Karşılıksız çek riskini bitirdi

Ürettiği malı vadeli satan KOBİ'nin tahsilat endişesi KKB'nin Çek Raporu'yla bitiyor. Şirket, alıcıyı tanımıyorsa 'mali sabıka kaydı' niteliği taşıyan Çek Raporu isteyerek malını satabiliyor

Öz sermaye açısından hassas dengelerle çalışan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ) her satışta ya da aldığı kararda önemli riskleri de üstleniyor. Satılan bir malın tahsilatının yapılamaması ya da alıcı şirketin kötü niyetli olması hem şirketin geleceğini hem de çalışanların işini tehlikeye atıyor. Bu nedenle de yapılan her satışta alıcının 'sabıkasının' nasıl olduğunu bilmek büyük önem taşıyor. KOBİ'lere bu noktada ise Türk bankacılık sistemindeki 25 milyon şirketin ödeme 'alışkanlıklarını' görebilen Kredi Kayıt Bürosu (KKB) yardımcı oluyor. Dokuz bankanın ortak yönetiminde olan bir anonim şirket statüsünde kurulan şirketin ilk kuruluş amacı bankaların kendi aralarında müşteri bilgilerini paylaşmak. Ancak KKB, şimdi bu bilgileri üçüncü kişilerle de paylaşıyor. Kurumun hazırladığı çek ve risk raporları ile şirketlerin finansal röntgenini yani 'mali sicil kaydını' ortaya koyuyor. Öncelikle bankaların kendileri için kurdukları daha sonra da KOBİ'lere de hizmet vermeye başlayan KKB, malını satarken alıcıyı tanımayan KOBİ'lere 'parasını tahsil edip edemeyeceği' konusunda yorum yapmasını sağlayacak bilgileri veriyor. KKB Genel Müdürü Kasım Akdeniz, bu durumu "Nasıl ki, insanlarla ilgili iyi hal kağıdı ya da sabıka kaydı bulunuyor. Bizim hazırladığımız Çek Raporu da bir anlamda şirketlerin 'mali sabıka kaydı' anlamını taşıyor" şeklinde açıklıyor. Çek Yasası'yla hapis cezasının kalkmasının ardından karşılıksız çek sayısının artmadığını belirten Akdeniz, "Bu sistem sayesinde bankalar bireylere ilişkin sahip oldukları tüm bilgileri bir havuzda toplayarak kredi sicil bilgilerinin kendi aralarında paylaşılmasını sağladılar. Bu sayede kredi tahsis süreçlerini saatler seviyesinde kısaltıp, risk izleme süreçlerini daha da etkinleştirdiler. 2007 yılından itibaren aynı paylaşım tüzel kişi müşteriler için de hayata geçirildi" dedi. KKB'nin, sicil sorgulama sayıları açısından Avrupa kredi büroları arasında birinci sırada yer aldığını belirten Akdeniz "2001 yılında 6 milyon olan sorgulama sayısı 250 milyonu buldu. Sistemde kayıtlı 25 milyon şirket var. Yani her şirket 10 kere sorgulandı" dedi. Özellikle küçük ve orta ölçekli bir şirketin ürettiği malı birine vadeli olarak satarken o şirkete 'ayni kredi' verdiğini söyleyen Akdeniz "Vadeli olarak verilen mal da bir anlamda kredi sayılır. Yani geri dönüşü tehlikeye girerse, bu şirketin bilançosuna zarar olarak yazılır. Yani ha nakit vermişsiniz ha ürettiğiniz ürünü vermişsiniz. Aynı şey bunlar. Bu nedenle KOBİ'lerin de Çek Raporu gibi belgeleri istemeleri kendi yararlarına" diye konuştu. 

İŞTE KOBİ'LERE ÇEK TÜYOLARI

 Tanımadığınız şirketlerden Çek Raporu'nu isteyin. 

 Karşı tarafı kırmayalım diye düşünerek rapordan vazgeçmeyin. Çünkü siz de ayni kredi veriyorsunuz. Teminatınız raporunuz olacaktır. 

 Önceden tanıdığınız ancak son zamanlarda hakkında olumsuz duyumlar yayılan şirketlerden de Çek raporunu isteyin. 

