Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu

27 Temmuz 2010 21:57 tsi
İstanbul Sanayi Odası, 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesini açıkladı. 2009 yılında da TÜPRAŞ, 2005'ten bu yana olduğu gibi yine ilk sırada yer aldı. Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu listesi:

Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu 
haber7.com

İstanbul Sanayi Odası, 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesini açıkladı. 2009 yılında da TÜPRAŞ, 2005'ten bu yana olduğu gibi yine ilk sırada yer aldı. Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu listesi:
Haberin galerisi için tıklayınİstanbul Sanayi Odası (İSO)'nın hazırladığı 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması'na göre 2009 yılında satış vergileri hariç net üretimden satışlara göre, Türkiye Petrol Rafineleri AŞ (TÜPRAŞ), 2005 yılından bu yana olduğu gibi yine ilk sırada yer aldı.

Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması sonuçları, İSO'da düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Üretimden satışlara göre, 15 milyar 495 milyon 595 bin 133 lira ile Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşu olan TÜPRAŞ'ı, 6 milyar 527 milyon 417 bin 392 lira ile Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ), 5 milyar 473 milyon 800 bin 40 lira ile de OYAK Renault izledi.

En fazla kar eden ilk üç kuruluş sıralamasında Elektrik Üretim AŞ 1 milyar 423 milyon 426 bin 131 TL birinci, TÜPRAŞ 776 milyon 931 bin 357 TL ile ikinci, Philip Moris 673 milyon 939 bin 460 TL üçüncü oldu.

En fazla ihracat yapan ilk üç kuruluş sıralamasında OYAK Renault 3 milyar 12 milyon 429 bin dolar ile birinci, FORD Otomotiv 2 milyar 38 milyon 704 bin dolar ile ikinci, TOFAŞ 2 milyar 4 milyon 257 bin dolar ile üçüncü oldu.

TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURLUŞU'NUN LİSTESİNİ GÖRMEK İÇİN TIKLAYIN

İSO 500 KURULUŞLARININ İHRACATI 2008 YILINDA YÜZDE 24,2 ORANINDA ARTARKEN, 2009 YILINDA YÜZDE 31,7 ORANINDA AZALDI

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) gerçekleştirdiği ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması''na göre, 2009 yılında en fazla kar eden sanayi kuruluşu 1 milyar 423 milyon 726 bin 131 lira ile Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) oldu.

İSO'nun 42 yıldır aralıksız olarak hazırladığı ve İSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük tarafından açıklanan ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' araştırmasının 2009 yılı sonuçlarına göre, satış vergileri hariç net üretimden satışlar alanında 15 milyar 495 milyon 595 bin 133 lira ile TÜPRAŞ birinci sırayı alırken, bunu 6 milyar 527 milyon 417 bin 392 ile EÜAŞ, 5 milyar 473 milyon 800 bin 40 lira ile Oyak-Renault izledi.

TÜPRAŞ, sıralamada 2009 yılında ilk sırada yer alırken, toplam üretimden satışlar içerisindeki payı yüzde 11,4'ten 7,4'e geriledi. Araştırmada, 2009 yılındaki özellikle dünya emtia ve ham petrol fiyatlarındaki gerilemenin etkisinin bu sonuçta etkili olduğu belirtildi.

İSO 500 içerisinde ilk 10 kuruluş arasında tek kamu kuruluşu EÜAŞ oldu. 2008 yılında 7. sırada bulunan Arçelik 2009 yılında 4. sıraya yükselirken, beşinci sırada ise TOFAŞ yer aldı.

2008 yılında 3. sırada yer alan Ford 2009 yılında 6. sıraya gerilerken, 7. sırada Ereğli Demir ve Çelik, 8. sırada Aygaz, 9. sırada Vestel Elektronik ve 10. sırada Habaş, 11. sırada İÇDAŞ, 12. sırada İskenderun Demir ve Çelik, 13. sırada Toyota, 14. sırada Petkim ve 15. sırada Türkiye Şeker Fabrikası A.Ş'nin bulunduğu belirtildi.

Bu sonuçlara göre, 2009 yılında ilk 15 sanayi kuruluşu içinde 2 kamu, ve 13 özel kuruluş yer aldı.

-EN FAZLA KAR EDEN KURULUŞLAR-

Araştırmaya göre, 2008 yılında 652,4 milyon lira zarar ederek kar ve zarar toplamında 500. sırada yer alan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ), 2009 sıralamasında 1 milyar 423 milyon 726 bin 131 lira ile en fazla kar eden sanayi kuruluşu oldu.

En fazla kar eden ilk üç kuruluştan ikincisi 776 milyon 931 bin 357 lira dönem karı ile TÜPRAŞ olurken, ücüncü sırayı da 673 milyon 939 bin 460 lira ile Philsa Philip Morris aldı.

