Şekerli içeceklere uyarı koymalı mıyız?

Amerikalılar, şekerli içeceklere uyarı koymaya hazırlanıyor. Bizde de böyle yasalar çıkmalı mı?

ABD'nin California eyaletinde, tüm şekerli içeceklerin üzerine uyarı yazısı konulmasını içeren bir yasa tasarısı hazırlanması tartışma yarattı. Tasarının kabul edilmesi halinde, eyalet sınırları içinde satılan kolalı meşrubatlar ve şeker içeren tüm içeceklerin üzerine "California Eyaleti Güvenlik Uyarısı: Şekerli içecekler diyabet, obezite ve diş çürümesine katkıda bulunur" ifadesine yer verilmesi zorunlu olacak. Tasarı, California'da yaşayan Amerikalıların 10'da birinin diyabet hastası ve Amerikalıların yüzde 60'ının aşırı kilolu veya obezite sorunu bulunması nedeniyle ayrı bir önem taşıyor. Ayrıca obeziteye bağlı hastalıkların, Amerikan sağlık harcamalarındaki oranının yüzde 10 ila 12 oranında artmasının da tasarının önemine işaret ettiği belirtiliyor. Amerikan Tıp Birliği Günlüğü'nde (JAMA) yayımlanan bir araştırmaya göre, günlük ihtiyacı olan kalorisinin yüzde 25'ini şekerden alanların, kalorisinin yüzde 7'sini şekerden alanlara göre, 2 kat daha fazla kalp krizinden hayatını kaybettiği bildirildi. Peki Türkiye'de şekerli içeceklere karşı alınan önlemler yeterli mi? Ülkemizde de bu tür önlemler alınmalı mı? İşte uzmanların yanıtları...

"ŞEKERLİ İÇECEKLER ABD'DE HER YIL 25 BİN KİŞİYİ ÖLDÜRÜYOR"

Kardiyoloji ve İç Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Canan Karatay: "Şekerli içeceklerin çoğu aromalı şekerli sulardır. Su içinde erimiş olarak bulunan sıvı şekerlerin hazmedilmeye bile zamanları yoktur! Lifleri parçalanıp un ufak olmuştur ya da bütün lifleri tamamen yok olmuştur. Bu nedenle ağzımıza alır almaz çok kısa zamanda kana geçer ve hemen kan şekeri ile insülini hızla yükseltirler. Çocuk ve gençlerimiz, kanşekerinin aniden yükselerek verdiği ani ve kısa süreli enerji hissine bağımlılık geliştirirler. Bu nedenle hoşlarına giden bu hissi, sık sık yaşamak isterler! Tabiri caizse daha en erken yaşlardan itibaren oltaya takılmışlardır, artık kurtulmaları çok zordur! Bu durumun alkol bağımlılığından farkı yoktur! İşte bu sebepleşekerli içecekler, alkolden bile daha tehlikelidir. Harvard Üniversitesi'nde bir çalışma yapıldı. Amerika'dakişekerli içecekler her sene 25 bin ölüme sebep oluyor. Amerika'da şekerli içecek tüketimi çok fazla, ama Türkiye de ikinci ülke olarak bildirildi. Türkiye'de bunun araştırması yapılmıyor. Çünkü herkes 'Ben şekeryemeden yapamam' diyor. Siz bebeklere şeker vermeye başladığınız zaman o çocukların diğer tat alma duyusunu köreltiyorsunuz. Onun için 'Tatlısız yapamam' diyorsunuz. Bu yanlış beslenmenin belirtisidir. Ben yıllardır bu konunun üzerinde duruyorum zaten. Elbette önlem alınmalıdır."

"KANSERE ZEMİN HAZIRLIYOR, OBEZİTEYİ TETİKLİYOR"

Beslenme, Diyet ve Fitoterapi uzmanı Gizem Keservuran: "Katkılı içecekler ve şeker ilaveli içecekler sağlık açısından özellikle kansere yakalanmada zemin hazırlamakta, aynı zamanda fazla tüketimi çocuklarda obeziteyi ve obeziteye yatkınlığı tetiklemekte. Gelecekte kalp ve damar hastalıklarına da zemin hazırlamakta. Şekerli içecekler dolayısıyla insan sağlığı açısından riskli olduğu yazısının ülkemizde de uygulanması insan sağlığı açısından uygun olacak. Koruyucu önlem almak açısından toplumu bilinçlendirecektir." 

