Hüseyin GÖKÇE/ANKARA
COVID-19 salgının etkilerinin henüz yansımadığı yatırım teşvik istatistiklerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı şu ana kadar Ocak-Mart dönemi verilerini yayınladı. DÜNYA’nın hesaplamalarına göre, teşvik belgeli yatırımlar içinde komple yeni yatırımların payı, hem yatırım bazında hem de tutar bazında giderek azalıyor.
2016 yılında 5 bin teşvik belgeli yatırımın yüzde 74.6’sını yeni yatırımlar oluştururken, 2020’nin ilk çeyreğinde 2 bin 263 projede yeni yatırımın oranı yüzde 57.7’ye geriledi. Sabit yatırımlı yatırımlarda da benzer bir seyir gözlendi. 2016’da 109 milyar 896 milyon liralık sabit yatırımın yüzde 70.7’sini oluşturan sabit yatırımlar, 2020 ilk çeyreğinde 45 milyar 165 milyon liralık yatırımın yüzde 62.1’ini oluşturdu.
Stratejik yatırımlara özel teşvik verilmesiyle birlikte son yıllarda büyük hacimli yatırımlarda artış yaşanmasına rağmen, teşvik belgesi başına düşen yatırım 2020 yılı ilk çeyreğinde son 5 yılın en düşük seviyesine geriledi.
2015 yılında 24 milyon 284 bin lira olan ortalama yatırım 2018’de 29 milyon 929 bin lira ile en yüksek seviyesine ulaşırken, 2020’nin ilk çeyreğinde 19 milyon 958 bin lira ile son 5 yılın en düşük seviyesine inmiş oldu.
Ortalama yatırım tutarı, 2016’da 21 milyon 974 bin lira, 2017’de 25 milyon 929 bin lira, 2019’da ise 26 milyon 452 bin lira düzeyindeydi.
COVID-19’un ekonomik hayata etkilerinin henüz tam olarak hissedilmediği 2020 yılının ilk çeyreğinde, teşvik belgeli yatırım sayısı ve tutarı önceki yılın aynı dönemine göre adet bazında iki katına çıksa da yatırım tutarı aynı oranda artış göstermedi. 2019 yılı ilk çeyreğinde bin 75 projeye teşvik belgesi verilirken, 2020’nin aynı döneminde teşvik belgeli yatırım sayısı yüzde 110.5’lik artışla bin 75’ten 2 bin 263’e yükseldi. Aynı dönemde sabit yatırım tutarı ise yüzde 20.8 artarak 37 milyar 612 milyon liradan, 45 milyar 165 milyon liraya yükseldi.
Enerji yatırımında rekor artış
2020 yılı ilk çeyreğinde sektörler bazında yapılan değerlendirmede en yüksek artış oranına enerji sektörünün ulaşması dikkat çekti. Teşvik belgeli enerji yatırımları 2020 ilk çeyreğinde, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 262.1 gibi yüksek oranlı artarak 3 milyar 793 milyon liradan, 9 milyar 942 milyon liraya çıktı. Aynı dönemde imalat sanayinde teşvik belgeli yatırım tutarı yüzde 14.7’lik artışla 23 milyar 133 milyon liradan, 26 milyar 549 milyon liraya yükseldi.
2020’de enerji ve imalat sanayi dışında kalan sektörlerde yatırım önceki yıla göre geriledi. Gerileme oranı madencilikte yüzde 63.9 oldu ve bu sektördeki yatırımlar 2 milyar 507 milyon liradan, 904 milyon liraya indi. Hizmet sektöre yatırımları neredeyse yerinde saydı ve yüzde 1.8’lik azalışla 6 milyar 629 milyon liradan, 6 milyar 509 milyon liraya düştü. En az yatırımın yapıldığı tarım sektöründe ise 2020’nin ilk çeyreğindeki yatırım tutarı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 18.5 azalarak 1 milyar 549 milyon liradan, 1 milyar 262 milyon liraya geriledi.
Yorumlar
+ Yorum Ekle