En fazla ihracat yapan ilk 3 kuruluş ise 3 milyar 12 milyon 429 bin dolar ile Oyak Renault, 2 milyar 38 milyon 704 bin dolar ile Ford Otomotiv, 2 milyar 4 milyon 257 bin dolar ile Tofaş olarak sıralandı.

-İLK 50 KURULUŞUN PAYLARI-

İlk 500'de ilk 50 sanayi kuruluşunun üretimden satışlar içerisindeki payı 2008 yılında yüzde 52,6 olurken 2009 yılında bu oran yüzde 48,5'e geriledi.

Brüt katma değerde 2009 yılında ilk 50 kuruluşun payı yüzde 54,9 olarak belirlenirken, 2008 yılında yüzde 58,8 olan ilk 50 kuruluşun 500 içerisindeki kar ve zarar toplamının payı ise yüzde 41,2 oldu.

2008 yılında 56,5 seviyelerinde olan ilk 50 kuruluşun topram ihracat içindeki payı 2009 yılında 6,4 puanlık bir azalma ile yüzde 50,1'de kaldı.

İstihdamda ise 2009 yılında ilk 50 kuruluşun payı 2008'e göre artarak yüzde 32,3 seviyesinde gerçekleşti.

2009'da istihdamda 2008'e göre düşüş olmasına karşılık ilk 50 kuruluştaki istihdam azalışı diğer 450 kuruluşa göre daha küçük kaldı.

2009 yılında ilk 500'deki ilk 50 kuruluş, Türkiye GSYİH'nın yüzde 5,3'ünü yaratırken, Türkiye ihracatının yüzde 22,7'sini gerçekleştirdi.

-İSO 500 ŞİRKETLERİNİN İHRACATI YÜZDE 31,7 AZALDI-

İSO 500 kuruluşlarının ihracatı 2009 yılında 2008'e göre yüzde 31,7 oranında azaldı. 2009 yılında İSO 500'de alt sektörler itibariyle ihracat değişim oranları incelendiğinde bir tek gıda, içki ve tütün sanayinde yüzde 1,1 oranında artış olduğu, diğer tüm alt sektörlerde değişen oranlarda azalışlar gerçekleştiği görüldüğü kaydedildi.

2009 yılı ilk İSO 500 toplam ihracatı içinde en yüksek paya sahip olan alt sektör yüzde 27,5 ile taşıt araçları sanayi olurken, bu sektörün 2009 yılındaki ihracat düşüş oranı yüzde 29,2 seviyesinde gerçekleşti.

İSO 500 kapsamında yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısının 2007 yılında 143, 2008'de 148'den 2009'da 153'e yükseldiği dile getirilen rapora göre, yabancı sermayeli kuruluşların İSO 500'de üretimden satışlar içindeki payı ise yüzde 33,4 oldu.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' araştırmasına göre, 2009 yılında İSO 500 genelinde üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 13,1, toplam satış hasılatı yüzde 12,3, dönem zararı ise yüzde 37,1 oranında azalırken, dönem karı yüzde 10,8, dönem kar ve zarar toplamı yüzde 31,4, net katma değer yüzde 6,8 oranında arttı.

İSO Yönetim Kurulu Başkanı Tanıl Küçük tarafından açıklanan araştırma sonuçlarını içeren rapora göre, 2009 yılında 412 olan kar eden kuruluş sayısı 2008 yılına göre 60 adet artarken, kriz öncesi 2007 yılına göre ise 38 kuruluş azaldı.

Ekonominin önemli ölçüde küçüldüğü 2009'da İSO 500'de satışların önemli ölçüde düştüğü, ancak daha önceki kriz yıllarından farklı olarak satışlardaki düşüşe rağmen karlılık ve katma değerin arttığı, mali yapının önceki yıla göre nispeten iyileştiği dikkati çekiyor.

Geçen yıl İSO 500 genelinde üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 13,1, toplam satış hasılatı yüzde 12,3, dönem zararı ise yüzde 37,1 oranında azaldı. Buna karşın dönem karı yüzde 10,8, dönem kar ve zarar toplamı yüzde 31,4, net katma değer yüzde 6,8 ve temel fiyatlarla brüt katma değer yüzde 6,4 oranında artış gösterdi.

Raporda, 2008'de satış hasılatı ve üretimden satışların İSO 500 genelinde bir önceki yıla göre cari fiyatlarla yüzde 19'lar civarında arttığı, dönem karı cari fiyatlarla yüzde 13,3, dönem kar ve zarar toplamı yüzde 36,4, net katma değer yüzde 3,7 ve temel fiyatlarla brüt katma değer yüzde 2,2 oranında azaldığı, dönem zararı ise yüzde 450 gibi yüksek bir oranda arttığı anımsatılarak, dolayısıyla üretimden satışlar ve satış hasılatındaki artışın, karlılık ve katma değer artışına dönüşmediği belirtildi.

