı için, Som Petrolün iştiraki Turang Transite lisans verildiği ifade ediliyor. Şirketin internet sitesinde, Projenin Türkiye kısmı mühendislik hizmetleri çalışmalarına 08 Ağustos 2011 tarihinde başlanmıştır. Haziran 2013te inşaat sürecinin, 2016 sonunda işletme sürecinin başlatılması planlanmaktadır deniliyor.
PİGM kararı ne diyor?
Petrol İşleri Genel müdürlüğünün (PİGM) 26/8/2010 tarih ve 2010/882 sayılı kararının ekinde şu ifadeler yer alıyor: Turang Transit (...) hattın ülkemiz sınırları içerisinde kalan 1720 kmlik kısmını inşa edecektir. (...) İran, Türkmenistan menşeli doğalgazın topraklarından Türkiyeye transit olarak taşınmasına izin verdiğine dair Türk makamlarına resmi bildirimde bulunmadan herhangi bir proje faaliyetine başlanılmayacaktır. (...) Şirket, projeyle ilgili finansman ve boru hattından taşınması öngörülen toplam doğalgazın temini için üretici ve taşıtıcı firmalarla anlaşmalarını, belgenin verilmesini müteakip 2 yıl içerisinde PİGMye ibraz edecektir. (...) Bu belge hiçbir şekilde imtiyaz oluşturmaz. (...) Projenin fizibilitesini engellemeyecek bir geçiş ücreti şirket ile müzakere edilecek ve işletme döneminde Türkiye Cumhuriyetine ödenecektir.
Bu haber 1,930 defa okundu.
Yorumlar
+ Yorum Ekle