 Piyasaya yeni giren şirketlerle mutlaka raporsuz iş yapmayın. 

 Çek Raporu, satıcı şirketin mali itibarının zedelenmemesini sağlar. Mali itibarınızın devamını başkasının borcuna sadık olup olmamasına bağlamayın.

SEZGİYE DEĞİL BİLGİYE DAYALI KARAR VERİN

KOBİ'lerin yeni bir müşteri ile çalışmaya başlarken öncelikle arabasının markasına, kılığına, kıyafetine ve davranışlarına bakmasının yanlış olduğunu belirten KKB Genel Müdürü Kasım Akdeniz "Böyle bir durumda kötü niyetli kişiler KOBİ'leri kandırabilirdi. Ancak bizim Çek Raporu gibi kontrol noktaları şirketleri koruyor" diye konuştu. Her şirketin ürünü satmadan önce alıcıdan Çek Raporu istemesi gerektiğini belirten Akdeniz "Bu raporu satıcı değil alıcı bankalardan alabiliyor" dedi. Bu raporların bankalardan 2 ile 15 lira arasında bir ücretle alınabildiğini söyleyen Akdeniz, ocak ayından itibaren internet üzerinden alınmnasını da sağlayacaklarını da söyledi.

RİSK RAPORU MALİYETLERİ DÜŞÜRÜYOR

Yaklaşık 25 milyondan fazla münferit kullanıcının geçmiş kredi sicil bilgilerini saklayan Kredi Kayıt Bürosu tarafından geçtiğimiz nisan ayı başında keşidecinin geçmiş çek bilgilerini görebilmesi amacıyla hayata geçirilen Çek Raporu Sunum Sistemi'nin tamamlayıcısı ve borçlunun kredi ödeme bilgilerinin yer aldığı Risk Raporu da 2012 Eylül ayında gerçek kişi ve kurumların kullanımına açıldı. Risk raporları sadece rapor sahibi müşterinin (gerçek kişi veya tüzel kişi yetkilisi) kendisine verilmektedir. Müşterinin bilgisi ve onayı olmadan 3'üncü kişilere rapor sunumu yapılamıyor. Risk Raporu'nda kişilerin bankalardan kullanmış oldukları kredi kartları da dahil olmak üzere bireysel ve ticari nitelikli kredilere ilişkin ödemelerin zamanında yapılıp yapılmadığı ve hali hazırda bankalara ne kadar borcu olduğu bilgileri yer alıyor. 

OLUMLU BİLGİLER DE RAPORDA YER ALIYOR

Risk Raporu'nun sadece olumsuz bilgileri içermediğini söyleyen KKB Genel Müdürü Kasım Akdeniz "Bu nedenle bu bir kara liste değildir. Kişinin olumlu olumsuz tüm kredi bilgilerini içeren bir rapordur" dedi. Bu kapsamda, raporun içeriğinde yalnızca varsa ödenmeyen kredilerin değil, zamanında ödenen kredilerin de girdiğini söyleyen Akdeniz "Borçlarını zamanında ödeyen kişiler çok daha rahat bir şekilde bundan gündelik hayatta da faydalanıyor" diye konuştu. Akdeniz, sicil bilgilerinin paylaşıma açık olması nedeniyle bu verilerin olumlu ya da olumsuz olarak kişinin karşısına çıkabileceğini belirterek, bu nedenle sicil sahibi olan gerçek ve tüzel kişilerin bilgilerini öğrenebilmek ve sicillerini şekilde yönetebilmek için bu raporları belirli aralıklarla alıp kendilerinin kontrol etmesinin gerektiğini söyledi. 

EV KİRALARKEN DE KULLANILABİLECEK

KKB Genel Müdürü Kasım Akdeniz, diğer taraftan bu raporu diledikleri kişi veya kurumlar ile de paylaşarak karşı tarafa kendilerini daha iyi ifade etme şansını sahip olduklarını söyledi. Vadeli satış yapan bir bayinin müşterisinden risk raporunu talep ederek ödemelerini zamanında yapıp yapamayacağı konusunda bilgi sahibi olabileceğini belirten Akdeniz "Bu sayede ödeme alışkanlığı düzgün olan kişiler vadeli borcu daha kolay alabilecekler" dedi.