Japon ekonomisi ‘Reiwa’ döneminden umutlu!

Japon ekonomisi ‘Reiwa’ döneminden umutlu!

DÜNYA 

'Büyük uyum' anlamına gelen ‘Reiwa’ döneminde yapısal reformlarla altın çağına geri dönmeyi uman Japonya’da, 126’ncı imparator Narihuto tahta çıkıyor.

Dünyanın en eski imparatorluğunda taht el değiştiriyor. Japon imparatoru Akihito bugün tahtı 59 yaşındaki oğlu Narihuto’ya devrediyor. Japonya’nın 126’ncı imparatoru Narihuto ile birlikte 30 yıldır süren ‘Heisei Dönemi’nin sona ereceği Japonya’da, 1 Mayıs günü başlayacak yeni çağın adının Reiwa Dönemi olacak. Bu ismin 7. yüzyıl Japon şiir antolojisi “Manyoşu”- dan alındığı belirtiliyor. Bu dönemde ülke ekonomisinin ‘büyük uyum’ anlamına gelen Reiwa döneminde yapısal reformlar yaparak daha parlak bir döneme girmesi umuluyor.

Heisa döneminde Japonya ekonomisi sıkıntılı bir süreç geçirmişti. Akihito’nun tahta çıktığı 1989’da zirve yapan gayrimenkul sektörü zirve yapmıştı. 1980’ler ve 90’ların başı arasındaki dönemde konut ve arazi fiyatları rekor seviyeye yükselmiş, Tokyo Borsası’nda Nikkei Endeksi bir daha hiç göremediği seviyelere ulaşmıştı. Ancak patlamasının ardından ekonomi durgunluğa sürüklendi. Finans sektörü batık kredilere boğuldu. 1990’larda Yamaichi Securities, Hokkaido Takushoku Bank gibi büyükler iflas bayrağı çekti, Long Term Credit Bank of Japan ve Nippon Credit Bank devlet kontrolüne geçti. Ekonomi ‘onlarca kayıp yıl’ geçirdi ve bu sürece deflasyon ve küresel krizin olumsuz etkileri eşlik etti. Japonya’nın 1989’da küresel GSYH’de yüzde 15 olan payı şu an yüzde 6’ya gerilemiş durumda. En büyük ikinci ekonomisi konumunu Çin’e kaptırdı. Kişi başına gelir açısından ise ülke 36 OECD ülkesi içinde 20’nci sırada bulunuyor. Küresel rekabet gücü de ciddi yara almış vaziyette. Piyasa değeri açısından bir dönem dünyada üst sıralarda bulunan Japon şirketlerinin birçoğu artık devler listesinde yok.

Yapısal reform tavsiyeleri

Heisei döneminde hükümetin ekonomi politikaları balonun patlaması sonrasında rehabilitasyon çalışmalarına ve krizle mücadele için mali tedbirlere odaklandı. Ancak uzmanlar yeni dönemde artık yapısal sorunlara eğilmenin zamanının geldiği uyarısı yapıyor. Azalan ve yavaşlayan nüfus gibi uzun vadeli sorunlara yönelinmesi ve ekonomik büyüme sağlayacak yeni yollar bulunması gerektiği belirtiliyor.

• Bunların başında ise tüketimin canladırılması için vergilerin dondurulması önerisi geliyor. Yaklaşık 5 ay sonra ülkede tüketici vergilerinin yüzde 8’den yüzde 10’a yükselmesi bekleniyor. Ekonomistlere göre hükümetin vergilerin yüzde 10 seviyesinde dondurulacağı taahhüdünde bulunması önemli. Böylelikle tüketicinin gelecek vergi artışlarından endişe ederek tüketim alışkanlıklarını olumsuz yönde etkilenmesi önlenmiş olur.

• Ayrıca ülkenin birçok zengin ülkenin gerisinde kaldığı ‘startup ekonomisi’ oluşturması gerekiyor. Araştırmalar Almanya’da her üç ve ABD’de her iki girişimciye karşı Japonya’da bir kişi olduğunu ortaya koyuyor. Bu nedenle söz konusu ülkelerde verimlilik ve refah artışının Japonya’dan hızlı olduğu belirtiliyor. Japonya’da girişimciler için daha iyi bir ekosistem kurulması tavsiye ediliyor.

• Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) hisse senedi piyasalarındaki varlılığının azaltılması ve dolayısıyla piyasalara devlet müdahelesinin azaldığı mesajı verilmesinin yatırımcı güvenin artmasını sağlayacağı ifade ediliyor. BOJ şu an ETF alım programı vasıtasıyla Japonya hisse senedi piyasasında yüzde 6’lık paya sahip.

• Şu an 127 milyon olan nüfusunun 2050’de 100 milyona gerileyeceği tahmin ediliyor. 2025 yılında bir her iki çalışan bir emekliyi finanse eder hale gelecek ve dünyanın en yaşlı ekonomilerinden biri olacak. Yaşlanan nüfusla ilgili harekete geçilmesi öncelikler arasında.

1400 yıldır ilk kez Çin yerine Japon şiirlerinden seçildi

Japonya’da yaklaşık bin 400 yıldır ilk kez bir imparatorluk döneminin adı, Çin klasikleri yerine Japon şiir antolojisinden seçilmiş oldu. Japonya’da 645 yılından bu yana 247 dönem ismi belirlendi ve ‘Rei’ ile başlayan bir ismli ilk kez seçildi. Ülkede 200 yıl sonra ilk kez tahttan çekilecek imparator olacak Akihito’nun dönemi “Heisei” olarak adlandırılıyor. “Heisei”, “barışa ulaşmak” anlamına geliyor. Reiwa ise ‘büyük uyum’ anlamında. Japonya Başbakanı Şinzo Abe, hükümetin bu ismi “sert bir kıştan sonra baharın gelişiyle tomurcuklanan çiçeklerin açması gibi Japonya’yı herkesin rüyalarını gerçekleştirebileceği bir yer haline getirme ümidiyle” seçtiğini söyledi. Şinzo Abe, “Manyoşu”nun, Japonya’nın zengin kültür ve geleneğini simgeleyen en eski şiir antolojisi olduğunu vurgulayarak “Ulusumuz, bir dönüm noktasında. Japonların unutulmaması gereken çok sayıda değeri var.” ifadesini kullandı.

Dünyanın en eski imparatorluk ailesi

Japon imparatoru, dünyada halen ‘imparator’ sıfatını kullanan tek devlet başkanı. Dünyanın halen devam eden en eski imparatorluk ailesi konumundalar. İmparator Akihito ise, son 200 yılda, hayattayken görevi bırakacak ilk Japon imparatoru. İmparator Akihito, 30 Nisan’dan sonrası için kendisine ‘Emekli İmparator’ anlamının bir tür yazılışı olan ‘Jōkō’ ünvanını seçti. Eşi impratoriçe ise ‘Jokogo’ ünvanıyla anılacak.