-ÇALIŞAN SAYISI YÜZDE 5,1 AZALDI-

Rapora göre, satış karlılığında İSO 500 genelinde 2008 yılında yüzde 3,9 olan satış karlılık oranı 2009'da yüzde 5,8'e, özel kuruluşlarda ise yüzde 3,6'dan yüzde 5,2'ye çıktı.

Rapora göre, yakın döneme bakıldığında satış karlılığının 2007 yılında kambiyo karlarındaki artışın da etkisiyle yüzde 7,2 ile son dönemin en yüksek seviyelerinden birine yükseldiği göz önüne alındığında, bir yıl sonra 2008'de bu önemli ölçüde geriledi, 2009'da ise krize rağmen tekrar yükseldi.

2009 yılında satışlar yüzde 12,3 oranında azalırken, finansman giderlerinin bir önceki yıla göre yüzde 50'ler civarında düşmesi ve kambiyo karları nedeniyle üretim faaliyeti dışı gelirlerin de yüzde 50,1 artması ile toplam kar yüzde 24,6 oranında arttı. Bu da satış karlılığının 2009'da bir önceki yıla göre oldukça yüksek çıkmasına yol açtı.

Yaratılan net katma değerin, varlık toplamına oranını gösteren ekonomik karlılıktaki gelişmelere bakıldığında, özel kuruluşlarda 2008 yılında yüzde 13,9 olan ekonomik karlılık oranı 2009'da fazla değişmeyerek yüzde 13,6'ya geriledi. Geçen yılki ekonomik karlılık oranı 2001 sonrasındaki en düşük oran olurken, 2009 yılında dönem kar ve zarar toplamı ile katma değerdeki iyileşmeye rağmen ekonomik karlılıkta iyileşme sağlanamadı.

Geçtiğimiz yıl İSO 500 genelinde çalışan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 5,1 oranında azaldı. Özel ve kamu kuruluşları açısından bakıldığında 2009'da çalışan sayısı özel kuruluşlarda yüzde 6,7 oranında düştü, kamu kuruluşlarında yüzde 5,4 oranında arttı.

-ÖDENEN FAİZ ORANI YÜZDE 1,4'E GERİLEDİ-

İSO 500 kapsamındaki özel sanayi kuruluşlarında 2008 yılında yüzde 57 olan ödenen maaş ve ücretlerin net katma değer içindeki payı 2009'da yüzde 55,6'ya, yüzde 16 olan ödenen faizlerin payı yüzde 12'ye düşerken, ana üretim faaliyetinden elde edilen karın payı ise yüzde 27,1'den 32,4'e yükseldi.

Üretim faaliyeti dışı gelirlerin vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamı içindeki payına bakıldığında, 2006'dan sonra artmaya başlayan bu oran 2009'da 2008'e göre 7,4 puan artarak yüzde 44,2'ye yükseldi.

Rapora göre, 2009 yılındaki artış, geçen yıl üretim faaliyeti sonucu elde edilen kar ve zarar toplamı yüzde 24,6 artarken, üretim faaliyeti dışı gelirlerin yüzde 50,1 oranında artmasından kaynaklandı. Üretim faaliyeti dışı gelirlerdeki artışta ise 2009'da net kambiyo karlarının 2008'e göre yüzde 65 oranında artması etkili oldu.

İSO 500 kapsamındaki özel sanayi kuruluşlarında 2008'de yüzde 1,6 olan ödenen faizler oranı, 2009'da yüzde 1,4'e geriledi. 2008'de yüzde 1,3 olan faaliyet dışı gelirlerin satışlara oranı, 2009'da yüzde 2,3'e yükseldi.

Araştırma sonuçlarına göre, 2009 yılında da satışlardaki azalmanın, karlılık ve katma değeri olumsuz etkilemediği dikkati çekiyor. Mali yapıda da geçen yıl daha önceki kriz yıllarında görülmeyen şekilde nispi de olsa iyileşme gerçekleşti.

-TOPLAM BORÇLAR YÜZDE 54,4'DEN 50,9'A GERİLEDİ-

İSO 500 özellerde 2008 yılında yüzde 54,4 olan toplam borç oranı 2009'da yüzde 50,9'a gerilerken, özkaynak payı yüzde 45,6'dan 49,1'e yükseldi. Kamu kuruluşlarında ise 2008'de yüzde 43,8 olan toplam borç oranı, 2009'da yüzde 40,3'e düşerken, özkaynak payı yüzde 56,2'den 59,7'ye çıktı.

Geçen yıl İSO 500 genelinde toplam borçlar yüzde 4,7 oranında azalırken, özkaynaklar yüzde 9,8 arttı.