"ÇOCUKLAR AYRAN VE KEFİRE YÖNELTİLMELİ, DEVLET DE UYARI YAPMALI"

İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ziya Mocan: "Esasında güzel bir önlem. Şekerli içeceklerden uzak durulmalı. Bu durup dururken söylenen bir bilgi değil. Obezite, şeker hastalığı, kalp hastalığı o kadar hızlı arttı ki, Türkiye'de de alarm seviyesinde. Ne kadar söylense de pek dikkat edilmiyor. O açıdan mutlaka bir şekilde koruyucu yöntemlere başvurmak lazım. Obezite Türkiye nüfisunda yüzde 25'leri geçiyor şeklinde genel bir istatistiksel bilgimiz var. O açıdan dikkat etmemiz gerekiyor. Türkiye'nin avantajları var var. Bizim sağlıklı, bitkisel ürünlerimiz, taze yiyeceklerimiz çok fazla. Bunları bir şekilde iyi kullanmamız gerekiyor. Devlet olarak bu uyarıları koymak gerekiyor şekerli içeceklerden uzak durulmalı. Çocuklar ayran, kefir gibi doğal içeceklere yöneltilmeli. Taze meyve suları içilmeli. Bunlar çocuklara sevdirilmeli. Ailelerin şekerli içeceklerden çocuklarını uzak tutmaları lazım." 

"TÜRKİYE'DE DE ÖNLEM ALINMALI"

Uzman Dr. Ender Saraç: "Bence kesinlikle uyarı yazısına gerek var. Şu an Amerika'dayım ve Amerika'da şu sıralar insanlar beyaz şeker ve beyaz unun nasıl bir zehir olabileceğine dair konuşmalar yapıyorlar. Burada insanlar şekerin zararlarını duydukları zaman gözlerini açıp hayret ediyorlar. Pediatrik onkologların şöyle bir açıklaması oldu: 'Şayet biz beyaz şeker ve unun o kadar zararlı olduğunu bilseydik, 20 yıl önce insan sağlığına zararlıdır diye yazsaydık, bugün Amerika'da bu kadar çok kanser vakası olmazdı.' Bizden geç uyanıyorlar, ama bizden daha hızlı hareket ediyorlar. Türkiye'de de acilen önlem alınmalı. Özellikle çocuklara beyaz un, beyaz şekerin fazla tüketimi çok zararlı. Çocuklara mümkün olduğunca kontrollü verilmeli. Kendi çocuklarıma vermiyorum. Çocukta ilk 2 yaş çok önemli. Çünkü bu yağ hücrelerinin sayısının belirlendiği bir dönem. Meyse suyunda da posalı ve doğal olanı veriyorum. Hazır meyve suyu önermiyorum. Ekstra şeker kullanılmış hiçbir ürünü tavsiye etmiyorum." 

"BİZDE YILLARCA ŞEKERLİ İÇECEKLERLE BÜYÜDÜK, ABARTILIYOR"

Türkiye Şekerli Mamüller Tanıtım Grubu Başkanı Zekeriya Mete: "Abartılıyor. Elbette her maddenin fazlası zararlıdır. Dolayısıyla bu konuda tabi ki çocukların dikkatini çekmek lazım. Bizde yıllarca şekerli içeceklerle büyüdük. Kimse bizi bu konuda uyarmadı. Ama sağlıklı bır şekilde büyüdük, bu yaşa geldik. Teknolojinin gelişimiyle haberin bu kadar çabuk yayıldığı bir noktada insanlar birbirlerini çok çabuk etkiliyor. Aşırısı zararlı tabii, dolayısıyla buna konunun uzmanları karar verecektir. Ama bence abartılıyor." 

"UYARILAR TÜRK İNSANINA ETKİ EDER Mİ?"

Diyetisyen Aşkın Yüksel: "Tıpkı sigarada olduğu gibi, ürünlerin üstüne 'Sağlığa zararlı' yazısı konulması lazım. Şekerin birçok zararı var. Diş sağlığından başlayıp, kansere dek bir sürü olumsuzluğa yol açıyor. Peki uyarılar Türk insanına etki eder mi? Halkımız yavaş yavaş etiketleri okumaya başladı. Bence faydası olur, en azından denemek lazım. Saf şeker insan için en büyük tehlike, sigaradan da büyük bir tehlike. Artık hayatımızdan şekeri tamamen çıkartmamız lazım."