Raporda, 2009'da İSO 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda toplam borçların toplam varlıklar içindeki payı yüzde 51 seviyesindeyken, uluslararası karşılaştırmaların, yüzde 50'lerin üzerinde toplam borç/varlık oranının gelişmiş ülkelerde ve Türkiye'ye benzer kategorideki ülkelerde pek görülmeyen, bunun Türkiye'ye has bir durum olduğunu ortaya koyduğuna, ekonomi ve şirketlerin sorunlarının ''sonsuza kadar borçlanma ile çözülemeyeceği''ne işaret edildi.

Maliyetlerdeki düşüş ithal girdi ikamesinden, finansman giderlerindeki düşüş yurt dışı borçlanmadan kaynaklanıyorsa bunların ekonomideki maliyetlerinin sorgulanması gerektiğinin altı çizilen raporda, ihracat düşerken karlar artıyorsa şirketlerin iç piyasa ve dış piyasa fiyat stratejilerini gözden geçirmeleri gerektiği kaydedildi.

Raporun geneline bakıldığında, 2009 yılında İSO 500'de üretimden satışlar, satış hasılatı, istihdam ve ihracat azalırken, dönem karı, toplam kar ve katma değer arttı, dönem zararı azaldı, mali yapı bir önceki yıla iyileşme kaydetti.

Raporda, 2009'da karlılık ve katma değerdeki artışın nedenlerinde en önemli etken olarak 2009'da finansal giderlerin bir önceki yıla göre önemli ölçüde azalması olduğunun altı çizilirken, 2009 yılında İSO 500 genelinde ödenen faizler bir önceki yıla göre yüzde 24,8 azaldı.

2009 yılında ekonomideki küçülmeye, satışların bir önceki yıla göre oldukça yüksek oranlarda düşmesine rağmen finansman giderleri azalınca, sanayi kuruluşlarında karlılık ve katma değerin arttığı belirtilirken, baz etkisi faktörüne işaret edilerek, 2009 yılında kardaki nispeten yüksek oranlı artışların 2008'deki yüksek oranlı düşüşlere kıyasla elde edildiğine dikkat çekildi.

İSO'NUN İLK 500 LİSTESİNDE 14 KAYSERİLİ FİRMA YER ALDI

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından her yıl hazırlanan ''Türkiye'nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' araştırma sonuçlarına göre, İSO ilk 500 listesinde 14 Kayserili firma yer aldı.

Geçen yıl ilk 500'de yer alan Saray Halı A.Ş. ve Erbosan Erciyas Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş. bu yıl listede yer almazken, Karsu Tekstil Sanayii ve Tic. A.Ş. ve Form Sünger ve Yatak San. Tic. A.Ş. ilk 500'e girmeyi başardı.

Sıralamaya giren Kayserili firmaları kutlayan Kayseri Sanayi Odası (KAYSO) Başkanı Mustafa Boydak, geçen yıl 118'inci sırada olan Kayseri Şeker Fabrikasının bu yıl 58'inci sıraya yükselmesini büyük bir memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, sıralamaya girmenin firmalar açısından önemli olduğunu, ancak bu firmaların hayatiyetlerini devam ettirmelerinin daha da önemli olduğunu söyledi.

Kayseri'nin kendi emsallerine göre iyi bir konumda olduğunu ancak bunu yeterli görmediklerini ifade eden Boydak, ''Kayserimizin daha iyi yerlerde olmasını isteriz ancak, tüm dünyada olduğu gibi ülkemiz de ekonomik bir daralmadan geçti. İlimizin sanayi potansiyelinin daha da artması için var gücümüzle çalışıyor, 2010 verilerinin 2009'dan daha iyi çıkacağına inanıyoruz'' dedi.

Artık Kayseri'de sanayi kültürünün yerleştiğini ve bunun tabana yayılması gerektiğini belirten Boydak, sıralamaya giren tüm Kayserili firmaları kutlarken, başarılarının devamını diledi.

2009 yılı verilerine göre ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' araştırmasında yer alan Kayserili firmalar sırayla şunlar:

''Kayseri Şeker Fabrikası A.Ş, Boytaş Mobilya San. ve Tic. A.Ş, HES Hacılar Elektrik San. ve Tic. A.Ş, Merkez Çelik San. ve Tic. A.Ş, Orta Anadolu Tic. ve San. İşl. T.A.Ş, İstikbal Mobilya San. ve Tic. A.Ş, Keskinkılıç Gıda San. ve Tic. A.Ş, Boyteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş, Boyçelik Metal San. ve Tic. A.Ş, Has Çelik ve Halat San. Tic. A.Ş, Kumtel Dayanıklı Tük. Mal. A.Ş, YATAŞ Yatak ve Yorgan San. Tic. A.Ş, Karsu Tekstil Sanayii ve Tic. A.Ş, Form Sünger ve Yatak San. Tic. A.Ş.''

Bu haber 2,524 defa okundu.